باشگاه خبرنگاران جوان؛ نرگس امام‌جمعه - نتایج کنکور ۱۴۰۴ بار دیگر تصویری روشن از وضعیت آموزش در کشور ارائه داد؛ جایی که سهم مدارس دولتی عادی در میان رتبه‌های برتر تقریباً صفر است و موفقیت‌های اصلی، همچون سال‌های گذشته، به مدارس سمپاد، نمونه‌دولتی و غیردولتی اختصاص یافته است.

 

بر اساس آمار اعلام شده سازمان سنجش کشور:

• در گروه ریاضی، ۷ نفر از سمپاد، ۲ نفر از مدارس غیردولتی و یک نفر از دبیرستان البرز (دولتی خاص) برتر شدند.

• در گروه تجربی، ۹ نفر از سمپاد و تنها یک نفر از نمونه‌دولتی جای گرفتند.

• در گروه انسانی، ۷ نفر سمپاد، یک نفر غیردولتی و ۲ نفر نمونه‌دولتی حضور داشتند.

• در گروه هنر، سه نفر از سمپاد و یک نفر از مدارس دولتی خاص موفق شدند.

• و در گروه زبان، هر سه رتبه نخست از آنِ سمپاد شد.

 

به این ترتیب، در هیچ‌یک از گروه‌های آزمایشی، دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی موفق به حضور در جمع برترین‌ها نشدند؛ اتفاقی که دیگر تکرارش عجیب نیست و به یک روند ثابت تبدیل شده است.

الهام یاوری، رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بیش از ۷۰ درصد رتبه‌های برتر کنکور از مدارس سمپاد هستند.

 

رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان افزود: برخلاف تصور رایج هموطنان مبنی بر این که تنها دانش‌آموزان مرفه، مناطق برخوردار و خاص مدارس استعدادهای درخشان در کنکور سراسری موفق می‌شوند، بررسی جزئیات آمار نشان می‌دهد رتبه‌های برتر کنکور از میان دانش‌آموزانی در شهرهای کوچک و حتی مناطق کمتر برخوردار کشور نیز است؛ شهرهایی همچون خدابنده در استان زنجان، مراغه، قرچک تهران، اسلامشهر، کاشان، نیشابور و اهواز.

 

الهام یاوری ادامه داد: در سال‌های گذشته، استان خوزستان چنین میزان موفقیتی نداشته و کسب سه رتبه تک‌رقمی توسط دانش‌آموزان اهوازی، پدیده‌ای کم‌سابقه به شمار می‌رود.

رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان با اشاره به عوامل مؤثر در این موفقیت‌ها تصریح کرد: رتبه برتر در کنکور، دستاورد حاصل مجموعه‌ای از شرایط و عوامل است؛ از توانایی‌ها و پشتکار فردی دانش‌آموزان گرفته تا فضای رقابتی سالم، فرهنگ تلاش در مدارس سمپاد و همچنین حمایت خانواده‌ها و مربیان علمی و انگیزشی».همچنین ایجاد چنین بستری برای دانش‌آموزان مستعد در مناطق کم‌برخوردار، فرصت ارزشمندی است تا ظرفیت‌ها و توانایی‌های فردی آنان شکوفا شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته نیز تنها ۷ درصد از برترین‌ها از مدارس دولتی بودند و ۹۳ درصد باقی‌مانده سهم مدارس خاص یا غیردولتی بوده است. در کنکور ۱۴۰۲ نیز نفرات برتر از مدارس دولتی خاص، سمپاد و غیردولتی بودند به گونه‌ای که در سه گروه اصلی ریاضی، تجربی و انسانی تمام نفرات برتر از این مدارس بودند. همچنین ۲۹ نفر از نفرات برتر از سمپاد، ۹ نفر غیردولتی و تنها یک نفر از مدارس نمونه دولتی و باز هم سهم مدارس دولتی عادی صفر بود. طبق آمار اعلام شده برترین‌ها عمدتاً از مدارس تیزهوشان و غیردولتی بودند و مدارس دولتی عادی هیچ سهمی در جمع رتبه‌های برتر نداشتند.

 

این آمار نشان می‌دهد عدالت آموزشی، هنوز از حد شعار فراتر نرفته است. دانش‌آموزان مدارس دولتی در شرایطی وارد رقابت می‌شوند که کلاس‌های پرجمعیت، کمبود معلم متخصص و فقدان امکانات آموزشی به‌روز، دستشان را بسته است؛ در حالی که رقبایشان در مدارس خاص با بهره‌گیری از کلاس‌های تقویتی، مشاوران خصوصی و منابع متنوع برای کنکور آماده می‌شوند. نتیجه چنین شرایطی، چیزی جز حذف تدریجی مدارس دولتی از صحنه موفقیت‌های بزرگ نیست.

 

هر سال نام چند نخبه رسانه‌ای می‌شود، اما پشت این ویترین، هزاران استعداد در مدارس دولتی خاموش می‌مانند؛ صرفاً به این دلیل که در جغرافیای محروم‌تری متولد شده‌اند یا توان مالی خانواده‌هایشان اجازه دسترسی به امکانات ویژه را نمی‌دهد. عدالت آموزشی حکم می‌کند هیچ دانش‌آموزی قربانی محل تولد یا شرایط اقتصادی خود نشود، اما کنکور ۱۴۰۴ نشان داد این آرمان همچنان دور از دسترس است.