باشگاه خبرنگاران جوان؛ سمانه هرمزی - خامسان رئیس دانشگاه بیرجند با حضور در برنامه پرسمان صدا و سیمای استان گفت: ۱۳ خرداد امسال پنجاهمین سال تأسیس دانشگاه بیرجند بود. این دانشگاه در ۱۳ خرداد ۱۳۵۴ با عنوان مجتمع آموزش عالی شوکت‌الملک مجوز تأسیس گرفت و در اول مهر ۱۳۵۶ هم اولین ورودی دانشجویان خود را با ۱۲۰ نفر آغاز کرد. اکنون در بازه‌ی زمانی میان مراسم پنجاهمین سال‌تأسیس تا زمان راه‌اندازی نمادین دانشگاه در اول مهر ۱۴۰۶ هستیم. 

او افزود: اولین ساختمانی که از آموزش و پرورش به دانشگاه واگذار شد، در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر بود و در سال ۱۳۵۶ در دبیرستان شوکتیه آن زمان تأسیس شد؛ محلی که امروز به عنوان پردیس شهدای دانشگاه بیرجند شناخته می‌شود؛ اکنون دانشگاه بیرجند تنها با ۳۴۰ عضو هیئت علمی در گرایش‌های مختلف فعالیت می‌کند و دانشگاه جامع و معین استان خراسان جنوبی به شمار می‌رود. همه‌ی مؤسسات آموزشی استان خراسان جنوبی از دل دانشگاه بیرجند شکل گرفته‌اند.

خامسان بیان کرد: این دانشگاه امروزه ۱۱ دانشکده دارد که ۱۰ دانشکده در شهر بیرجند و یک دانشکده در فردوس است، دانشگاه صنعتی بیرجند و دانشگاه بزرگمهر قائنات نیز زمانی دانشکده‌های دانشگاه بیرجند بودند که به مرور مستقل شدند. 

رئیس دانشگاه بیرجند ادامه داد: دانشگاه بیرجند در مجموع ۲۷۱ رشته و گرایش دارد که شامل ۴۸ رشته کارشناسی، ۱۵۲ رشته کارشناسی ارشد و ۷۱ رشته و گرایش دکترا می‌شود. بر اساس آخرین آمار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، شمار دانشجویان فعال دانشگاه ۱۲ هزار و ۹۰۸ نفر است؛ از این میان ۹ هزار و ۳۴۶ نفر در مقطع کارشناسی، ۲ هزار و ۷۰۶ نفر در کارشناسی ارشد و ۸۶۲ نفر در مقطع دکترا تحصیل می‌کنند. دانشگاه بیرجند حدود ۴ هزار و ۴۳۱ دانشجو را نیز در خوابگاه‌های خود اسکان داده است. 

او عنوان کرد: شهر بیرجند پیش از آنکه با صادرات زعفران، عناب، زرشک یا فعالیت‌های معدنی شناخته شود، دو شاخصه‌ی اصلی داشت: فرهنگ و علم. نقل است که علامه فرزان در دیداری، وقتی از محصول بیرجند پرسیدند، پاسخ داده بود: «محصول ما آدم است و معلم.» امروز هم بنیاد ملی نخبگان، خراسان جنوبی و به‌ویژه شهر بیرجند را جزو مناطق استعدادخیز کشور معرفی کرده است. این ویژگی فرهنگی و انسانی بارزترین سرمایه‌ی ما در استان خراسان جنوبی است و نباید از یاد برود. 

بیشتر بخوانید

خامسان تصریح کرد: با این حال مشکلاتی در ارتباط با دانشگاه وجود دارد. به طور مثال جاده‌ی منتهی به دانشگاه بیرجند با زباله‌های پراکنده، تاریکی مسیر و ترافیک سنگین روبه‌روست. در جلسه‌ی کمیسیون دانشجویی با حضور استاندار، موضوع ایمن‌سازی و زیباسازی این جاده مطرح شد؛ مسیری که هر روز هزاران خودرو از چهارراه نارنج تا دانشگاه در آن رفت‌وآمد می‌کنند. سه دانشگاه مستقر در آن محدوده، یعنی دانشگاه بیرجند، دانشگاه ملی مهارت و پیام نور، بار‌ها درخواست سامان‌دهی این مسیر را مطرح کرده‌اند. پیشنهاد شده است راهی ویژه برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری ایجاد شود تا رفت‌وآمد دانشجویان امن‌تر شود. 

رئیس دانشگاه بیرجند اظهار کرد: دانشجویان از مشکل تردد گلایه دارند و هزینه‌ی حمل‌ونقل نیز به نحوی است که دانشگاه برای هر اتوبوس در ماه حدود ۱۲۰ میلیون تومان به شهرداری پرداخت می‌کند، در حالی که سال گذشته این رقم حدود ۸۰ میلیون تومان بود، البته این مبلغ جدا از هزینه کرایه‌ای است که دانشجو با کارت اتوبوس پرداخت می‌کند. شهرداری این مسیر را خارج از محدوده‌ی شهری می‌داند و به همین دلیل مشکلاتی در اجرای طرح‌های جدید وجود دارد. با وجود همکاری شهرداری، هزینه‌های سنگین مربوط به سرویس‌ها همچنان فشار زیادی به دانشگاه و دانشجویان وارد می‌کند.

او گفت: یکی دیگر از مشکلاتی که هم دانشجویان و هم مردم منطقه از آن گلایه دارند، بوی نامطلوب فاضلاب است که گاهی در اطراف دانشگاه به مشام می‌رسد. البته در ماه‌های اخیر با اقداماتی که انجام شده، این مسئله تا حدی کاهش یافته است. دانشگاه با همکاری شرکت آب و فاضلاب استان در حال انجام پروژه‌ای برای تقویت سیستم تصفیه است. دو راه‌حل برای این موضوع وجود دارد؛ یکی اتصال شبکه‌ی فاضلاب دانشگاه به سیستم شهری که به دلیل فاصله زیاد هزینه‌ی بالایی دارد، و دیگری تقویت سیستم داخلی دانشگاه تا میزان تصفیه افزایش پیدا کند. 

خامسان افزود: دانشگاه بیرجند شعار دانشگاه سبز را انتخاب کرده و حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ هکتار از فضای سبز و باغات خود را با شیوه‌ی آبیاری قطره‌ای تجهیز کرده است. اکنون پروژه‌ای در حال اجراست تا از آب تصفیه‌شده‌ی فاضلاب برای آبیاری استفاده شود، به‌ویژه در پردیس شوکت‌آباد که ۸۰ درصد فضای سبز آن قطره‌ای آبیاری می‌شود؛ با توجه به کم‌آبی منطقه، این طرح اهمیت زیادی دارد، اما برای اجرای کامل نیاز به حمایت استان دارد، زیرا بودجه‌ی دانشگاه محدود است. 

رئیس دانشگاه بیرجند بیان کرد: همان‌طور که می‌دانید بخش بزرگی از اعتبارات دانشگاه صرف امور رفاهی دانشجویان می‌شود. با افزایش تورم، بودجه پژوهشی و گرنت اساتید حدود ۲۰ میلیارد تومان است در حالی که هزینه‌های جاری به ۱۳۰ میلیارد تومان می‌رسد. با این وجود تلاش می‌شود تا رفاه دانشجویان حفظ شود و مشکلات روزمره آنها کاهش پیدا کند. 

او ادامه داد: هدف اصلی دانشگاه بیرجند تربیت نسل جدیدی از جوانان است؛ نسلی مسئول و متعهد که از نوجوانی وارد دانشگاه می‌شوند و به عنوان جوانانی آگاه به جامعه تحویل داده می‌شوند. در کنار آموزش و پژوهش، دانشگاه تلاش دارد دانشجویان را در امور مختلف دانشگاه مشارکت دهد تا تجربه کسب کنند و در آینده نقش‌های مؤثر اجتماعی داشته باشند. ده‌ها برنامه‌ی فرهنگی، اجتماعی و آموزشی در دست اجراست تا بخشی از مسئولیت‌های دانشگاه به خود دانشجویان واگذار شود.