گزارش ویژه/ تحليل معاون سابق آژانس از تبعات تصمیم ایران برای ساخت شناورهای هسته‌ای:
ایران راکتورهای کوچک با غنای بالا می‌سازد
اولی هاینونن، معاون سابق مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در امور پادمان که روابط نزدیکی با آمریکایی‌ها دارد در تحلیلی تصمیم ایران برای ساخت زیردریایی و کشتی هسته‌اي را گامی در جهت افزایش سطح غنی سازی دانست.
به گزارش حوزه سياست خارجي باشگاه خبرنگاران به نقل از ايران هسته‌اي، هاینونن در روز 11 مرداد 1391 (اول اوت 2012) طی مقاله‌ای در روزنامه کریستین ساینس مانیتور نوشت: «تصمیم ایران برای ساخت زیردریایی هسته‌ای، غرب را درباره ادامه برنامه هسته‌ای این کشور به شدت نگران کرده است. پس از بیانیه اخیر معاون فرمانده نیروی دریایی ایران مبنی بر نیاز به تولید سوخت هسته ای برای زیردریایی های این کشور، اقدامات تهران برای تحقق بخشیدن به این درخواست سرعت یافت. کمیسیون مجلس ایران لایحه‌ای در این مورد به تصویب رساند و به طور همزمان نیز مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 ادامه یافت».
هاینونن ادامه داد: «برخی گمانه زنی‌ها حاکی از این است که ایران قصد دارد از طرح هسته‌ای کردن زیردریایی‌ها یا نفتکش‌هایش به عنوان ابزاری برای توافق با غرب در ادامه مذاکرات هسته‌ای یا مشروعیت بخشیدن به ادامه برنامه غنی‌سازی اورانیوم استفاده کند. باید خاطرنشان کرد ساخت زیردریایی هسته‌ای در سند ارائه شده در مذاکرات اخیر مسکو و استانبول مطرح نشده است».
وی سپس درباره تاریخچه و ابعاد فنی ساخت شناورهای هسته‌ای نوشته است: «از سال 1940 در حدود 500 کشتی با سوخت هسته ای در دنیا ساخته شده‌اند. اکثر این کشتی‌ها و زیردریایی های هسته ای کشورهای هسته ای هستند. اکثر کشتی های هسته ای مستقر در دریا نظامی هستند. ناوهای هواپیمابر آمریکا یکی از این کشتی‌های هسته ای نظامی است. اکثر کشتی‌های هسته ای غیرنظامی متعلق به روسیه هستندکه از قدرت هسته‌ای برای شکستن یخ ها در قطب شمال استفاده می‌کند. برزیل و آرژانتین تنها کشورهای غیرهسته‌ای دنیا هستند که قصد دارند زیردریایی هسته‌ای بسازند. اساسا برای کاهش اندازه راکتورها برای تامین سوخت کشتی ها، از اورانیوم غنی شده با خلوص بسیار بالا استفاده می‌شود. به عنوان مثال زیردریایی‌های آمریکا از سوخت اورانیوم غنی شده با خلوص حتی بیشتر از 97 درصد و کشتی های یخ شکن روسیه از اورانیوم 75 درصد استفاده می‌کنند. البته در این میان استثنائاتی نیز وجود دارد. به عنوان مثال زیردریایی‌های فرانسه از اورانیوم ضعیف استفاده می‌کنند. باید خاطر نشان کرد راکتورهای هسته ای کشتی ها بسیار پیچیده و گرانی هستند. طراحی راکتورهای زیردریایی و کشتی ها با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال راکتور مورد استفاده در کشتی ها از نوع راکتورهای آب تحت فشار هستند. این راکتورها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که در شرایط آب و هوایی بسیار بد دریاها مقاومت کنند و این امکان را فراهم سازند که کشتی‌ها در فواصل بسیار طولانی‌تر به سوخت‌گیری نیاز پیدا کنند. از سوی دیگر دقت به کار رفته در ساخت راکتور کشتی‌ها بسیار بیشتر از دیگر انواع راکتورهای آب تحت فشار است. اندازه این راکتورها بسیار متغیر است. بزرگ‌ترین این راکتورها دویست مگاوات حرارت تولید می‌کند و کوچکترین نوع آن نیز پنجاه مگاوات».
هاینونن در ادامه نتیجه می گیرد که ایران برای ساخت زیر دریایی هسته ای باید اورانیوم را حداقل تا 50 درصد غنی کند.
وی می نویسد: « با توجه به نوع اورانیوم مورد استفاده در این نوع زیردریایی ها، واکنش غرب به این درخواست ایران چه خواهد بود؟ کاملا روشن است اگر ایران بخواهد به این خواسته خود دست پیدا کند و زیردریایی خود را با سوخت هسته‌ای تجهیز نماید باید حداقل 50 تا 90 کیلوگرم اورانیوم 90 درصد یا 100 کیلوگرم اورانیوم 45 درصد تولید کند تا سوخت مورد نیاز یک زیردریایی بسیار کوچک را تامین کند. این میزان اورانیوم غنی شده با خلوص بالا برای ساخت دو بمب اتمی کافی است».
هاینونن تاکید می‌کند: «پیش از این کار باید یک راکتور آزمایشی زمینی ساخته شود. برای ساخت راکتورهای آزمایشی و نیز دیگر تجهیزات مورد نیاز برای دست‌یابی به این هدف به مقادیر بسیار زیادی اورانیوم با خلوص بسیار بالا نیاز است که می توان با آنها ده‌ها بمب اتمی ساخت».
ایران حدود یک ماه پیش اعلام کرد در پاسخ به تحریم نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا در اول ژوئیه تصمیم به ساخت شناورهای هسته‌ای گرفته است که مستلزم افزایش سطح غنی سازی است.
ایران البته هنوز هیچ اقدام عملی در این باره آغاز نکرده است ولی انجام هرگونه اقدام در این باره زیر نظر آژانس، طبق ان پی تی حق ایران است.
انتهاي پيام/ش3
هاینونن ادامه داد: «برخی گمانه زنی‌ها حاکی از این است که ایران قصد دارد از طرح هسته‌ای کردن زیردریایی‌ها یا نفتکش‌هایش به عنوان ابزاری برای توافق با غرب در ادامه مذاکرات هسته‌ای یا مشروعیت بخشیدن به ادامه برنامه غنی‌سازی اورانیوم استفاده کند. باید خاطرنشان کرد ساخت زیردریایی هسته‌ای در سند ارائه شده در مذاکرات اخیر مسکو و استانبول مطرح نشده است».
وی سپس درباره تاریخچه و ابعاد فنی ساخت شناورهای هسته‌ای نوشته است: «از سال 1940 در حدود 500 کشتی با سوخت هسته ای در دنیا ساخته شده‌اند. اکثر این کشتی‌ها و زیردریایی های هسته ای کشورهای هسته ای هستند. اکثر کشتی های هسته ای مستقر در دریا نظامی هستند. ناوهای هواپیمابر آمریکا یکی از این کشتی‌های هسته ای نظامی است. اکثر کشتی‌های هسته ای غیرنظامی متعلق به روسیه هستندکه از قدرت هسته‌ای برای شکستن یخ ها در قطب شمال استفاده می‌کند. برزیل و آرژانتین تنها کشورهای غیرهسته‌ای دنیا هستند که قصد دارند زیردریایی هسته‌ای بسازند. اساسا برای کاهش اندازه راکتورها برای تامین سوخت کشتی ها، از اورانیوم غنی شده با خلوص بسیار بالا استفاده می‌شود. به عنوان مثال زیردریایی‌های آمریکا از سوخت اورانیوم غنی شده با خلوص حتی بیشتر از 97 درصد و کشتی های یخ شکن روسیه از اورانیوم 75 درصد استفاده می‌کنند. البته در این میان استثنائاتی نیز وجود دارد. به عنوان مثال زیردریایی‌های فرانسه از اورانیوم ضعیف استفاده می‌کنند. باید خاطر نشان کرد راکتورهای هسته ای کشتی ها بسیار پیچیده و گرانی هستند. طراحی راکتورهای زیردریایی و کشتی ها با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال راکتور مورد استفاده در کشتی ها از نوع راکتورهای آب تحت فشار هستند. این راکتورها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که در شرایط آب و هوایی بسیار بد دریاها مقاومت کنند و این امکان را فراهم سازند که کشتی‌ها در فواصل بسیار طولانی‌تر به سوخت‌گیری نیاز پیدا کنند. از سوی دیگر دقت به کار رفته در ساخت راکتور کشتی‌ها بسیار بیشتر از دیگر انواع راکتورهای آب تحت فشار است. اندازه این راکتورها بسیار متغیر است. بزرگ‌ترین این راکتورها دویست مگاوات حرارت تولید می‌کند و کوچکترین نوع آن نیز پنجاه مگاوات».
هاینونن در ادامه نتیجه می گیرد که ایران برای ساخت زیر دریایی هسته ای باید اورانیوم را حداقل تا 50 درصد غنی کند.
وی می نویسد: « با توجه به نوع اورانیوم مورد استفاده در این نوع زیردریایی ها، واکنش غرب به این درخواست ایران چه خواهد بود؟ کاملا روشن است اگر ایران بخواهد به این خواسته خود دست پیدا کند و زیردریایی خود را با سوخت هسته‌ای تجهیز نماید باید حداقل 50 تا 90 کیلوگرم اورانیوم 90 درصد یا 100 کیلوگرم اورانیوم 45 درصد تولید کند تا سوخت مورد نیاز یک زیردریایی بسیار کوچک را تامین کند. این میزان اورانیوم غنی شده با خلوص بالا برای ساخت دو بمب اتمی کافی است».
هاینونن تاکید می‌کند: «پیش از این کار باید یک راکتور آزمایشی زمینی ساخته شود. برای ساخت راکتورهای آزمایشی و نیز دیگر تجهیزات مورد نیاز برای دست‌یابی به این هدف به مقادیر بسیار زیادی اورانیوم با خلوص بسیار بالا نیاز است که می توان با آنها ده‌ها بمب اتمی ساخت».
ایران حدود یک ماه پیش اعلام کرد در پاسخ به تحریم نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا در اول ژوئیه تصمیم به ساخت شناورهای هسته‌ای گرفته است که مستلزم افزایش سطح غنی سازی است.
ایران البته هنوز هیچ اقدام عملی در این باره آغاز نکرده است ولی انجام هرگونه اقدام در این باره زیر نظر آژانس، طبق ان پی تی حق ایران است.
انتهاي پيام/ش3
