بعضي از محققان، تمام يا بيشتر اخباري را كه در اين باره وجود دارد و همچنين اخبار معدودي را كه بر امولد بودن مادر امام سجاد (ع) دلالت دارند، جمعآوري و آنها را مورد نقد و بررسي قرار دادهاند.
در روایتی امام سجاد (علیه السلام) به نعمان بن منذر مدائنی فرمود: در شام هفت مصیبت بر ما وارد آوردند که از آغاز اسیری تا آخر، چنین مصیبتی بر ما وارد نشده بود:
چون سيّد سجاد عليه السّلام سخن بدين جا آورد صداى گريه از هر ناحيه و جانبى بلند شد، بعضى بعضى را مى گفتند هلاك شويد و ندانستيد. ديگرباره حضرت آغاز سخن كرد و فرمود: خدا رحمت كند مردى را كه قبول كند نصحيت مرا و حفظ كند وصيّت مرا در راه خدا و رسول خدا و اهل بيت او؛ چه ما را با رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم متابعتى شايسته و اقتدائى نيكو است .
امام سجاد علیه السلام به ابوحمزه ثمالی فرمودند: برای مرد همین عیب بس که عیبی که در دیگران می‌بیند در خویش نبیند یا بی جهت همنشین خود را آزار دهد و یا از کاری که خود توان ترکش را ندارد دیگری را نهی کند.
حضرت امام علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب ( علیه السلام )، در 12 محرم ( یا به روایتی 25 محرم ) سال 95 هجری قمری و در سن 57 سالگی طی دسیسه ولید بن عبدالملک، مسموم و به شهادت رسید.
امام سجاد (ع) معدن علم اهل بيت(ع) است، هنگامي كه در مجلس عبيد‌الله ابن زياد وارد مي‌شوند و شروع به خواندن خطبه مي‌كنند، قدرت يزيد و خاندان بني اميه را با صلابت زير سؤال مي‌برند و به يزيد كه قصد داشت قيام امام حسين(ع) را دنيا طلبانه جلوه دهد و تبيين كند.
پايگاههاى مردمى نيز بايد به هدف هاى اين قدرت آگاه باشند و به نظريّه هاى او در حكومت ايمان داشته باشند و در راه حمايت از آن حركت كنند و مواضع آن را براىتوده مردم تفسير نمايند و در برابر تندبادها با استوارى و قدرت بايستند.
امام زين العابدين عليه السلام مى فرمايد: من آن شب نشسته بودم و عمه ام زينب عليها السلام نزد من بود. پدرم حسين عليه السلام عليه السلام اين ابيات را انشاء فرمود...