باشگاه خبرنگاران جوان - در دنیای امروز با گسترش فناوری‌های نوین و تکنولوژی‌های روز ماهیت بسیاری از کسب و کار‌ها و شیوه فعالیت در بازار کار نیز تغییر یافته و این امر از تغییر در ماهیت اقتصاد و ظهور پدیده‌ای به نام «اقتصاد دیجیتال» حکایت دارد. اقتصاد دیجیتال (Digital Economy) مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی مبتنی بر فناوری‌های دیجیتال است که در آن فناوری‌های دیجیتال، اصلی‌ترین عامل ایجاد ارزش برای افراد، سازمان‌ها و جامعه است.

اقتصاد دیجیتال تأثیرات قابل توجهی بر بازار کار دارد و کارشناسان حوزه کار معتقدند که این اقتصاد ضمن ایجاد ارزش افزوده، می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و نرخ بیکاری در جامعه منجر شود، اما ورود به آن مستلزم مهارت‌های تخصصی است.

در واقع هر کسب‌وکاری که از اینترنت و ابزار‌های دیجیتال برای انجام فعالیت‌های خود استفاده می‌کند، بخشی از اقتصاد دیجیتال محسوب می‌شود.

یکی از تأثیرات مثبت اقتصاد دیجیتال بر بازار کار، کاهش نرخ بیکاری است و با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در بخش‌های مختلف اقتصاد دیجیتال انتظار می‌رود نرخ بیکاری کاهش یابد.

امروزه اقتصاد دیجیتال با به‌کارگیری ابزار‌های دیجیتال مانند اینترنت، دستگاه‌های هوشمند و فناوری‌های نوین نظیر بلاکچین، اینترنت اشیا، فضای ذخیره‌سازی و محاسبات ابری و هوش مصنوعی رویه‌های مرسوم را متحول ساخته است.

یکی از تأثیرات مثبت اقتصاد دیجیتال بر بازار کار، کاهش نرخ بیکاری است و با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در بخش‌های مختلف اقتصاد دیجیتال انتظار می‌رود نرخ بیکاری کاهش یابد.

بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید، توزیع و بازاریابی نیز منجر شود، اما برای توسعه اقتصاد دیجیتال نیاز به پلتفرم‌های قوی و زیرساخت‌های مناسب است. از سوی دیگر اقتصاد دیجیتال باعث تغییر در ساختار مشاغل و نیاز به آموزش نیروی کار برای مشاغل جدید می‌شود و با توجه به تحولات سریع در این حوزه شناسایی زودهنگام مشاغل مرتبط با اقتصاد دیجیتال و ایجاد رسمیت برای آنها اهمیت دارد.

طبق گزارش‌ها، سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی کشور تنها حدود ۴.۹ درصد است در حالی که میانگین جهانی آن ۱۵ درصد است و این فاصله بسیار باعث شده تا در برنامه هفتم توسعه هدفگذاری ۱۰ درصدی برای سهم اقتصاد دیجیتال پیش‌بینی شود و این رقم تا پایان سال ۱۴۰۷ به دوبرابر افزایش یابد.

در همین راستا، حمید حاج اسماعیلی - کارشناس بازار کار در گفت‌و‌گو با ایسنا، مهم‌ترین مزایای اقتصاد دیجیتال را شناسایی فرصت‌های شغلی جدید و کاهش نرخ بیکاری عنوان کرده و معتقد است: اقتصاد دیجیتال ضمن ایجاد ارزش افزوده می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد، اما ورود به اقتصاد دیجیتال مستلزم داشتن مهارت‌های تخصصی است و باید مشاغل مرتبط با این حوزه زودتر شناسایی شوند تا رسمیت پیدا کنند.

وی از حمل و نقل اینترنتی به عنوان یکی از مصادیق اقتصاد دیجیتال در کشور نام برده و می‌گوید: رواج تاکسی‌های اینترنتی بر خلاف حمل و نقل سنتی، موجب شکل‌گیری سفر‌های مطمئن‌تر و باکیفیت‌تر شده است. تاکسی‌های اینترنتی تا حد بسیاری قیمت‌ها را پایین برده و کیفیت را افزایش داده‌اند و نظارت‌ها و رسیدگی‌ها در این زمینه بهتر شده است.

با توجه به توسعه تاکسی‌های اینترنتی و فروشگاه‌های آنلاین، این دسته خدمات به دلیل مزایایی که برای مردم دارند باید بیش از پیش گسترش یابد.

به گفته این کارشناس بازار کار در کنار تاکسی‌های اینترنتی بحث فروشگاه‌های آنلاین و خرید اینترنتی نیز توسعه یافته است لذا این دسته خدمات با توجه به مزایایی که برای مردم دارند باید بیش از پیش گسترش یابد.

حاج‌اسماعیلی از بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و رونق اشتغال به عنوان مزیت‌های توسعه اقتصاد دیجیتال یاد کرد و افزود:اقتصاد دیجیتال فرصت‌های شغلی و مشاغل جدیدی را به وجود می‌آورد. در کشور ما که بیشتر مشاغل سنتی است می‌تواند به عنوان یک فرصت مناسب تلقی شود تا با شناسایی مشاغل جدید نرخ بیکاری را کاهش دهیم.

وی ادامه داد:اگر استفاده از فضای مجازی و پلتفرم‌های اینترنتی را توسعه دهیم بسیاری از مراجعات به ادارات و سازمان‌ها کاهش یافته و به دنبال آن هزینه‌ها نیز کاهش می‌یابد.

از نگاه این کارشناس، استفاده از فناوری و تکنولوژی جدید بهره‌وری را در کشور بالا می‌برد و با تکیه بر تکنولوژی‌های نوین و پلتفرم‌ها می‌توان اقتصاد را در بخش دیجیتال رشد داد.

در سال‌های اخیر و به دنبال شیوع کرونا در جهان، وابستگی اقتصاد جهانی به ابزار‌های دیجیتال به‌طرز چشم‌گیری افزایش پیدا کرد. دورکاری، آموزش مجازی، تجارت الکترونیکی و بانکداری دیجیتال به جریان اصلی تبدیل شدند و ثابت کردند که اقتصاد دیجیتال دیگر یک انتخاب نیست بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای تداوم فعالیت‌های اقتصادی است.

در حال حاضر اقتصاد دیجیتال شامل طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها و کسب‌وکار‌هایی است که از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تولید، توزیع و مصرف کالا‌ها و خدمات استفاده می‌کنند. تجارت الکترونیکی، پرداخت‌های دیجیتال، اقتصاد اشتراکی، بازی‌های آنلاین، هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها نمونه‌های بارز اقتصاد دیجیتال به شمار می‌روند.

هم اکنون اقتصاد دیجیتال در عمده کشور‌ها سهم بالایی دارد و ارزش افزوده بسیاری ایجاد کرده است، بنابراین در کشور ما که بیشتر مشاغل سنتی است می‌تواند یک فرصت مناسب باشد تا در این بخش مشاغل جدید را شناسایی کنیم و نرخ بیکاری را کاهش دهیم. همچنین با توجه به پایین بودن بهره‌وری در حوزه نیروی انسانی و سرمایه در کشور، توسعه اقتصاد دیجیتال ضمن کاهش هزینه‌ها موجب افزایش بهره‌وری می‌شود.

منبع: ایسنا