باشگاه خبرنگاران جوان - با آغاز فصل پاییز و کاهش تدریجی دما، البرز به‌عنوان یکی از استان‌های پرجمعیت و پرمصرف گاز کشور، با چالش‌های جدی در تأمین و توزیع گاز طبیعی روبه‌رو می‌شود. این استان که به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود در مسیر اصلی انتقال گاز کشور قرار دارد، در روز‌های سرد سال با افزایش چشمگیر مصرف انرژی مواجه می‌شود.

البرز با جمعیتی بیش از سه میلیون نفر و حدود ۹۶۰ هزار مشترک گاز، تأمین گاز به‌ویژه در ماه‌های سرد سال را به یکی از دغدغه‌های اصلی شبکه‌های خدماتی تبدیل کرده است. در واقع، با توجه به افزایش جمعیت و مهاجرت روزافزون، تقاضای گاز در این استان سال به سال در حال افزایش است که این مسئله می‌تواند منجر به بحران‌هایی در تأمین گاز در ماه‌های سرد شود.

میزان مصرف روزانه گاز در استان البرز معمولاً بین ۲۵ تا ۲۶ میلیون متر مکعب تخمین زده می‌شود که عمده این مصرف مربوط به بخش‌های خانگی و تجاری است. طبق گزارش‌های موجود، مصرف گاز در این استان در فصول سرد به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و در برخی از روز‌های سرد فصل زمستان به ۲۷ میلیون مترمکعب هم می‌رسد.

افزایش مصرف گاز، به‌ویژه در مناطقی مانند کرج، فردیس و برخی دیگر از شهرستان‌های استان البرز، فشار زیادی به شبکه گاز وارد می‌کند و در مواردی موجب افت فشار و قطع موقت گاز می‌شود. این موضوع به‌ویژه در شب‌های سرد زمستان که تقاضای گرما بیشتر می‌شود، به‌طور جدی نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیق و اقدامات پیشگیرانه است.

البرز با ویژگی‌های جغرافیایی خاص خود، مانند نزدیکی به پایتخت و قرارگیری در مسیر انتقال گاز کشور، یکی از استان‌های مهم در تأمین انرژی گاز طبیعی برای مناطق مختلف ایران است. این استان به‌ویژه در فصل‌های پاییز و زمستان، با افزایش چشمگیر مصرف گاز مواجه می‌شود. لذا، مدیریت مصرف گاز در این استان باید به‌عنوان یک اولویت اساسی در دستور کار قرار گیرد.

رشد جمعیت و افزایش مشترکان، معضل جدی مصرف گاز در کرج

در صورتی که مصرف گاز به‌طور غیرمؤثر و بی‌برنامه در البرز افزایش یابد، فشار زیادی به شبکه گاز وارد می‌شود و این می‌تواند به بروز بحران‌های جدی مانند قطع گاز و افت فشار در بسیاری از مناطق منجر شود. هر چند در فصل تابستان مصرف گاز در استان کاهش می‌یابد، اما در فصل زمستان به دلیل استفاده گسترده از سیستم‌های گرمایشی، میزان مصرف به‌شدت افزایش می‌یابد.

این امر موجب بروز مشکلاتی در تأمین و توزیع گاز خواهد شد که برای جلوگیری از ایجاد چنین مشکلاتی، راهکار‌هایی برای مدیریت مصرف گاز باید در دستور کار قرار گیرد. یکی از عواملی که تأثیر زیادی در افزایش مصرف گاز دارد، استفاده نادرست از وسایل گرمایشی است. در بسیاری از منازل در البرز، از سیستم‌های گرمایشی غیراستاندارد یا فاقد عایق‌بندی مناسب استفاده می‌شود.

این امر موجب هدررفت انرژی و افزایش مصرف گاز می‌شود. برای مثال، استفاده از بخاری‌های گازی قدیمی و بدون ترموستات در بسیاری از منازل استان البرز، منجر به مصرف زیاد انرژی و افزایش فشار بر شبکه گاز می‌شود. به‌طور کلی، استفاده از تجهیزات گرمایشی استاندارد و ترموستات‌های قابل تنظیم، می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش مصرف گاز داشته باشد.

کرج، به عنوان مرکز استان البرز و یکی از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر‌های کشور، سهم زیادی در مصرف گاز استان دارد و با توجه به اینکه در نزدیکی پایتخت قرار گرفته و یکی از قطب‌های صنعتی، تجاری و مسکونی محسوب می‌شود، رشد سریع جمعیت و افزایش تعداد مشترکان گاز در این منطقه، باعث شده که مصرف گاز در این شهر به یکی از معضلات بزرگ تبدیل شود.

در زمستان‌های گذشته، میزان مصرف گاز در کرج گاهی اوقات به بیش از ۱۵ میلیون مترمکعب در روز رسید که این میزان مصرف، فشار زیادی بر شبکه گاز وارد می‌کند و در برخی مناطق از جمله مناطق جنوبی و غربی شهر، افت فشار محسوس بود. مشکلاتی مانند نبود عایق‌بندی مناسب در ساختمان‌ها و استفاده نادرست از وسایل گرمایشی به‌ویژه بخاری‌های گازی غیر استاندارد، از دلایل اصلی افزایش مصرف گاز در این شهر است.

بهینه‌سازی مصرف گاز راه کاهش بحران زمستانی

در کنار کرج، دیگر شهرستان‌های استان البرز نظیر فردیس، ساوجبلاغ، نظرآباد و اشتهارد نیز با چالش‌های مشابهی در زمینه مصرف گاز مواجه هستند. به‌ویژه در شهرستان‌هایی مانند ساوجبلاغ که دارای واحد‌های صنعتی بسیاری است، مصرف گاز در بخش‌های تولیدی و صنعتی در فصول سرد سال افزایش می‌یابد و فشار زیادی به شبکه گاز وارد می‌شود.

همچنین در شهرستان‌های دیگری مانند نظرآباد و اشتهارد که اغلب مناطق مسکونی و تجاری دارند، با توجه به رشد جمعیت و نیاز به انرژی گرمایشی، مصرف گاز در ماه‌های سرد افزایش می‌یابد. در این شهرستان‌ها، افزایش مصرف به‌ویژه در بخش خانگی و تجاری می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در تأمین گاز و در نتیجه افت فشار در برخی مناطق شود.

در شهرستان‌هایی مانند کرج، فردیس و نظرآباد، با توجه به رشد سریع جمعیت و افزایش تعداد مشترکان گاز، فشار بر شبکه گاز و نیاز به گاز در این مناطق به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و این می‌تواند منجر به مشکلاتی در تأمین گاز در روز‌های سرد سال شود. در نتیجه، توجه به بهینه‌سازی مصرف انرژی در این شهرستان‌ها بسیار مهم است.

همچنین، توسعه زیرساخت‌های لازم برای تأمین گاز در این شهرستان‌ها، باید به‌طور جدی در دستور کار مسئولان قرار گیرد. در مناطقی از استان البرز، به‌ویژه در شهرستان‌های صنعتی مانند ساوجبلاغ و اشتهارد، مصرف گاز در بخش‌های صنعتی و تولیدی، عامل دیگری است که بر افزایش تقاضا و فشار بر شبکه گاز تأثیر می‌گذارد.

در این مناطق، وجود واحد‌های تولیدی و صنعتی، مصرف بالای انرژی در ماه‌های سرد را به دنبال دارد. این واحد‌ها به‌ویژه در فصول سرد سال به‌طور مستقیم به گاز نیاز دارند و در نتیجه، مصرف گاز در این مناطق به‌شدت افزایش می‌یابد. به همین دلیل، مسئولان و صنایع باید به راهکار‌هایی برای استفاده بهینه از گاز و جلوگیری از مصرف اضافی توجه کنند.

نیاز فوری به مدیریت مصرف گاز در البرز

با توجه به این شرایط، نیاز به مدیریت مصرف گاز در استان البرز به‌ویژه در شهر‌هایی مانند کرج و شهرستان‌های دیگر احساس می‌شود. رعایت نکات ساده‌ای مانند تنظیم دمای محیط، استفاده بهینه از وسایل گرمایشی، عایق‌بندی منازل و آموزش فرهنگ صرفه‌جویی می‌تواند به کاهش فشار بر شبکه گاز و کاهش مشکلات احتمالی در تأمین گاز کمک کند.

علاوه بر این، استفاده از ترموستات‌های هوشمند برای تنظیم دمای منزل و خاموش کردن وسایل گرمایشی در زمان‌های غیرضروری، از دیگر راهکار‌هایی است که می‌تواند در کاهش مصرف گاز مؤثر واقع شود. همچنین، تعمیر و نگهداری منظم سیستم‌های گرمایشی و استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد، به‌ویژه در ساختمان‌های جدید، می‌تواند به کاهش مصرف گاز در بلندمدت کمک کند.

برای جلوگیری از بحران‌های احتمالی در تأمین گاز در این مناطق، ضروری است که راهکار‌های مدیریتی مناسبی برای تخصیص گاز در نظر گرفته شود. به‌ویژه در شهرستان‌های صنعتی مانند اشتهارد و ساوجبلاغ، باید سیاست‌هایی برای استفاده بهینه از انرژی و کاهش مصرف در ساعات پیک در نظر گرفته شود. به‌عنوان مثال، استفاده از سوخت‌های جایگزین و انرژی‌های تجدیدپذیر در این مناطق می‌تواند به کاهش وابستگی به گاز کمک کند و در نهایت فشار بر شبکه گاز را کاهش دهد.

یکی دیگر از عوامل افزایش مصرف گاز در البرز، شرایط اقلیمی خاص این استان است. البرز در فصول سرد سال با دمای پایین روبه‌روست و این امر باعث می‌شود که مصرف انرژی برای تأمین گرما به‌شدت افزایش یابد. به‌ویژه در مناطق کوهستانی و سردسیر استان، مانند شهرستان‌های طالقان و دیزین، مصرف گاز در فصول سرد بسیار بالا و در این مناطق، استفاده از سیستم‌های گرمایشی به‌ویژه در منازل و واحد‌های تجاری ضروری است.

این مصرف انرژی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی بالا برود، بنابراین، توجه به این مناطق و تدوین برنامه‌های مدیریت مصرف گاز برای این بخش‌ها ضروری است. توجه به مصرف بهینه گاز در مناطق شهری و روستایی استان البرز می‌تواند نقش زیادی در کاهش بحران‌های احتمالی ایفا کند. در این راستا، نیاز به فرهنگ‌سازی و آموزش مردم در زمینه مصرف بهینه گاز احساس می‌شود.

بسیاری از مردم استان البرز هنوز به‌صورت کامل از مزایای صرفه‌جویی در مصرف گاز آگاه نیستند و در نتیجه، استفاده بی‌رویه از گاز را در فصول سرد سال تجربه می‌کنند. برای حل این مشکل، می‌توان از طریق رسانه‌ها، مدارس و دیگر نهاد‌های آموزشی به مردم اطلاعاتی در رابطه با روش‌های صرفه‌جویی در مصرف گاز و انرژی‌های پاک ارائه داد.

در استان البرز، به‌ویژه در شهرستان‌هایی مانند کرج و فردیس، بخش‌هایی از صنعت نیز به‌طور مستقیم از گاز طبیعی استفاده می‌کنند. این صنایع، از جمله کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی، به‌ویژه در روز‌های سرد سال با تقاضای زیاد گاز روبه‌رو هستند. در صورتی که این صنایع نتوانند به‌طور بهینه از گاز استفاده کنند، ممکن است فشار زیادی به شبکه گاز وارد و این مسئله موجب بروز مشکلاتی در تأمین گاز برای بخش‌های خانگی شود.

لذا، ضرورت دارد که صنایع استان در راستای استفاده بهینه از گاز، برنامه‌های صرفه‌جویی را دنبال کنند. یکی از نکات بسیار مهم در این زمینه، توجه به وضعیت عایق‌بندی ساختمان‌ها است. در بسیاری از مناطق البرز، به‌ویژه در کرج و شهرستان‌های صنعتی مانند ساوجبلاغ و نظرآباد، خانه‌ها و ساختمان‌ها فاقد عایق‌بندی مناسب هستند که این امر موجب هدررفت گرما و افزایش مصرف گاز می‌شود.

بنابراین، اطمینان از وجود عایق‌بندی مناسب درب‌ها، پنجره‌ها و دیوار‌ها می‌تواند نقش زیادی در جلوگیری از هدررفت انرژی و کاهش فشار بر شبکه گاز داشته باشد. مدیریت هوشمندانه مصرف گاز نه‌تنها از هدررفت منابع انرژی جلوگیری می‌کند، بلکه از بروز مشکلاتی مانند افت فشار و قطعی موقت گاز در مناطق مختلف استان البرز جلوگیری خواهد کرد.

با توجه به اینکه هر درجه کاهش دما در البرز حدود ۵۰۰ هزار مترمکعب مصرف گاز را افزایش می‌دهد، این مدیریت می‌تواند در فصل سرد سال اهمیت زیادی پیدا کند. بنابراین، توجه به نکات فنی و رعایت فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف انرژی، برای استان البرز و به‌ویژه در شهر‌های کرج، فردیس، ساوجبلاغ، نظرآباد و اشتهارد ضروری است تا بتوانیم از بروز بحران‌ها و مشکلات تأمین گاز در زمستان جلوگیری کنیم.

در نهایت، تمام این تلاش‌ها برای مدیریت مصرف گاز زمانی مؤثر خواهد بود که همه اقشار جامعه، از مردم گرفته تا صنایع و مسئولان، همکاری کنند و با رعایت نکات ساده‌ای همچون تنظیم دمای خانه‌ها، استفاده از تجهیزات استاندارد و توجه به عایق‌بندی ساختمان‌ها، مصرف گاز را کاهش دهند. همچنین، باید مسئولان در راستای توسعه زیرساخت‌ها و تخصیص بهینه گاز در این استان اقدامات جدی را انجام دهند تا از بحران‌های احتمالی جلوگیری شود.

مدیریت مصرف گاز نه‌تنها موجب جلوگیری از افت فشار و قطع گاز در زمستان می‌شود، بلکه می‌تواند تأثیر مثبتی بر حفظ منابع انرژی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی داشته باشد. در این راستا، استفاده از سوخت‌های جایگزین و انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند به‌عنوان یک راهکار بلندمدت در کاهش وابستگی به گاز طبیعی مطرح شود. مسئولان باید از این فرصت استفاده و زیرساخت‌های لازم برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را در البرز فراهم کنند.

در صورتی که این استان بخواهد از بحران‌های احتمالی تأمین گاز در زمستان جلوگیری کند، نیاز به اقدامات فوری و برنامه‌ریزی دقیق برای بهینه‌سازی مصرف گاز وجود دارد. این اقدامات می‌تواند شامل نصب تجهیزات گرمایشی استاندارد، عایق‌بندی منازل، اصلاح سیستم‌های گرمایشی و افزایش آگاهی عمومی در زمینه مصرف بهینه گاز باشد. در این صورت، البرز قادر خواهد بود تا بدون بحران از فصل سرد عبور کند.

یکی از برنامه‌هایی که می‌تواند به کاهش مصرف گاز در البرز کمک کند، ارتقای شبکه گازرسانی و ایجاد مراکز ذخیره‌سازی گاز برای مواقع ضروری است. با افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز، می‌توان در زمان‌هایی که مصرف بالاتر از حد نرمال است، از منابع ذخیره‌شده استفاده کرد و فشار را از روی شبکه گاز برداشته و از قطعی گاز جلوگیری کرد. این موضوع به‌ویژه در مناطق صنعتی استان که مصرف گاز بالاست، اهمیت بیشتری دارد.

همچنین، همکاری با بخش خصوصی برای توسعه پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف گاز، می‌تواند به‌عنوان یکی از راهکار‌های مؤثر در کاهش مصرف مطرح شود. مشارکت شرکت‌ها و صنایع در این پروژه‌ها، به ویژه در بخش‌های تولیدی و صنعتی، می‌تواند فشار زیادی را از روی شبکه گاز بردارد و تأمین گاز در فصل سرد را با سهولت بیشتری همراه کند.

در مجموع، استان البرز با توجه به ویژگی‌های خاص خود، نیازمند یک رویکرد جامع و هماهنگ برای مدیریت مصرف گاز در فصول سرد است. این رویکرد باید به‌گونه‌ای طراحی شود که در آن همه بخش‌های مختلف استان از جمله شهروندان، صنایع و مسئولان دولتی به‌طور یکپارچه همکاری کنند تا مصرف گاز به‌طور مؤثر و بهینه مدیریت شود.

منبع: تسنیم