باشگاه خبرنگارانجوان؛ رضوان پاکمنش - کوههای هشتادپهلو با خطالرأس پرفراز، درههای عمیق، و رخسارههای متنوع سنگی، جلوهای چشمگیر از طبیعت کوهستانی لرستان را به نمایش میگذارند. نام «هشتاد پهلو» از شکل پرشیب، چندضلعی و پر از خطالرأسها و شکافهای این کوه گرفته شده است؛ گویی دامنههای آن از دهها پهلو، یال و شکاف تشکیل شدهاند.
موقعیت جغرافیایی و ساختار طبیعی
هشتادپهلو در دل زاگرس چینخورده قرار دارد و از نظر زمینشناسی عمدتاً از لایههای آهکی، دولومیتی و رسوبی تشکیل شده است. فرسایشهای طولانیمدت باد و باران در طی هزاران سال، این سازندها را شکل داده و منجر به ایجاد صخرههای مرتفع، شیارهای تیز و دامنههای پرتگاهی شده است.
این کوهها به دلیل ارتفاعات قابل توجه، چشمانداز گستردهای به دشتها و روستاهای پیرامون دارند. برخی از بلندترین قلههای آن ارتفاعی بیش از ۳۰۰۰ متر دارند و در بسیاری از فصول سال پوشیده از برفاند.
آبوهوا و ویژگیهای اقلیمی
هشتادپهلو تحت تأثیر آبوهوای سرد کوهستانی قرار دارد. زمستانهای این منطقه اغلب طولانی، سرد و پربرفاند و بادهای سرد غربی جریان غالب منطقه را شکل میدهند. تابستانها معتدل و خشک است؛ با این حال شبهای خنک حتی در گرمترین ماههای سال، از ویژگیهای شناختهشدهی این ناحیه است.
وجود برفگیرهای زمستانی باعث شده است که دامنههای این کوهها منبع تغذیهی چشمهها و رودهای فصلی باشند که بخشی از منابع آبی روستاها و مراتع منطقه را تأمین میکنند.
پوشش گیاهی
دامنههای هشتادپهلو از گذشته تا امروز چراگاههای مهمی برای عشایر و دامداران لر بوده است.
پوشش گیاهی منطقه شامل:
گون، کما، بیلهر و آویشن کوهی
گزنه و ریواس در ارتفاعات میانی
چمنزارهای طبیعی در ارتفاعات بالا
حضور پراکنده درختچههایی مانند بلوط، بادام کوهی و زالزالک این تنوع گیاهی منطقه را به مکانی مناسب برای زنبورداری، دامداری سنتی و گردآوری گیاهان دارویی تبدیل کرده است.
حیاتوحش
هشتادپهلو از زیستگاههای طبیعی برخی گونههای جانوری زاگرس است. در گذشته حضور کل و بز کوهی، خرس قهوهای، گرگ، روباه و کبک به وفور گزارش شده است. هرچند در دهههای اخیر به دلیل شکار بیرویه و کاهش زیستگاهها، جمعیت برخی از این گونهها کاهش یافته است.
جاذبههای گردشگری و فرهنگی
کوههای هشتادپهلو علاوه بر زیبایی طبیعی، از نظر فرهنگی نیز اهمیت دارند. دامنههای این کوهها محل کوچ نشینی طوایف لر بوده و هنوز هم در بهار و تابستان سیاهچادرهای عشایر بر فراز دشتها دیده میشود.
از دید گردشگری، این منطقه برای:
کوهنوردی و سنگنوردی
طبیعتگردی و عکاسی از مناظر بکر زاگرسی
مشاهدهی کوچ عشایر
چشمهها و ییلاقهای خوشآبوهوابسیار مناسب است.
یکی از جذابیتهای منطقه، طلوع و غروب خورشید بر فراز خطالرأسهای بریدهبریدهی هشتادپهلوست که منظرهای کمنظیر را خلق میکند.
نقش این کوهها در حفظ منابع آب، تامین مراتع دام، و نگهداری تنوع زیستی، آنها را به یکی از عناصر مهم محیط زیست لرستان تبدیل کرده است. همچنین به دلیل دستنخوردگی نسبی، ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری پایدار دارند.