باشگاه خبرنگاران جوان ـ ابراهیم غفاری روز شنبه در نشست تخصصی نقش سازمان‌ها و نهاد‌ها در ارتقای سلامت روان در موقعیت‌های بحرانی و اضطراری، گفت: یکی از دستگاه‌هایی که نقش حیاتی و تاثیرگذار در ارتقای سلامت روان جامعه دارد، سازمان بهزیستی است که دفتر مشاوره و امور روانشناختی در این سازمان، نقش پررنگی در این زمینه برعهده دارد.

وی با اشاره به وظایف دفتر مشاوره و امور روانشناختی گفت: تحکیم بنیان خانواده، ارائه انواع خدمات مشاوره‌ای برای آحاد مردم، ارائه خدمات روانشناختی در طیف‌های وسیع شامل کودک و نوجوان، سلامت جسمی-تحصیلی و تربیتی، روان سنجی، روان درمانی و سلامت روان سالمندی از وظایف این دفتر در راستای تقویت سلامت روان جامعه است.

فعالیت مشاوره تلفنی خط ۱۴۸۰ در ۳۱ مرکز استان کشور

غفاری افزود: مشاوره تلفنی خط ۱۴۸۰ در ۳۱ مرکز استان کشور فعال است و به صورت رایگان و با استفاده از مشاوران بومی در اختیار عموم مردم قرار دارد. این خط در سال گذشته به یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر خدمت رسانی کرده است.

به گفته وی، همچنین ۳ هزار مرکز مشاوره دولتی و غیر دولتی به صورت حضوری خدمات مشاوره و روانشناختی ارائه می‌دهند و در سال گذشته در حدود یک میلیون و ۴۷۰ هزار نفر از مشاوره این مراکز حضوری بهره‌مند شده‌اند. همچنین ۱۳۹ مرکز سلامت روان محلی که عمدتا پیشگیری اولیه سلامت روان را با برگزاری دوره‌های آموزشی انجام می‌دهند.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور گفت: بیش از ۹۸ هزار کودک در سال گذشته تحت پوشش غربالگری اضطراب قرار گرفتند که از این میزان بیش از ۱۰ هزار کودک به مراکز تخصصی ارجاع شدند.

خدمات در رابطه با زندگی خانواده به بیش از ۲۱۱ هزار نفر

غفاری گفت: در سال گذشته بیش از ۲۱۱ هزار نفر در قالب ۷ هزار و ۲۷۰ دوره آموزشی در خصوص زندگی خانواده خدمات دریافت کرده‌اند. همچنین آموزش پیش از ازدواج برای ۱۷۶ هزار نفر در قالب ۶۹۰۰دوره آموزشی ارائه شده است. در حدود ۴۲ هزار نفر نیز در ۱۹۵۱ دوره آموزشی فرزند پروری شرکت کرده و آموزش دیده‌اند. 

وی با اشاره به خدمات روانشناختی مداخله در بحران نیز گفت: ۱۰۰۴ تیم محب به صورت داوطلبانه در سراسر کشور تشکیل شده و ۳ هزار روانشناس و مددکار هم در این تیم‌ها عضویت دارند که از این میزان ۷۶۷ تیم فعال هستند. 

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور گفت:هدف تمام خدمات سلامت روان در دفتر مشاوره و امور روانشناختی، تقویت سرمایه روانشناختی افراد است و این سرمایه روانشناختی مفهومی در روانشناسی مثبت گرا هست که می‌تواند به بهبود عملکرد، بهزیستی افراد در محیط‌های کاری و زندگی کمک کند و مشمول ۴ مولفه است.

کارزار «سلامت روان را جدی بگیرید» رونمایی شد

احمد دلبری رئیس انجمن علمی سالمند شناسی ایران و مشاور رئیس سازمان بهزیستی در امور سالمندان نیز که به صورت مجازی در این جلسه حضور داشت، گفت: اعتقاد دارم که هیچ چیز به اندازه سلامت روان پایه و ستون زندگی آدم‌ها نیز به خصوص افرادی که پا به دوره سالمندی می‌گذارند، نیست.

وی افزود: خطرناک‌ترین بیماری که انسان‌ها در دوره سالمندی مبتلا می‌شوند سکته قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه، نارسایی کبد و یا آلزایمر نیست بلکه تنهایی از همه این‌ها کشنده‌تر است و مطالعات جدید نشان داده است که در آدم‌هایی که احساس تنهایی می‌کنند، حدود ۷۰ درصد بیشتر احتمال مرگ زودرس دارند؛ یعنی تنهایی فقط یک حس ناراحت کننده نیست بلکه یه ریسک جدی برای سلامتی (نه تنها سلامتی روانی و اجتماعی بلکه سلامتی جسمی) است.

وی خاطرنشان کرد: همچنین حدود ۱۴ درصد از سالمندان بالای هفتاد سال دچار افسردگی هستند و ۱۶ درصد خودکشی‌ها در دنیا هم مربوط به همین گروه سنی است. یعنی امروز درباره نسلی صحبت می‌کنیم که از نظر روان روانی و مشکلات روانی تحت فشار هستند، ولی نسلی هستند، اما سکوت کرده و در حقیقت از درونشان فریاد می‌زنند.

مشاور رئیس سازمان بهزیستی در امور سالمندان گفت: تقریبا بیش از ۱۰ میلیون انسان بالای ۷۰ سال در کشور داریم و پیش بینی می‌شودکه تا سال ۱۴۳۰ این عدد به بیش از ۲۵ میلیون نفر برسد. یعنی در سال ۱۴۳۰ از هر سه نفر ایرانی تقریبا یک نفر سالمند است. اما با توجه به این شیب و این شتابی که وجود دارد سهمی از بودجه و اعتبارات برای سلامت روان این حجم از جمعیت پیش بینی نشده است.

وی افزود: تحقیقات داخلی نشان می‌دهد که تقریبا ۳۰ درصد جامعه سالمند ایرانی دچار افسردگی یا اضطراب هستند و ۲۰ درصد آنها احساس تنهایی می‌کنند. اصولا سلامت روان دردوره سالمندی مهم‌تر از دوره‌های قبلی است و ما تاکید داریم که سازمان بهزیستی و حوزه مشاوره برنامه برای سالمندی داشته باشند، زیرا سلامت روان در دوره سالمندی فقط یک موضوع فردی نیست. فرد افسرده معمولا کمتر غذا می‌خورد و کمتر حرکت دارد. کمتر می‌خوابد و داروهایش را درست مصرف نمی‌کند و این‌ها را که کنار هم می‌گذاریم متوجه می‌شویم که افسردگی در دوره سالمندی مثل یه دومینو عمل می‌کند و جسم را هم با خودش پایین می‌کشد و این اهمیت موضوع سلامت روان است.

دلبری گفت: افسردگی و اضطراب هم از عوامل خطر دمانس و زوال عقل هستند و مطالعات نشان داده که اگر بتوانیم ۱۴ عامل خطری که برای دمانس گفته می‌شود و بخش زیادی از آنها قابل پیشگیری است (مثل افسردگی، فشار خون، کم شنوایی، دیابت، انزوای اجتماعی) راکنترل کنیم تا ۴۵ درصد درصد می‌توانیم افسردگی را پیشگیری کنیم و یا به تاخیر بیندازیم یعنی حتی در پیشگیری از آلزایمر هم سلامت روان نقش محوری دارد و به همین دلیل اهمیت زیاد دارد.

رئیس انجمن سالمند شناسی ایران گفت: یکی از موفق‌ترین روش‌هایی که در دنیای توسعه یافته اجرا شده است؛ بحث مداخله و مدل‌های مراقبت مشارکتی است. یعنی پزشک، روانشناس، مددکار و مشاور با هم روی پرونده کار می‌کنند و این مدل باعث شده که علائم افسردگی در دوره سالمندی به طور شاخص و به طور پایدار کم بشود و کیفیت زندگی بالاتر برود؛ و نکته قشنگ و خوب آن این است که این مدل حتی می‌تواند در خانه و از راه دور و تلفنی هم اجرا شود.

منبع: سازمان بهزیستی کشور