توسعه صنايع تبديلي لازمه رشد اقتصادي کشور ايران

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قزوين؛اما عواملي وجود دارد که مقدار قابل توجهي از محصولات بدست آمده را از بين مي برد و سبب خسران منابع کشور مي شود.

يکي از اين عوامل نبود صنايع تبديلي و سردخانه در نزديکي مزارع ، باغات و دامداري هاي سطح کشور است که سبب مي شود در زمان اضافه توليد و يا نبود کشش در بازار مصرف، اين محصولات از بين برود. استان قزوين نيز از اين قاعده مستثني نيست و عليرغم وسعت کم اين استان در توليد بسياري از محصولات کشاورزي و دامي از جايگاه خوبي در کشور قرار دارد که نبود و کمبود صنايع تبديلي در اين استان سبب ضرر و زيان کشاورزان، باغداران و دامداران مي شود، قبل از پرداختن به اين موضوع بهتر است با بيوگرافي استان قزوين در زمينه توليد محصولات کشاورزي، باغي و دامي بيشتر آشنا شويم. استان قزوين با بيش از چهارصدو هشت هزار هکتار اراضي کشاورزي کمتر از يک درصد خاک کشور را داراست و سه درصد توليد محصولات کشاورزي کشور را بخود اختصاص داده است و در اين استان سالانه بيش از چهار ميليون تن محصولات زاراعي ، باغي و دامي توليد مي شود.

اين استان در توليد محصول زغال اخته رتبه اول ، توليد انگور رتبه دوم ، فندق رتبه دوم ،زيتون رتبه دوم ،گيلاس رتبه دوم ،قارچ خوراکي رتبه سوم ، توليد تخم مرغ رتبه سوم ،شليل رتبه سوم ، ذرت علوفه اي رتبه چهارم ،گوشت مرغ رتبه چهارم ،ذرت دانه اي رتبه ششم ، توليد شير خام رتبه هفتم ،گوشت قرمز رتبه يازدهم را داراست.

رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان قزوين مي گويد : هشتاد و شش هزار بهره بردار در بخش کشاروزي اين استان در حال فعاليت هستند که حدود بيست و پنج درصد اشتغال استان قزوين است .

محمد رضا صفري ، سطح زيركشت محصولات زراعي را سيصدو شانزده هزار و چهارصد و پنجاه و محصولات باغي را بيش از هشتاد و پنج هزار هكتار اعلام کرد و مي افزايد : از اين اراضي به ترتيب سالانه دو ميليون و هفتصد و پنجاه و هفتصد هزار تن محصول برداشت شود . ^{سرپرست مديريت شيلات جهاد كشاورزي استان قزوين} هم مي گويد : در حال حاضر در استان قزوين صد و چهل و هفت واحد پرورش ماهيان سرد آبي با توليد سالانه حدود يک هزار و نهصد و شصت تن ماهي قزل الا و شصت و سه واحد پرورش ماهيان گرم آبي با توليد چهار صد و چهارده تن و در بخش پرورش ماهي خاوياري تعداد هفت واحد فعال با توليد پنجاه و سه تن از نوع فيل ماهي وجود دارد .

سيمين شِکري مي افزايد : اين ميزان امسال در بخش ماهيان سرد آبي به دو هزار و سيصد ، ماهيان گرم آبي چهارصد و سي و در بخش ماهيان خاوياري هم شاهد افزايش 10 درصدي خواهيم بود .

سرپرست مديريت شيلات استان قزوين مي گويد : در مجموع پانصد و چهل و هفت نفر به طور مستقيم و غير مستقيم شغل ايجاد شده است . اما بيش از پانزده درصد محصولات كشاورزي استان قزوين به علت كم بودن سرد خانه هدر مي رود .

حسين احمدي يكي از باغدارن بزرگ كه در توليد محصول گيلاس در منطقه الموت استان قزوين فعاليت دارد مي گويد : در فصل برداشت محصول ، دلالان اين بخش هركيلو گيلاس ما را حدود دو هزار و هفتصد تومان از ما مي خرند كه آن را در تهران كيلويي حداقل ده هزار تومان مي فروشند .

احمدي مي گويد : بخشي از محصول هم به علت نبود صنايع تبديلي و سردخانه در اين منطقه ،از بين مي رود و براي افرادي مثل ما كه تمام درآمد مان از اين طريق تامين مي شود مشكل است .

توسعه صنايع تبديلي و ساخت سرد خانه ها مي تواند در افزايش درآمد در بخش هاي كشاورزي و دامي همراه داشته باشد و موجب عملكرد بيشتر و كاهش هدر رفت محصول شود .

مدير صنايع كشاورزي سازمان جهاد كشاورزي استان قزوين مي گويد : متاسفانه تاكنون به دلايل مختلف توجه ويژه اي به توسعه صنايع تبديلي و فرآوري در اين بخش نشده و خلا آن در بخش كشاورزي منطقه به خوبي مشهود است.

صنايع تبديلي و تکميلي به صنايعي گفته مي شود که به عمل آوري صنايع نباتي و حيواني شامل محصولات زراعي و باغي، شيلات، دام و طيور و جنگل ها و مراتع بپردازد و اين فرآوري بايد در برگيرنده تغييرات فيزيکي، شيميايي، نگهداري، بسته بندي و توزيع هم باشد.

علي اكبري مي افزايد : هر ساله كشاورزان در فصل برداشت براي عرضه محصولات خود به بازارهاي مصرف با مشكل روبرو هستند و همين امر به كشاورزان ضرر و زيان وارد مي كند که توسعه صنايع فرآوري و تبديلي نقش مهمي در كاهش اين ضررها و خسارت ها دارد.

اکبري مي افزايد :در توليد مواد غذايي عوامل زيادي دخيل هستند که صادرات، بسته بندي، انبارداري، نحوه نگهداري، حمل و نقل، مديريت و آموزش نيروي متخصص، رعايت استاندارد ، کاهش ضايعات، بهداشت توليد، بازاريابي، سلامت غذايي، ارزش افزوده و اشتغالزايي و امنيت غذايي مهمترين آنهاست.

مدير صنايع کشاورزي سازمان جهاد کشاورزي استان قزوين مي افزايد : سازمان جهاد کشاورزي براي حمايت از توليد کننده و سرمايه گذار تاكنون حدود شصت وسه فقره پروانه بهره برداري صنايع تبديلي با هفتصد و شصت و سه هزار تن و سرمايه گذاري بيش از پانصدو سي ميليارد ريال اقدام کرده که اين فعاليتها به اشتغال يك هزار و سيصد و نودو دو نفر منجر شده است.

اكبري اظهار داشت : جواز تاسيس حدود دويست فقره پروانه بهره برداري هم صادر شده كه پيش بيني مي شود تا پنج سال آينده به بهره برداري برسند .

او مي افزايد: با بهره برداري از آنها حدود پنج هزار نفر مشغول به كار خواهند شد . اكبري معتقد است : با توسعه صنايع تبديلي علاوه بر كاهش ضايعات محصولات كشاورزي و حمايت ويژه از توليدكنندگان، مي توانيم يك بسته حمايتي كامل را از توليد تا بازارهاي مصرف را پياده كنيم.

او اظهار داشت : در حال حاضر بيشتر واحدهاي صنايع تبديلي و غذايي استان قزوين با پنجاه درصد ظرفيت خود كار مي كنند و بيشتر آن ها با كمبود نقدينگي و فرسودگي تجهيزات و افزايش قيمت حامل هاي انرژي روبرو هستند . اما در توليد محصولات دام وطيور استان نيز دامداران به علت نبود صنايع تبديلي کافي و مناسب با مشکلاتي مواجه هستند.

معاون بهبود توليدات دامي سازمان جهاد كشاورزي استان قزوين مي گويد : هرساله در استان قزوين حدود چهل و دو هزار تن گوشت قرمز ، سي و چهار تن گوشت مرغ ، بيست و نه هزار و صد و نود و هفت تن تخم مرغ و بيش از چهارصد و هفتاد ودو تن شير توليد مي شود. يوسف جلوخاني مي افزايد :حدود سي درصد محصولات توليد شده دامي در استان قزوين مصرف مي شود و مابقي به استان هاي مجاور بخصوص تهران ارسال مي شود.

او افزود:اين ميزان محصول از يک ميليون و دويست و پنجاه وشش هزار و پانصد ويک راس دام سبك ، چهارصد و هفت هزار و دويست و پنجاه ودوگاو و گوساله و بيست ميليون و نهصد و سه هزار ودويست و پنجاه و پنج قطعه طيور توليد شده است .

علي حاجي مدير عامل شركت سپيد دانه قزوين كه در توليد _{دانه مرغ} فعاليت دارد معتقد است : اگر به واحد ها و صنايع تبديلي تسهيلات ارزان پرداخت شود و سازمان جهاد كشاورزي هم حمايت جدي در تامين مواد خام و قيمت حامل ها انرژي داشته باشد اين واحد ها تا نود درصد ظرفيت خود مي تواند كار كنند .

مدير صنايع كشاورزي سازمان جهاد كشاورزي استان قزيون تعداد صنايع تبديلي فعال مهم اين استان را بيش از نود هفت واحد اعلام کرد و افزود : اين واحدها در زمينه توليد روغن خام زيتون، ذرت خشک کني، تصفيه و بسته بندي سموم و پسته، کشتارگاهها، گياهان دارويي و عرقيات، صنايع کمپوست، قارچ، صنايع مرغ و تخم مرغ و سردخانه ها فعاليت مي کنند. اما اين تنها مشكل توليد كنند گان و بهره برداري بخش كشاورزي و دامي استان قزوين نيست .

مدير صنايع سازمان جهاد كشاورزي استان قزوين مي گويد :با توجه به توليدات کشاورزي استان که سالانه به چهار ميليون تن مي رسد ،حدود ده واحد سردخانه فعال به ظرفيت هفتاد و يك هزار و پانصد تن دارد .

اكبري مي گويد اين سردخانه ها با هفتصد ميليارد ريال سرمايه گذاري ،شامل سردخانه هاي زير صفر و بالاي صفر است و قادر است تمامي محصولات کشاورزي، زراعي، باغي، پروتئين را در خود نگهداري کند.

او مي افزايد : شش واحد هم با پانصد ميليارد ريال به ظرفيت پنجاه هزار تن در دست ساخت داريم كه با بهره برداري از آنها بسياري از مشكلات كم خواهد شد .

مدير صنايع كشاورزي سازمان جهاد كشاورزي استان قزوين ، هزينه ساخت هر سردخانه متوسط با حجم ده هزارتن را بيش از دو ميليارد تومان اعلام کرد و مي افزايد : با توجه به موقعيت و توانمندي هاي بخش كشاورزي و دامي اين استان ساخت بيست واحد سردخانه به ظرفيت ده هزار تن ضروريست . به گفته اكبري ، ساخت اين تعداد سردخانه حداقل پنج تا ده سال طول خواهد کشيد که درصورت تامين اعتبار دولتي و مشارکت بخش خصوصي اميدواريم نياز محصولات کشاورزي استان به سردخانه تامين شود. رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان قزوين هم ساخت سردخانه را مقرون به صرفه و اقتصادي مي داند و مي گويد : مهمترين مانع در مسير ساخت سردخانه زمين مناسب و تامين آب است که با دادن تسهيلات تا ميزان هشتاد درصد هزينه ها تلاش مي کنيم به توسعه سردخانه هاي استان کمک کنيم. محمد رضا صفري يادآورشد: ساخت سردخانه در کنار مرکز توليد موجب کاهش ضايعات محصول، کم شدن هزينه حمل و نقل، تنظيم بازار، کاهش مصرف سوخت، ايجاد اشتغال پايدار و افزايش سرمايه گذاري و رونق اقتصادي مي شود. او مي افزايد : کليه کساني که تخصص لازم در صنعت سردخانه را دارند با داشتن زمين، آب و بيست درصد آورده مي توانند به جهاد کشاورزي مراجعه و مجوز ساخت دريافت کنند و در اين زمينه هيچ گونه مانعي وجود ندارد.

صفري اظهار داشت : با حمايت استاندار و اقدامات انجام شده مقرر شده است تا دستگاههاي اجرايي براي تامين آب، برق و زمين ارزان قيمت امکالنات مورد نياز را با شرايط سهل تر در اختيار متقاضيان احداث سردخانه در استان قزوين قرار دهند.

مديرصنايع کشاورزي سازمان جهاد کشاورزي استان قزوين هم اظهار اميدواري کرد: با توسعه سردخانه ها در اين استان ضمن نگهداري مناسب محصولات کشاورزي توليدي با هزينه هاي کمتر در منطقه، زمينه ارائه خدمات به ساير استانهاي همجوار هم فراهم شود.

اكبري معتقد است : با توجه به موقعيت استان قزوين ساخت سردخانه ، توسعه صنايع تبديلي در مناطق مختلف استان بخصوص مناطق محروم و نوسازي تجهيزات صنايع را در افزايش درآمد و عملكرد بيشتر و همچنين كاهش ضايعات محصولات توليد شده دارد و مي تواند به توسعه و حل مشكل اشتغال كمك شاياني كند .

عسگري يكي از كشاروزان و باغداران بزرگ قزوين است و در حال حاضر صد هکتار زمين محصور شده دارد كه شصت هکتار آن باغ ميوه و چهل هکتار ديگر مزرعه است . او در کنار کشت گندم، جو و صيفي جات و ميوه سردخانه اي هم ساخته كه تا هم محصولات خود را به صورت علمي و مدرن نگهداري کند و هم با دادن خدمات به ساير بهره برداران نياز استان را تامين کند.

عسگري از همکاري سازمان جهاد کشاورزي و صنايع و معادن در صدور سريع و بموقع مجوز ساخت تشکر کرد و مي گويد : در پروسه کار هزينه هاي زيادي براي خدمات درخواست شده بود که با همکاري جهاد کاهش يافت و توانستم هزينه هاي ساخت را تامين کنم.

عسگري سرمايه گذاري در ساخت سردخانه را برگشت پذير و سودآور خواند و افزود: هم در استان به اين صنعت نيازداريم و هم اين کمک زيادي به توليد کننده است اما اگر شرايط دادن تسهيلات راحت تر شود و متقاضي بتواند بموقع تسهيلات بانکي را با شرايط آسان دريافت کند همه سود خواهند کرد و کار مقرون به صرفه مي شود در غير اين صورت کسي رغبت نخواهد کرد در اين بخش که زمان بر و پر دردسر هست وارد شود.

اين کشاورز مي گويد : ساخت سردخانه در مناطق محروم و حاشيه نقش مهمي در افزايش درآمد كشاروزان وكاهش بيكاري در آن منطقه دارد . احمد رضا طاهري ديگر توليد کننده و موسس سردخانه در استان قزوين مي گويد : هر چند ساخت سرد خانه سازمانهاي مربوطه تسهيلاتي براي ورود سرمايه گذار فراهم كرده اند اما بنظر مي رسد سيستم بانکي همچنان بزرگترين مانع دست وپاگير در بخش توسعه صنايع تبدلي کشاورزي و توليدي و سردخانه است.

اين توليد كننده معتقد است : بايد با تامين زيرساختها و اصلاح مقررات دست و پاگير شرايط مشارکت سرمايه گذاران و توليد کنندگان در توسعه فعاليت هاي کشاورزي و صنعتي استان قزوين که مي تواند در اشتغال پايدار نقش موثري داشته باشد بيش از گذشته فراهم شود و اين استان که پايلوت کشاورزي مدرن در کشور است الگوي مناسبي در زمينه سرمايه گذاري، توليد و صادرات محصولات کشاورزي باشد./س