با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است. همزمان با هفتمین روز محرم آئین «علم گردان» یا «علم گردش» با قدمتی بیش از یک قرن، هر سال در روستای کفشگیری شهرستان گرگان برگزار می‌شود. این مراسم بعد از اذان صبح با مداحی و سینه زنی از دو مسجد روستا آغاز می‌شود و هر مسجد علم خود را در خیابان‌ها و کوچه‌های روستا می‌گرداند. علم‌ها پیشاپیش دسته، توسط جوانان (به یاد علمدار کربلا) به منازل تک تک اهالی روستا برده می‌شود و در هر منزلی با گلاب یا آب شسته می‌شوند و مردم نذورات خود را به علمدار می‌دهند. اهدای پول، روسری، اطعام دهی و توزیع شیرینی، خرما و شربت از جمله نذورات مردمی است که در مراسم علم‌گردان توسط اهالی روستا انجام می‌شود.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است. شاخسی (شاه‌حسین‌گویان) یکی از این مراسم‌های مذهبی است که در شریف‌آباد شهرستان ابهر استان زنجان، در ایام ماه محرم برگزار می‌شود. در زبان ترکی آذربایجانی، مردم به این مراسم «شاخسی» می‌گویند که کوتاه شدهٔ واژهٔ «شاه‌حسین» است. شیوه اجرای این مراسم که در اصل یک رژه نظامی می‌باشد، به این صورت است که ارادتمندان اباعبدالله الحسین (ع) نوعی چوب مخصوص این عزاداری (که قبلا از قمه یا شمشیر استفاده می‌شد) را از زمین تا فرق سر خود حرکت می‌دهند و وقتی که چوب به زمین نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «شاخسی» (شاه حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «واخ‌سی» (وای حسین) سرمی‌دهند. این حرکت به نشانهٔ جنگ یاران حضرت سیدالشهداء با یاران شقی یزید بن معاویه در صحرای کربلا است.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است. یکی از این آیین‌های مذهبی و سنتی، مراسم مشعل گردانی است که هر سال در شب هشتم ماه محرم توسط نجفی‌های مقیم مشهد برگزار می‌شود. مشعل‌های حمل شده در این مراسم نمادی از مشعل‌هایی هستند که خیمه گاه اباعبدالله الحسین (ع) را به آتش کشیدند و نواختن گسترده طبل‌ها نیز یادآور نواختن طبل در زمان حمله لشگر یزید به خیمه گاه و اهل حرم است که با صدای بلند نواختن طبل مانع از شنیده شدن صدای زنان و کودکان شوند.
مَجمَع گُذاری از آئین‌های سنتی عزاداری محرم در مناطق کوهستانی و ییلاقی مازندران است که قدمتش در شرق این استان به ۲۰۰ سال می‌رسد. در این آیین، کدبانو‌ها و اهالی روستای «کوهستان» شهرستان بهشهر در دهه اول محرم هر شب طی آئینی به نام مجمع پِلا (سینی پلو) به صورت داوطلبانه با پخت غذا میزبان عزاداران و سوگواران حسینیه این روستا هستند. در هر مجمعه مسی به تعداد ۴ یا ۵ نفر غذا‌های مختلف از جمله پلوخورش تدارک دیده شده و بانوان پس از شنیدن صدای شیپور از گلدسته قدیمی روستا سینی‌های بزرگ را بر سر نهاده و به سمت تکیه یا حسینیه راهی شده و مجمع‌های حاوی غذا ابتدا در آشپزخانه حسینیه جمع آوری می‌شود و پس از عزاداری و اقامه نماز مغرب، هر مجمع جلوی پنج نفر از عزاداران قرار داده می‌شود تا از خودشان پذیرائی کنند و پس از اطعام، مابقی غذا بین فقرا و ایتام توزیع می‌شود.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است. یکی از این آیین‌های مذهبی و سنتی، مراسم تعزیه خوانی وقایع کربلا می‌باشد که هر روز در تمامی محله‌های شهرستان لامرد استان فارس برگزار می‌گردد.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و مردم استان مرکزی نیز با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است، روایت این عاشقانه از روز‌ها قبل از محرم شروع می‌شود، از ایامی که همه چیز مهیای عرض ارادتی دیگر است. خیمه‌ها در شهر پا می‌گیرد؛ دیوار‌ها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوحه‌های محلی تا روستاهای دورافتاده ضجه می‌زنند و در نهایت مردم آماده می‌شوند تا یک بار دیگر مجلس عزایی به پا کرده و عارفانه در سوگ امام سوم خود به سوگ بنشینند. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است، اما این آیین دارای تفاوت‌ها و ظرایف خاصی است که آن را در هر منطقه از کشور می‌توان دید و استان مرکزی نیز به واسطه قدمت چند هزار ساله برخی مناطق خود، از تنوع آئین‌های عاشورایی برخوردار است. یکی ازین آیین‌های مذهبی، تعزیه خوانی در ایام ماه محرم در روستای انجدان از توابع شهرستان اراک می‌باشد.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است، اما این آیین دارای تفاوت‌ها و ظرایف خاصی است که آن را در هر منطقه از کشور می‌توان دید. یکی ازین آیین‌های سنی و مذهبی، مراسم آیینی «مشق شمشیر» است که توسط نجفی‌های مقیم قم از حسینیه تا حرم حضرت فاطمه معصومه (س) برگزار می‌شود. «مشق شمشیر» آیین سنتی عزاداری اهالی نجف اشرف است که بنا به تاریخ در شب عاشورای حسینی، حبیب ابن مظاهر اسدی، برای آرام کردن حضرت زینب کبری (س) به همراه حضرت اباالفضل عباس (ع) و یارانی که برای دفاع از دین و امامشان مانده بودند، به سمت خیمه گاه حضرت اباعبدالله الحسین (ع) رفتند. حبیب ابن مظاهر فریاد زد: «ای گروه بانوان و حرم‌های رسول خدا (ص) این شمشیر‌های جوانمردان شماست که سوگند یاد کرده‌اند در غلاف نکنند مگر اینکه گردن دشمنان را بزنند و این نیزه‌های جوانان شماست که قسم خورده‌اند به زمین نیفکنند مگر اینکه به سینه‌های دشمن فرو کنند».
همه ساله در اولین جمعه ماه محرم آیین شیرخوارگان حسینی (ع) برگزار می‌شود. در این مراسم مادران با فرزندان شیرخوار خود به یاد علی اصغر شش ماهه ابا عبدالله الحسین (ع) شرکت می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند. مادران، با قرائت نذر نامه فرزندان خود را سبز پوشان به تاسی از قیام عاشورا نذر قیام حضرت مهدی (عج) و یاری ایشان می‌کنند تا حضرت آن‌ها را حفظ کرده و آن‌ها نیز فرزند ظهور باشند.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و مردم میناب استان هرمزگان نیز با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است، روایت این عاشقانه از روز‌ها قبل از محرم شروع می‌شود، از ایامی که همه چیز مهیای عرض ارادتی دیگر است. خیمه‌ها در شهر پا می‌گیرد؛ دیوار‌ها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوحه‌های محلی تا روستاهای دورافتاده ضجه می‌زنند و در نهایت مردم آماده می‌شوند تا یک بار دیگر مجلس عزایی به پا کرده و عارفانه در سوگ امام سوم خود به سوگ بنشینند. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است، اما این آیین دارای تفاوت‌ها و ظرایف خاصی است که آن را در هر منطقه از کشور می‌توان دید. «عَلم پبغمبر» یکی از این آیین‌های مذهبی و سنتی در ماه محرم در استان هرمزگان است که با قدمتی نزدیک به ۴ قرن، هر سال روز پنجم ماه محرم با حضور جمعیت گسترده‌ای در شهرستان میناب برگزار می‌شود. در این مراسم ابتدا چوب عَلم را با آب و گلاب شسته شده و سپس با پارچه‌هایی آن را می‌بندند. کار بستن عَلم با پارچه از ساعات اولیه صبح تا ظهر در منبر ماتم قلعه (حسینیه رسول الله) به طول می‌انجامد. پس از آن، سایر عَلم‌هایی که به نام امامان هستند از مناطق مختلف میناب به حسینیه ماتم قلعه آورده می‌شوند. این مراسم در ساعات غروب هم زمان با اذان مغرب به پایان می‌رسد.
همزمان با نخستین جمعه ماه محرم، مراسم شیرخوارگان حسینی (ع) در سراسر کشور و جهان برگزار می‌شود. مادران به همراه کودکان شیرخوار خود با لباس، روسری و پیشانی بند سبز به مراسم آمده و به عزاداری و سوگواری به یاد حضرت علی اصغر (ع) شهید شش ماهه اباعبدالله الحسین (ع) در کربلا می‌پردازند.
واژه «علی اصغر» در منظر شیعیان و محبان اهل بیت علیه السلام، نماد طفل شیر خوار امام حسین (ع) است که در روز عاشورا در اوج تشنگی، به تیر ستم سربازی از لشکر عمر سعد به شهادت رسید. همه ساله در اولین جمعه محرم مراسم شیرخوارگان حسینی برگزار می‌شود، در این مراسم مادران با فرزندان شیرخوار خود به یاد علی اصغر شش ماهه شرکت می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند.
گردهمایی بزرگ شیرخوارگان حسینی، همزمان با نخستین جمعه ماه محرم، صبح جمعه ۱۵ شهریور ۱۳۹۸ در مصلی، حسینیه‌ها، مساجد و بقاع متبرکه سراسر کشور برگزار شد. در این مراسم عزاداری مادران به همراه کودکان شیرخوار خود با لباس، روسری و پیشانی بند سبز به مراسم آمده و به یاد حضرت علی‌اصغر (ع) شهید شش ماهه اباعبدالله الحسین (ع) در کربلا به عزاداری و سوگواری می‌پردازند و گهواره نمادین او را در مجلس می‌گردانند.
مراسم عزاداری و سوگواری سیدالشهداء، قتیل العبرات، سفینة النجاة، غریب‌الغرباء، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اصحاب عاشورایی باوفایش در شب پنجم از ماه محرم الحرام ۱۴۴۱ هجری قمری شامگاه چهارشنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ با سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان و با نوای کربلایی امیر عباسی در فاطمیه بزرگ تهران برگزار شد.
مراسم عزاداری و سوگواری سیدالشهداء، قتیل العبرات، سفینة النجاة، غریب‌الغرباء، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اصحاب عاشورایی باوفایش پنجم ماه محرم الحرام ۱۴۴۱ هجری قمری ظهر پنجشنبه ۱۴ شهریور ۱۳۹۸ در دفتر مراجع تقلید آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله نوری همدانی، آیت الله صافی گلپایگانی و آیت الله بروجردی (رضوان الله تعالی علیه) برگزار شد.