باشگاه خبرنگاران جوان - گزارش تکان‌دهنده سازمان حقوق بشری الحق در پاسخ به درخواست سازوکار کارشناسی سازمان ملل متحد درباره "حق توسعه و هوش مصنوعی"، پرده از فاجعه‌ای مدرن برمی‌دارد: تبدیل هوش مصنوعی (AI) از یک ابزار پیشرفت به یک سلاح سیستماتیک برای تشدید اشغال، آپارتاید و نقض ساختاری حقوق بشر علیه مردم فلسطین. الحق، در این سند، به روشنی توضیح می‌دهد که رژیم صهیونیستی چگونه از سامانه‌های تصمیم‌یار مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-DSS) در نوار غزه و یک شبکه نظارت دیجیتال بی‌سابقه در کرانه باختری استفاده می‌کند. این استفاده از هوش مصنوعی، نه یک تصادف عملیاتی، بلکه یک سیاست "ساختاری" و "تبعیض‌آمیز" است که هدف نهایی آن نه دفاع، بلکه تضعیف بنیادین حق توسعه و حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین است. این فناوری، با هدف به حداکثر رساندن کنترل بر زندگی روزمره، فیزیکی و روانی فلسطینیان به کار گرفته شده و عملاً یک رژیم آپارتاید دیجیتال را تأسیس کرده است؛ جایی که حقوق شهروندی، آزادی حرکت و حتی حق حیات، توسط الگوریتم‌های مبهم و تبعیض‌آمیز تعریف و محدود می‌شود. این سیستم‌ها با ماهیت ذاتی خود، انسان‌ها را به "داده" و ارزش وجودی آنها را به "رتبه‌بندی‌های عددی" تقلیل می‌دهند و هرگونه امکان برای "مشارکت آزاد و معنادار" فلسطینیان در تعیین سرنوشت خود و دستیابی به توسعه پایدار را نابود می‌سازند. به بیان ساده، هوش مصنوعی در اینجا به موتور محرک آپارتاید تبدیل شده است.

در نوار غزه، کاربرد هوش مصنوعی به اوج وحشت و غیرانسانی بودن خود می‌رسد و مستقیماً در ماشین جنگی و کشتار هدفمند ادغام شده است. سامانه‌هایی مانند Lavender و Gospel (Habsora) وظیفه تولید فهرست‌های هدف را بر عهده دارند. آنها با استفاده از داده‌های عظیم (تلفن‌های همراه، شبکه‌های اجتماعی، داده‌های ارتباطی و الگوی رفتاری) افراد فلسطینی را بر اساس معیار‌های عددی رتبه‌بندی می‌کنند. الحق تأکید دارد که این سیستم‌ها نه برای کمک به تصمیم‌گیری انسان، بلکه برای جایگزینی آن طراحی شده‌اند. این یعنی صد‌ها و هزاران هدف انسانی، صرفاً بر اساس خروجی یک الگوریتم، بدون بررسی دقیق و فردی توسط انسان، به فهرست قتل‌ها اضافه می‌شوند. همچنین، سیستم موذیانه «Where’s Daddy؟» (پدر کجاست؟) به دنبال هدف‌گیری افراد در خانه‌هایشان است. با ردیابی و هدف‌گیری خانه‌ها، محله‌ها و زیرساخت‌های غیرنظامی به سرعت به‌عنوان اهداف مشروع معرفی می‌شوند. استفاده از هوش مصنوعی برای سرعت بخشیدن به هدف‌گیری، عملاً آستانه تلفات غیرنظامیان را کاهش داده و روند ارتکاب جنایات جنگی را تسهیل و تسریع می‌بخشد. این سامانه‌ها نه تنها به کشتار وسیع و غیرمتناسب غیرنظامیان منجر می‌شوند، بلکه اساساً مفهوم "هشدار" یا "احتیاط" در عملیات نظامی را بی‌معنا می‌سازند و هدف اصلی آنها، حذف فیزیکی هدف با کمترین هزینه عملیاتی برای رژیم صهیونیستی است.

در کرانه باختری، هوش مصنوعی ابزاری برای کنترل و خفه‌سازی کامل زندگی روزمره است و یک "پان‌اپتیکون دیجیتال" (Panopticon Digital) ایجاد کرده که فلسطینیان را در یک حالت دائمی از نظارت و اضطراب نگه می‌دارد. Wolf Pack یک پایگاه داده عظیم و بیومتریک است که چهره‌ها، صداها، حرکت‌ها و داده‌های بیومتریک میلیون‌ها فلسطینی را در خود ذخیره می‌کند. سامانه‌های Blue Wolf و Red Wolf از این داده‌ها برای تحلیل و پیش‌بینی رفتار استفاده می‌کنند و به صورت زنده، عبور افراد از ایست‌های بازرسی یا تصمیم‌گیری برای بازداشت آنها را تعیین می‌کنند. همچنین، شبکه دوربین‌های Mabat ۲۰۰۰ چهره‌ها، حرکت‌ها و حتی روابط اجتماعی فلسطینی‌ها را ذخیره و تحلیل می‌کنند. الحق قاطعانه اعلام می‌کند که این ابزار‌ها "بی‌طرف" نیستند. آنها ستون فقرات یک رژیم استعمارگر، تبعیض‌آمیز و آپارتاید هستند. الگوریتم‌ها بر اساس داده‌هایی طراحی و آموزش دیده‌اند که از یک محیط اشغال‌شده و تبعیض‌آمیز سرچشمه می‌گیرند، بنابراین نتایج آنها نیز ذاتاً تبعیض‌آمیز است. این کنترل فراگیر الگوریتمی، موجب خودسانسوری و اختلال در شبکه‌های اجتماعی و سیاسی مردم شده و توان آنها برای مشارکت آزاد و معنادار را سلب می‌کند.

این گزارش به درستی انگشت اتهام را به سوی شرکت‌های بزرگ فناوری در جهان نشانه می‌رود. الحق تأکید می‌کند که شرکت‌هایی، چون مایکروسافت، گوگل، و OpenAI زیرساخت‌های حیاتی (مانند رایانش ابری، یادگیری ماشین و پلتفرم‌های AI) را برای ارتش، سرویس‌های اطلاعاتی و نهاد‌های امنیتی رژیم صهیونیستی فراهم می‌کنند. این شرکت‌ها با آگاهی از کاربرد نهایی فناوری‌هایشان، همچنان به ارائه خدمات ادامه می‌دهند و بنابراین همدست سیستم آپارتاید و بخشی از سیستم نقض حقوق بشر محسوب می‌شوند. چارچوب‌های اخلاقی و غیرالزام‌آور عملاً در برابر این حجم از سودآوری و همدستی بی‌اثر بوده‌اند و ضرورت وضع قوانین الزام‌آور بین‌المللی را بیش از پیش نمایان می‌سازند. این گزارش همچنین این سیاست‌های AI را ادامه همان اقداماتی می‌داند که دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در نظر مشورتی ۲۰۲۴ خود، آنها را مانع حق تعیین سرنوشت و توسعه مردم فلسطین اعلام کرده است.

در نهایت، الحق درخواست‌های روشنی را از جامعه جهانی مطرح می‌کند: توقف فوری همه عملیات‌های هدف‌گیری و نظارت مبتنی بر AI در غزه و کرانه باختری و برچیدن کامل زیرساخت‌های دیجیتال تبعیض‌آمیز. پرداخت غرامت کامل به قربانیان و تضمین‌های حقوقی برای عدم تکرار چنین سوءاستفاده‌هایی. وضع یک منع جهانی و الزامی بر توسعه، فروش، یا تأمین سامانه‌های هدف‌گیری و نظارت مبتنی بر AI در شرایط اشغال، نسل‌کشی، یا آپارتاید. تعقیب حقوقی شرکت‌ها، مدیران و سرمایه‌گذارانی که آگاهانه در این سامانه‌ها مشارکت دارند و گنجاندن صریح حق توسعه و حق تعیین سرنوشت در قوانین و مقررات نوظهور حاکمیت AI جهانی، تا مانع از تبدیل این فناوری به ابزار ظلم شود. گزارش الحق یک فریاد هشدار جهانی است که نشان می‌دهد در غیاب حاکمیت اخلاقی و قانونی، هوش مصنوعی می‌تواند به کارآمدترین و بی‌رحمانه‌ترین ابزار برای تثبیت ستم و آپارتاید تبدیل شود.