باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهدی احمدی* - تصویر، «عمر المهنا» داور عربستانی را نشان می‌دهد؛ همان لحظه درخشان و پرهیجانی که در دربی مهرماه سال ۱۳۷۸، کارت قرمز خود را در برابر چشمان نادر محمدخانی بالا می‌برد. لحظه‌ای جنجالی که به یکی از ماندگارترین صحنه‌های تاریخ دربی‌های پایتخت بدل شد؛ تصویری که هنوز پس از گذر سال‌ها خاطره‌ شور، اعتراض و التهاب آن روز را در ذهن فوتبال‌دوستان زنده نگه داشته است.

از دربی شماره ۴۸ سخن می‌گوییم؛ دوم مهرماه ۱۳۷۸، روزی پرحادثه در ورزشگاه آزادی. دیداری جنجالی پُر از حاشیه و پرسش که حتی نتیجه‌اش هم تا مدت‌ها در هاله‌ای از ابهام باقی ماند. ورزشگاه آزادی آکنده از فریاد و هیجان آبستن اتفاقاتی بود که هیچ‌کس تصورش را نمی‌کرد. تنها چند دقیقه از آغاز بازی گذشته بود که هواداران دریافتند این دیدار قرار نیست آرام پیش برود. آن روز دومین تقابل علی پروین و سوکوموروخوف بود؛ مربی روس استقلال امیدوار بود با تکیه بر نیروی جوانی شاگردانش بتواند در این جدال سنتی پیروز شود و کابوس دربی پیشین را پایان دهد.

در تصویر، آفتاب پاییزی بر چمن سبز آزادی می‌تابد و نبض بازی در میان فریاد هزاران تماشاگر می‌تپد. در میانه میدان داور عربستانی عمر المهنا دستش را بالا برده و کارت قرمز در میان آسمان و هیاهو می‌درخشد؛ لحظه‌ای که زمان را در خود منجمد می‌کند. نادر محمدخانی با شماره ۱۴ و قامتی استوار، خیره در چشمان داور از ناباوری و اعتراض لبریز است. چهره‌اش میان خشم و حیرت در نوسان است؛ گویی هنوز باور ندارد سرنوشتش با یک حرکت ساده‌ رقم خورده است.

در سوی دیگر بازیکنان پرسپولیس در سکوتی سنگین فرو رفته‌اند؛ شانه‌ها افتاده، نگاه‌ها مات و هیچ‌کس چیزی نمی‌گوید. تنها چشم‌هاست که میان داور و هم‌تیمی اخراج‌شده‌شان در رفت‌وآمد است اما در پس‌زمینه، صحنه‌ای دیگر شکل گرفته است؛ بازیکنان استقلال با لبخندهایی پنهان و شادی فروخورده از دور به داور می‌نگرند. یکی با بالا بردن دست داور را تحسین می‌کند؛ دیگری با تردید به رنگ کارت خیره شده تا مطمئن شود واقعاً قرمز است. در چهره‌اش چیزی میان شادی و سکوت موج می‌زند، نوعی آرامشِ پیروزی که هنوز به یقین نرسیده است. میان این دو قطب، داور ایستاده است؛ بی‌احساس و بی‌لرزش در میانه طوفانی از نگاه‌ها. لحظه‌ای که در تاریخ دربی ماند؛ لحظه‌ای که رنگ قرمز کارت از رنگ پیراهن پرسپولیس تندتر بود.

هرچه که بود و هرچه که شد در این دربی، اخراج دو بازیکن ارزشمند پرسپولیس، یعنی نادر محمدخانی و اسماعیل حلالی رقم خورد. با این حال، نه‌ نفره شدن شاگردان پروین آنان را تسلیم نکرد؛ برعکس مصمم‌ترشان ساخت تا برابر یورش‌های پیاپی بازیکنان استقلال ایستادگی کنند و سرانجام، شهرآورد چهل‌وهشتم با تساوی بدون گل به پایان رسید، تساوی‌ای که شاید در امتیاز بی‌ثمر بود اما در خاطره فوتبال ایران ماند.

* پژوهشگر تاریخ معاصر ایران