پتو پلنگی، که اغلب به عنوان «پتو نمدی» هم شناخته می‌شوند، ریشه در هنر دست‌بافت‌های باستانی دارند و برای بسیاری از ایرانی‌ها نمادی از گرمای زمستان‌های کودکی است.

باشگاه خبرنگاران جوان - پتو پلنگی، آن پتوی ضخیم با طرح لکه‌دار پلنگ که اغلب به رنگ‌های شتری، سبز زیتونی یا قهوه‌ای است، برای بسیاری از ایرانی‌ها نمادی از گرمای زمستان‌های کودکی است. اما این پتو کی در ایران تولید شد و چطور مد شد؟ بر اساس بررسی‌های تاریخی و منابع نساجی، ریشه‌های آن به صدها سال پیش برمی‌گردد، اما تولید صنعتی و محبوبیتش در ایران داستان جدیدی دارد.

ریشه‌های باستانی: از نمدهای سنتی تا پتوهای مدرن

پتوهای پلنگی، که اغلب به عنوان «پتو نمدی» هم شناخته می‌شوند، ریشه در هنر دست‌بافت‌های باستانی دارند. طبق منابع تاریخی نساجی، پتوهای نمدی با طرح‌های حیوانی مانند پلنگ، یکی از قدیمی‌ترین اشیای دست‌بافت بشر هستند و تاریخچه‌شان به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش، دوران تمدن‌های باستانی ایران و آسیای مرکزی، بازمی‌گردد. در آن زمان، عشایر و روستاییان از پشم گوسفند نمد می‌بافتند و طرح‌های هندسی، گل‌دار یا حیوانی روی آن حک می‌کردند. اصفهان، به عنوان یکی از مراکز اصلی تولید نمد در ایران، از دوران صفویه (قرن ۱۶-۱۸ میلادی) نقش کلیدی در این صنعت داشت. این پتوها نه‌تنها برای گرمایش، بلکه به عنوان پوشش کف یا دیوار هم استفاده می‌شدند و طرح پلنگی، الهام‌گرفته از حیات وحش ایران، نمادی از قدرت و طبیعت بود.

تولید صنعتی: دهه ۱۳۵۰ و انقلاب نساجی ایران 

تولید انبوه پتو پلنگی در ایران از دهه ۱۳۵۰ شمسی آغاز شد. با صنعتی‌سازی نساجی در دوران پهلوی، کارخانه‌هایی مانند شکوفه و طاهربافت در اصفهان و تهران، پتوهای نمدی را با ماشین‌آلات مدرن تولید کردند. این پتوها، که وزن‌شان حدود ۱.۵ تا ۳ کیلوگرم است، از الیاف پلی‌استر و پشم مصنوعی ساخته می‌شوند و طرح پلنگی (لکه‌های قهوه‌ای روی زمینه روشن) برای جذابیت بصری انتخاب شد. در ابتدا، برای مصارف نظامی (پتو سربازی) و امدادی تولید می‌شدند، اما به سرعت به خانه‌های ایرانی راه یافتند. تا دهه ۱۳۶۰، با افزایش تولید داخلی، پتو پلنگی به کالایی ارزان و در دسترس تبدیل شد و جایگزین نماهای سنتی گردید.

چرا مد شد؟ نوستالژی و کاربرد روزمره 

پتو پلنگی در دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ به اوج محبوبیت رسید، به‌ویژه در میان خانواده‌های متوسط. دلیلش سادگی، گرمای بالا و قیمت پایین بود. این پتوها برای سفرهای جاده‌ای، کمپینگ یا حتی به عنوان روتختی استفاده می‌شدند و طرح پلنگی، با الهام از پلنگ ایرانی حس طبیعت‌گرایی می‌داد. در دوران جنگ ایران و عراق، به عنوان پتو امدادی توزیع شد و ماندگاری‌اش (تا ۱۰ سال) آن را به نمادی خانوادگی تبدیل کرد.

امروز، با بازگشت نوستالژیک، مدل‌های مدرن با لبه‌دوزی و رنگ‌های متنوع (سبز، طوسی) دوباره مد شده‌اند. برندهایی مانند زرین گلد و پاندا، آن را برای نسل جدید هم به عنوان آیتم دکوری عرضه می‌کنند! طبق نظرسنجی‌های اخیر، ۷۰ درصد ایرانی‌ها آن را «یادآور مادربزرگ» و خانه‌های قدیمی خود می‌دانند، اما کاربردش در بحران‌ها (مانند سیل ۱۳۹۸) همچنان محبوبیتش را حفظ کرده است.

آینده پتو پلنگی: از سنتی به پایدار 

با تمرکز بر مواد اکولوژیک، تولیدکنندگان اصفهانی مانند شکوفه، نسخه‌های ضدحساسیت و قابل بازیافت را عرضه می‌کنند. پتو پلنگی نه‌تنها مد مانده، بلکه نمادی از فرهنگ ایرانی است و ترکیبی از سنت و نوآوری که هنوز گرم و ماندگار است.

منبع: دیروزبان

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۵
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۵۲ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
ابوسعید خدرى از پیغمبر (ص) روایت نموده كه فرمود:

امت من در زمان مهدى (عج) چنان در فراخى معیشت به سر برند كه هیچگاه پیش از آن ندیده باشند . آسمان پى در پى بركات خود را براى آنان فرو مى ریزد و زمین آنچه دارد بیرون مى دهد.

از حضرت على (ع) روایت شده كه فرمود: به پیغمبر اكرم (ص) عرض كردم :


 یا رسول الله (ص) أمنا آل محمد المهدى أم من غیرنا ؟


اى رسول خدا مهدى از ما اهل بیت است یا از غیر ما

پيامبر (ص) فرمود :

او از ماست خداوند دین را به وسیله او ختم كند چنان كه توسط ما گشود ، مردم به وسیله ما از آشوبها نجات یابند چنان كه از منجلاب شرك بیرون آمدند، دلهاى آنها را به هم پیوند دهد و بعد از دشمنیها آنها را با هم برادر كند، چنان كه بعد از نجات از شرك ، آنها را با هم برادر دینى کرد.

اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن

اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن

اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن

اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن

اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن

اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن

پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله وسلم) مي‌فرمايند:
«هر کس بميرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است.»
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۰۲ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
اشتباه نکن این ببره
Iran (Islamic Republic of)
شیراز زیبا
۱۳:۲۵ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
میگما اونایی که مسموم شدن ربطی به پتو نداشته باید دید ظهری چی خوردن..ها کاکو
Iran (Islamic Republic of)
esi
۱۲:۵۴ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
من که ببر می بینم ......
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۰ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
اسم شرکت‌ها را آوردید، تبلیغ نیست؟
Iran (Islamic Republic of)
امیر
۱۲:۳۸ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
مال من زمان بچگی، مشکی بود
رنگ قرمز جگریشم بود
یادش بخیر
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۰ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
عجب گزارش مهم و خفنی
تا اخر و حصول نتیجه منتظرش میمونم هر چی باشه دغدغه میلیونها نفره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۱۸ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
يادش بخیر پتو پلنگی
Iran (Islamic Republic of)
سوجان
۱۱:۴۹ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
ببریش قهوه ای رنگ بود
پلنگیش هم سبز رنگ
یادش بخیر..
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۳۲ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
از عهده مخارج بر نمی‌آییم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۷ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
حضرات که نگران هستید چرا به خبر مهم تری پرداخته نشده شما اگر یه کله اخبار تورم و گرانی و... بخونید اعصابتون ضعیف میشه رسانه اصولی باید در کنار اخبار مهم چنین خبرهایی که اصطلاحا نرم خبر نام دارن هم کار کنه در تمام دنیا اینطور هست .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۲ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
چه سمی؟؟یه عمر زیرش خوابیدیم مسموم نشدیم...
نازه ما باهاش برق هم تولید میکردیم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۲ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
بزرگواران نگران از واژه سمی زیاد فشار خودتون رو نبرید بالا این کلمه یه واژه جوانانه هست شاید معادلش هم سخت پیدا بشه مثلا شاید خز یا شاید عجیب انقد داستان درست نکنید فکر کنم اینایی که به کلمه سمی معترض هستن متولدان قبل از دهه شصت و هفتاد هستن وگرنه نسل جدید با معنی این واژه آشنایی داره .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۸ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
شما که میدونی واژه سمی یعنی چی، خب بفرما دیگه!!!
چطوره که ما که با همین نسلی که شما عنوان کردین، روزانه مرتبطیم تا حالا چیزی ازشون نشنیدیم؟!!
نکته معادل « خفن» مد نظرتونه که خیلی استفاده می کنند؟!!
ولی به هیچ عنوان« خفن و سمی » یکی نیستند!!!!
Australia
ناشناس
۱۰:۳۷ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
مثلا عکسی چه کسی را بزنن که سمی نباشه ؟؟
United States of America
ناشناس
۱۱:۱۲ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
ببر
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۲۸ ۲۷ مهر ۱۴۰۴
یعنی چی سمی ترین؟!!
تو متن که چیزی راجع بهش ننوشته، فقط اینکه مواد مصنوعی داره!!!
این دیگه چه جور عنوانیه انتخاب کردین؟ فکر کردم همین الان باید برم پتوی چندساله م رو معدوم کنم یا دور بندازم...!!!
۱۲
آخرین اخبار