عفونت‌های ریوی و ادراری، علت عمده مرگ در زندگی نباتی

به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از پزشکی قانونی؛ منوچهری، کارشناس کمیسیون‌های تخصصی پزشکی قانونی با اشاره به علایم افراد دارای زندگی نباتی اظهارداشت: افرادی که در زندگی نباتی به سر می‌برند با توجه به آسیب نیمکره‌های مغزی آگاهی خود را (awareness) نسبت به محیط و خود از دست می‌دهند. این افراد توانایی تفکر ندارند.

وی ادامه داد: آنان نمی توانند با دیگران تعامل کنند، توانایی درک گفتار دیگران و تکلم ندارند، توانایی ارائه رفتار و پاسخ هدفمند به محرک‌های بیرونی را ندارند، البته ممکن است در پاسخ به محرک‌های بیرونی پاسخ‌های خودبه خودی ایجاد شود به عنوان مثال: چشم‌هایش را در پاسخ به تحریک دردناک بازکند اما این حرکات هدفمند نیستند یا ممکن است در برابر صدای بلند یا نور پلک بزنند.

منوچهری بیان داشت: زندگی نباتی حالتی است که بر اثر آسیب شدید نیمکره‌های مغزی (اعم از ماده سفید و خاکستری) ایجاد می‌شود، در اینجا ساقه مغز و دیانسفال آسیب ندیده‌اند و به عملکرد فعال خود ادامه می‌دهند.

این متخصص اعصاب و روان تصریح کرد: در افراد دارای زندگی نباتی توانایی حرکت دادن دست و پا به صورت ارادی و آگاهانه از دست رفته و ممکن است به صورت خود به خود گاهی دست یا پا را حرکت دهد. در این افراد تنها رفلکس حرکتی هدفمندی که ایجاد می‌شود رفلکس اولیه grasp (گرفتن دست افراد در اثر تماس) است.

به گفته وی عملکرد شناختی و قدرت تجزیه و تحلیل در این افراد از بین رفته است، بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، آسیب شدید در عملکرد جنسی و بلع ارادی از دیگر ویژگی های این افراد است.

منوچهری خاطرنشان کرد: در زندگی نباتی حتی توانایی درک درد به علت آسیب مراکز مغزی مربوطه از بین رفته اما از آنجا که ساقه مغز در این افراد سالم است، عملکرد‌های نباتی (vegetative) مثل عملکرد قلب،‌ تنفس، توانایی کنترل فشار خون حفظ شده است.

وی یاد آور شد: رفلکس‌های نخاعی در این افراد سالمند. حتی ممکن است رفلکس‌های پیچیده مثل حرکات چشم، خمیازه،‌ کشیدن، جویدن، سرفه، عطسه و حتی گریه و خنده حفظ شود.

عضو کمیته زندگی نباتی در خصوص تشخیص زندگی نباتی گفت: تشـخیص این وضـعیت بـالیـنی اسـت، هر چند از تصویربرداری و سایر طرق تشخیص به عنوان ابزار کمکی استفاده می‌شود.

به گفته وی سیر این بیماری و میزان شانس بهبود به سه عامل بستگی دارد؛ اول سن بیمار و به طور کلی هر چه سن فرد کمتر باشد، شانس بهبودی بیشتر است. در افراد جوان نسبت به افراد مسن، بهبود عملکرد حرکتی بهتری دیده شده است اما از نظر شناختی و رفتار و گفتار تفاوتی بین این دو گروه دیده نشد.

منوچهری یادآور شد: نوع آسیب ایجاد کننده بیماری از دیگر موارد در شانس بهبودی است که در یک تقسیم‌بندی کل آسیب‌های ایجاد کننده بیماری به دو گروه تروماتیک (سوانح رانندگی و ...) و غیر تروماتیک (آسیب هیپوکسیک ـ ایسکمیک در اثر سکته مغزی یا ایست قلبی و ....) تقسیم می‌شود. میزان بهبود در انواع تروماتیک بیشتر از انواع غیر تروماتیک است.

وی افزود: مدت زمان سپری شده از وقوع حادثه به طور کل هر چه مدت زمان سپری شده کمتر باشد، شانس بهبود بیشتر است.

این پزشک متخصص یادآور شد: البته باید توجه داشت که وقتی ما صحبت از بهبود در این افراد می‌کنیم، منظور بهبودی کامل نیست زیرا در یک مطالعه که بر روی این افراد صورت گرفته است اشاره شده است که افراد بهبود یافته به شدت ناتوان باقی می‌مانند و برای انجام کارهای خود به دیگران وابسته‌اند. بهبود در این افراد ابتدا در آگاهی نسبت به محیط است.

وی تصریح کرد: میزان مرگ و میر در این افراد به علت شرایط خاص خود بالا است و در عرض 5 سال بیش از 85درصد است.

زنده ماندن طولانی مدت نادر و نیاز به مراقبت‌های بهداشتی، پزشکی از جهت جلوگیری از زخم بستر،‌ عفونت‌های ریوی ـ ادراری،‌ لخته شدن خون در وریدهای پا، جلوگیری از انقباض عضلات دست و پا، دارد. مرگ در این افراد عمدتاً به علت عفونت‌های ریوی و ادراری می‌باشد. در نهایت باید توجه داشت که چون این وضعیت نادر است،‌ تعیین شانس بهبود در آنها بسیار مشکل است.

همچنین فریبرز طارمیان، دبیرکارگروه زندگی نباتی در خصوص علت انتخاب این موضوع به عنوان یکی از محورهای همایش گفت: با توجه به اختلاف نظر کارشناسی در خصوص دیات و ارش متعلقه به افرادی که دچار زندگی نباتی می‌شوند و لزوم تلاش در جهت هر چه روشن تر شدن موضوع و رفع ابهامات در این مورد و نیز حرکت به سمت یکسان سازی آرا، این موضوع به عنوان یکی از محورهای همایش طب و قضا برگزیده شد./ح