باشگاه خبرنگاران جوان - حسین سیمایی صراف وزیر علوم در پیامی که به مناسبت بزرگداشت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه قرائت شد، با بیان اینکه رویکرد‌های خرافی و جریان‌هایی که به دین و دانش، توأمان ضربه زدند، تهدیدی برای خرد ایرانی و اسلامیِ کهن این مرز و بو‌مند؛ تاکید کرد: بی‌اعتنایی به معیار‌های علمی، نه‌تنها اعتماد عمومی را مخدوش می‌کند، بلکه می‌تواند امنیت و آینده جامعه را تهدید کند. این وظیفه دولت، دانشگاه، رسانه و نهاد‌های فرهنگی است که با تقویت سواد علمی، و ترویج تفکر انتقادی، سدّی مستحکم در برابر جریان‌های ضد دانش ایجاد کنند.

متن این پیام به شرح زیر است:

«بسم‌الله الرحمن الرحیم

حضار محترم، اساتید ارجمند، پژوهشگران و مروجان گرانقدر علم.

در آستانه «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه»، مراتب احترام و ارادت خود را به یکایک شما جامعه‌ی ترویج علمی کشور ابلاغ می‌دارم. این روز، فرصتی است تا نه صرفاً به دستاورد‌های علمی، بلکه به فلسفه و رسالت وجودی علم در حیات جمعی بپردازیم و نقش آن را در ساختن جهانی عادلانه‌تر، صلح‌آمیزتر و توسعه‌یافته‌تر بازنگری کنیم. امروز هیچ دولتی تردید ندارد که علم، همچون نیرویی سازنده و راهگشا، می‌تواند مسیری مطمئن برای گسترش صلح، عدالت و رفاه فراهم کند.

از انجمن ترویج علم ایران که با همت والای خود، پرچم این گفتمان حیاتی را برافراشته و این رویداد ارزشمند را تدارک دیده‌اند، صمیمانه سپاسگزارم. نقش مروجان علم، امروز دیگر یک فعالیت جانبی نیست؛ بلکه یک وظیفه‌ی راهبردی و ملی در کشور است.

همانگونه که بار‌ها و از ابتدا در برنامه‌های وزارت علوم تأکید کرده‌ام، یکی از مأموریت‌های اصلی و کلیدی ما در این دوره، ترویج گفتمان علم، عقلانیت و جامعه‌پذیر کردن دانش در برابر هجمه روزافزون شبه‌علم و رویکرد‌های ضد علم است. بی‌اعتنایی به معیار‌های علمی، نه‌تنها اعتماد عمومی را مخدوش می‌کند، بلکه می‌تواند امنیت و آینده جامعه را تهدید کند. این وظیفه دولت، دانشگاه، رسانه و نهاد‌های فرهنگی است که با تقویت سواد علمی، و ترویج تفکر انتقادی، سدّی مستحکم در برابر جریان‌های ضد دانش ایجاد کنند؛ جریان‌هایی که به دین و دانش، توأمان ضربه زدند و با رویکرد‌های خرافی و ترویج هر آنچه غیرعقلانی است، تهدیدی برای خرد ایرانی و اسلامیِ کهن این مرز و بو‌مند.

برای تحقق این مهم، از تمامی دانشگاهیان، سازمان‌ها، نهادها، رسانه‌ها و به‌ویژه انجمن‌های ترویجی می‌خواهم که در این مسیر ملی، یاران و همکاران وزارت علوم باشند. دانشگاهیان باید فنون ارائه و اشاعه‌ی کار علمی را بیاموزند و مروجان نیز باید با شجاعت تمام، مرز‌های علم و شبه‌علم را برای عموم مردم تبیین کنند.

پیام ما در این روز جهانی علم، یک جمله است:

«علم، باید از لابراتوار‌ها به متن زندگی مردم بیاید و با تقویت عقلانیت و تفکر نقاد، زمینه‌ی توسعه پایدار، رفاه عمومی و صلح همگانی را فراهم سازد.»

روز جهانی علم، به ما یادآور می‌شود که علم را نباید در برج عاج دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها محصور کرد. علم، هنگامی به اوج کمال می‌رسد که در خدمت توسعه پایدار، کاهش رنج‌ها و تقویت صلح قرار گیرد. گفتمان غالب در دوره کنونی آموزش عالی کشور، همانگونه که بار‌ها بر آن تأکید کرده‌ام، باید گفتمان مسئولیت اجتماعی باشد.

این مسئولیت، ایجاب می‌کند تا دانشگاه و جامعه علمی، فعالانه در حل مسائل کلان کشور، از چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی گرفته تا مسائل فرهنگی و اجتماعی، نقش‌آفرینی کند. ما نیازمند دانشگاهی هستیم که نقش‌آفرین باشد. دانشگاهی که بتواند خرد جمعی و عقلانیت را در متن جامعه نهادینه کند؛ و این همان تعبیر دیگر و ترجمان امروزیِ مفهوم دینی و نقلیِ «علمِ نافع» در میراث غنی احادیث و ادعیه اسلامی است؛ علمی که امامان معصوم ما را به آن دعوت و از فراگیری نقطه مقابلِ آن، علم غیر نافع برحذر می‌داشتند.

به امید روز‌های درخشان‌تر ِ توسعه ایران عزیز در پرتوی حکمرانیِ علمی و عقلانیتِ نقاد

حسین سیمایی

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری

۱۹ آبان ۱۴۰۴