
باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - پیشبینی میشود شورای امنیت سازمان ملل امروز جمعه در مورد طرحی رایگیری کند تا تصمیم بگیرد آیا تحریمها علیه ایران به دلیل برنامه هستهای آن بار دیگر اعمال شوند یا خیر. این در حالی است که مقامات اروپایی به تهران هشدار میدهند زمان برای یافتن یک راهحل دیپلماتیک پیش از گردهمایی سالانه سران کشورهای جهان در سازمان ملل در هفته آینده در حال اتمام است.
طرح پیشنهادی کره جنوبی، که ریاست دورهای این شورای ۱۵ عضو را بر عهده دارد، برای توقف اجرای تحریمها در پایان ماه طبق برجام (توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران با قدرتهای جهانی)، به حداقل ۹ رای مثبت نیاز دارد.
دیپلماتها اشاره کردهاند که علیرغم وجود دیدگاههای متفاوت، حمایت کافی برای جلوگیری از تمامی تحریمها علیه ایران بدون هیچ شرطی وجود ندارد.
فرانسه، آلمان و انگلیس ماه گذشته اقدام به فعالسازی «مکانیسم بازگشت سریع تحریمها» (Snapback) کردند که به طور خودکار تمام تحریمهای پیشین سازمان ملل که قبل از برجام اعمال بودند، را بازمیگرداند. این مجازاتها شامل تحریم تسلیحات متعارف، محدودیت در توسعه موشکهای بالیستیک، توقف داراییها، ممنوعیت سفر و ممنوعیت تولید فناوریهای مرتبط با هستهای میشد.
این فرآیند به گونهای طراحی شده که باید قدرتمندترین نهاد سازمان ملل (شورای امنیت) تصمیم به توقف آن بگیرد، امکان وتو شدن ندارد.
در چند هفته گذشته، دیپلماسی فشردهای بین ایران و کشورهای اروپایی در جریان بوده، اما تاکنون بدون نتیجه بوده و نشانهها حاکی از احتمال اعمال تحریمها است.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، روز پنجشنبه در مصاحبهای با شبکه ۱۲ اسرائیل در پاسخ به این سوال که آیا «بازگشت سریع تحریمها» قطعی است، گفت: «بله، فکر میکنم چنین باشد، زیرا آخرین خبرهایی که از ایرانیان داشتیم، جدی نبوده است.»
سران آلمان و اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه در یک تماس تلفنی به ایران تاکید کردند که این کشور هنوز اقدام لازم را برای توقف اعمال مجدد تحریمها علیه جمهوری اسلامی انجام نداده است.
«کایا کالاس»، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، در بیانیهای گفت: «فرصت برای یافتن یک راهحل دیپلماتیک در مورد مسئله هستهای ایران به سرعت در حال پایان یافتن است. ایران باید گامهای قابل باور برای پاسخگویی به خواستههای فرانسه، انگلیس و آلمان نشان دهد، و این به معنای نشان دادن همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی واجازه بازرسی از تمام سایتهای هستهای بدون تأخیر است.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، ساعاتی پس از آن در بیانیهای بار دیگر تأکید کرد که اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل «فاقد هرگونه توجیه قانونی یا منطقی» است.
وی همچنین به این واقعیت اشاره کرد که ایران و بازرسان هستهای سازمان ملل پیش از این با میانجیگری مصر به توافقی دست یافتهاند تا به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه دسترسی به تمام سایتهای هستهای ایران داده شود و تهران نیز در مورد محل حضور تمام مواد هستهای خود گزارش دهد.
جزئیات این توافق بلافاصله منتشر نشد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هفته گذشته در خطاب به هیئت حکام این آژانس در وین گفت که این سند «درک روشنی از رویههای اعلام بازرسیها و اجرای آنها فراهم میکند.»
استفاده از مکانیسم «بازگشت سریع تحریمها» به احتمال زیاد تنشها بین ایران و غرب را افزایش خواهد داد. مشخص نیست ایران چگونه پاسخ خواهد داد، با توجه به اینکه در گذشته، مقامات ایران تهدید کردهاند که از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج خواهند شد.
منبع: اسوشیتدپرس