باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - قوچ ارمنی  یکی از زیرگونه‌های ارزشمند و منحصر‌به‌فرد قوچ و میش وحشی است که در بخش‌هایی از غرب ایران، به‌ویژه در استان لرستان، زیستگاه مهمی دارد. این گونه، هم از نظر بوم‌شناسی و هم از نظر فرهنگی-تاریخی برای مردم منطقه جایگاه ویژه‌ای دارد و در سال‌های اخیر توجه بیشتری از سوی پژوهشگران و فعالان محیط‌زیست به خود جلب کرده است.

قوچ ارمنی به دلیل شاخ‌های پرپیچ و نسبتاً کشیده‌اش شناخته می‌شود. شاخ‌های قوچ نر معمولاً به سمت پهلو‌ها و سپس به سمت بالا و جلو خم می‌شوند و جلوه‌ای بسیار زیبا به آن می‌بخشند. رنگ بدن این حیوان در فصول مختلف متغیر است؛ در تابستان تمایل به قهوه‌ای روشن و در زمستان به خاکستری-قهوه‌ای تیره دارد. نر‌ها اغلب دارای یال یا خطی تیره در طول بدن هستند. میش‌ها (ماده‌ها) معمولاً شاخ‌های کوچک‌تر یا بدون شاخ دارند.

زیستگاه در لرستان

لرستان به دلیل موقعیت جغرافیایی کوهستانی، آب‌وهوای متنوع و پوشش گیاهی گسترده، از زیستگاه‌های مهم قوچ ارمنی به شمار می‌رود. مناطق کوهستانی و مرتفع همچون اشترانکوه، سفیدکوه، گرین و قالی‌کوه از زیستگاه‌های اصلی این گونه در لرستان هستند. وجود چشمه‌های طبیعی و مراتع نیمه‌خشک، شرایط را برای بقا و تولیدمثل این جانور فراهم می‌سازد.

اهمیت بوم‌شناختی

قوچ‌های ارمنی نقش کلیدی در چرخه‌های زیستی دارند. آنها با تغذیه از علف‌ها، گیاهان خودرو و بوته‌های منطقه به تنظیم پوشش گیاهی و جلوگیری از گسترش بیش از حد برخی گونه‌های گیاهی کمک می‌کنند. همچنین خود به‌عنوان شکار طعمه‌ای برای گوشتخوارانی، چون پلنگ ایرانی، گرگ و کاراکال محسوب می‌شوند و حضورشان برای تداوم زنجیرهٔ غذایی ضروری است.

 آیندهٔ این گونه وابسته به تعامل میان جوامع محلی، نهاد‌های دولتی و دوستداران محیط‌زیست است. تنها با مدیریت خردمندانه و کاهش فشار انسانی می‌توان امید داشت که این حیوانات شکوه‌مند همچنان در کوهستان‌های لرستان آزادانه بزیند و نسل‌های آینده نیز از دیدن آنها بهره‌مند شوند.