تقویم روز؛

از معاهده تقسیم ایران بین روسیه و انگلیس تا آزمایشِ اولین بمب هسته‌ای شوروی

قتل «علی‌اصغر خان اتابک اعظم» صدراعظم مستبد دوران مشروطیت، رحلت آیت اللَّه «جلال طاهر شمس گلپایگانی»، آزمایشِ پنهانی اولین بمب هسته‌ای اتحاد جماهیر شوروی و... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز سه شنبه 7 مرداد 1391 خورشیدی، 10 شوال 1433 هجری و 28 آگوست 2012 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:


امضای معاهده ننگین تقسیم ایران بین روسیه و انگلیس (1286 ش)

روسیه و انگلستان از سال‌ها قبل رقابت شدیدی بر سر منافع خود در ایران داشتند. هر امتیازی که یکی از این دو کشور به دست می‌آورد، دیگری سعی می‌کرد، مشابه آن را تحصیل کند. علی‌رغم این همه رقابت و اختلاف، پس از انقلاب مشروطه، ناگهان بین روسیه و انگلیس توافقی حاصل می‌شود که به موجب آن، ایران به مناطق نفوذ تقسیم می‌شود. بر اساس قرارداد تقسیم ایران، منطقه مرکزی کشور، بی‌طرف اعلام شد. مناطق شمال و قسمتی از غرب ایران، تحت کنترل روسیه قرار گرفت و نواحی جنوبی نیز به منطقه نفوذ انگلیس تبدیل گردید. 

این قرارداد در حالی امضا شد که حکومت ایران به علت بی‌کفایتی شاهان قاجار، به قدری تضعیف شده بود که روسیه و انگلیس برای انقعاد این قرارداد، حتی با دولت ایران نیز مشورت نکردند. این پیمان که به قرارداد 1907 مشهور شد خشم مردم ایران را برانگیخت و مجلس شورای ملی نیز با آن مخالفت کرد. علی‌رغم امتناع مجلس از تصویب این قرارداد، نیروهای روس و انگلیس، تا پس از انقلاب کمونیستی در شوروی، از ایران خارج نشدند.

قتل «علی‌اصغر خان اتابک اعظم» صدراعظم مستبد دوران مشروطیت (1286 ش)
هنگامی که محمد علی شاه قاجار به سلطنت نشست، با مشکلات متعددی روبرو گردید. به اعتقاد او، تنها مرد با تجربه‌ای که می‌توانست برمشکلات فایق آید، صدراعظم پدر و پدر بزرگش، میرزا علی اصغر خان امین السلطان معروف به اتابک اعظم بود. اتابک از اروپا راهی تهران شد تا کابینه خود را معرفی کند. اما او نیز با شورش‌ها و ناآرامی‌هایی در کشور مواجه گردید و مجبور به سرکوبی آنان شد. او دشمن آزادی و آزادی خواهان بود و جز حفظ مقام خود، به چیزی نمی‌اندیشید و لذا منفور مردمان بود.

اتابک در 24 سالگی وارث 24 منصب درباری و در 28 سالگی شخص دوم مملکت به شمار می‌آمد. وی امضاکننده قرارداد امتیاز تنباکو با انگلستان بود که به نهضت تنباکو و ضرر فراوان به اقتصاد ایران انجامید. وی حدود ربع قرن در رأس هیئت حاکمه ایران قرار داشت و چون مخالف ترقی بود، لذا هیچ کار قابل توجهی برای مردم و کشور نکرد. با دسیسه‌های او بود که سید جمال الدین اسدآبادی به دستور ناصرالدین شاه به طرزی اهانت‌آمیز از ایران اخراج شد. سرانجام، اتابک اعظم پس از چهار ماه صدارت، به هنگام خروج از مجلس شورای ملی توسط یکی از مشروطه‌طلبان به نام عباس آقا تبریزی و به تحریک سید حسن تقی زاده، به قتل رسید.

ارتحال عالم و عارف ربانی آیت اللَّه «شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی» (1321 ش)

آیت‌اللَّه شیخ حسنعلی اصفهانی معروف به نخودکی در حدود سال 1240 ش در اصفهان دیده به جهان گشود و از کودکی تلاش و جدّیت وافر در تزکیه نفس، تهجّد و عبادت داشت. وی تحصیلات مقدماتی را در اصفهان‌فراگرفت و آن‌گاه ریاضیات، حساب و فلسفه را از محضر آخوند ملامحمد کاشی و جهانگیرخان قشقایی آموخت. سپس به نجف اشرف عزیمت نمود و در محضر بزرگانی چون سیدمحمد فشارکی، سید مرتضی کشمیری و ملااسماعیل قره‌باغی شاگردی نمود. آیت‌اللَّه نخودکی اصفهانی پس از مراجعت از نجف اشرف، در مشهد مقدس اقامت گزید و از محضر فرزانگان این دیار نیز بهره‌مند گشت. 

او علاوه برتدریس و تحقیق و عبادت بسیار، به مستمندان و نیازمندان توجه ویژه‌ای داشت. آیت‌اللَّه نخودکی اصفهانی، بیشتر ایام عمر را در ریاضت‌های طاقت‌فرسا سپری کرد. وی دارای مقامات و کرامات بسیار بود که شرح جزئی از کرامات و کارهای خارق‌العاده وی در کتابی تحت عنوان نشان از بی‌نشان‌ها توسط فرزندش گردآوری و منتشر گردید. آیت‌اللَّه نخودکی سرانجام در هشتم شهریور 1321 ش وفات یافت و در جنب ایوان عباسی (مقابل صحن ایوان طلا) در حرم حضرت رضا (ع) مدفون گردید.

انفجار دفتر نخست وزیری توسط منافقین و شهادت مظلومانه «رجایی» و «باهنر» (1360 ش)
پس از عزل بنی صدر از ریاست جمهوری، دشمنان انقلاب، با از میان بردن مسؤولین نظام قصد براندازی حکومت اسلامی را در سر می‌پروراندند. در این راستا، فاجعه هفتم تیر سال 60 و شهادت آیت‌اللَّه بهشتی و 72 تن از یاران انقلاب، ثمره تصمیم شیطانی استکبار جهانی و دشمنان جمهوری اسلامی بود. در واقع پس از آن، گرچه عکس العمل سریع، قاطع و انقلابی حضرت امام خمینی (ره)، هرگونه ابتکار عمل را از دشمنان سلب نمود، طرح نابودی مسوولان طراز اول مملکت، در رأس فعالیت آن‌ها قرار داشت. بدین ترتیب واقعه هشتم شهریور همان سال به وقوع پیوست و محمد علی رجایی و محمد جواد باهنر رییس جمهور و نخست در انفجار دفتر نخست وزیری به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. 

رحلت آیت اللَّه «جلال طاهر شمس گلپایگانی» عضو مجلس خبرگان رهبری (1374 ش)

آیت‌اللَّه جلال طاهرشمس در سال 1306 شمسی در گلپایگان دیده به جهان گشود. وی در سال 1324 برای ادامه تحصیل، راهی قم گردید و از محضر درس آیات عظام سید حسین بروجردی، سید محمد حجت کوه کمره‌ای، محمدعلی اراکی، سید محمدرضا گلپایگانی، علامه طباطبایی و امام خمینی (ره) کسب فیض نمود و به درجه اجتهاد رسید. آیت‌اللَّه طاهر شمس گلپایگانی پس از پیروزی انقلاب، به عضویت در مجلس خبرگان رهبری از استان مرکزی درآمد. آیت‌اللَّه طاهرشمس سرانجام در چنین روزی مطابق با سوم ربیع الثانی 1416 ق در 68 سالگی در سانحه تصادف به لقاءاللَّه رسید و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.

روز مبارزه با تروریسم

پدیده تروریسم، موضوعی است که برای ما ایرانیان که از قربانیان آن هستیم، آشناست. سازمان تروریستی منافقین زیر چتر حمایت مالی، سیاسی و تبلیغی آمریکایی‌ها اقدامات تروریستی بر ضد مردم یا مسئولان نظام جمهوری اسلامی می‌کردند. این گروهک شیطان صفت با شیوه قهرآمیز و ترورهای فراوان، درصدد حذف فیزیکی عناصر کار آمد و طراحان نظام بر آمد تا با ایجاد خلأهای جدی در ارکان حساس کشور، ضربه ای اساسی به جمهوی اسلامی ایران وارد آورد. ترور شهدای محراب، شهدای هفتم تیر و شهدای هشتم شهریور، برخی از مهم‌ترین این ترورها به شمار می‌آید. در این راستا، هشتم شهریور، سالروز شهادت مظلومانه شهیدان باهنر و رجایی، «روز مبارزه با تروریسم» نام گذاری شده است.

درگذشت «محمد نجیب» اولین رئیس جمهور مصر (1984 م)
محمدنجیب، در سال 1901 م در خارطوم به دنیا آمد. پس از طی مدارج نظامی در ارتش مصر، در سال 1942 م جنبش افسران آزاد را به کمک جمال عبدالناصر و دیگران بنیان‌گذاری کرد. نجیب پس از کودتای 1952 علیه رژیم سلطنتی ملک فاروق، وی را وادار به استعفا کرد و خود ریاست شورای فرماندهی انقلاب را بر عهده گرفت. ژنرال محمد نجیب سرانجام در 18 ژوئن 1953 م به عنوان اولین رئیس جمهور مصر برگزیده شد اما خود در نوامبر 1954، قربانی کودتای آرام ناصر گردید. او پس از مرگ ناصر و روی کار آمدن انور سادات در سال 1971 به دستور سادات آزاد شد و سرانجام در 29 اوت 1984 م در 83 سالگی درگذشت.

آزمایشِ پنهانی اولین بمب هسته‌ای اتحاد جماهیر شوروی (1949 م)
چهار سال پس از بمباران هسته‌ای هیروشیما و ناکازاکی توسط امریکا، با آزمایش نخستین بمب هسته‌ای شوروی در 29 اوت 1949 م، سلاح هسته‌ای از انحصار امریکا خارج شد و میان امریکا و شوروی توازنی به وجود آمد که توازن وحشت نام گرفت. در این وضعیت، هر طرف به دلیل هراس از حمله اتمیِ طرف دیگر، از به کارگیری سلاح هسته‌ای خودداری می‌کرد. اگر چه با اضمحلال اتحاد جماهیر شوروی، تهدید سلاح هسته‌ای کاهش یافت اما هنوز این تهدید به ویژه از جانب دولت‌هایی هم‌چون امریکا و رژیم صهیونیستی، علیه کشورهای مستقل و مخالف با سیاست‌های توسعه طلبانه آن‌ها، ادامه دارد.

تولد «جان لاک» فیلسوف انگلیسی و معمار فلسفه حکومت دموکراسی (1632 م)
جان لاک، فیلسوف و نظریه‌پرداز و بنیان‌گذار فلسفه حکومت دموکراسی در 29 اوت 1632 م در انگلستان به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را در آکْسْفورد به پایان رساند. کلید فلسفه لاک شاملِ دو کلمه «توافق قراردادی» است. وی اعلام داشت که تمام حکومت‌ها، سراسرِ روابط انسانی و همه زندگی را، باید به مثابه داد و ستد تلقی کرد. لاک بر این عقیده است که اشخاص مختلف، دنیا را به صور مختلف می‌بینند، زیرا اگرچه حواسْ به ظاهرْ یکی است، اما دنیا را متفاوت دریافت می‌کنند. لاک یک دوره عملی برای تعقل توصیه می‌کند و آن راه تساهل و مدارای مشترک است. 

وی حکومت خوب را حاصل قرارداد میان انسان با انسان می‌دانست و وظیفه حکومت‌ها را خدمت به مردم عنوان می‌کرد. لاک درباره حکومت عادلانه می‌گفت که باید مبتنی بر رضایت اکثریت مردم باشد. فلسفه لاک را می‌توان چنین خلاصه کرد: استقلال افراد در یک جامعه دموکراسی، اتکای اقوام در کشورها به یک‌دیگر در دنیایی آزاد؛ استقرار اخلاقیات بر مبنای تعاون در میان همه افراد بشر. از آثار عمده‌ای که لاک در آن‌ها به تشریح عقاید فلسفی خویش پرداخته است، می‌توان از کتب رساله درباره فهم بشر، اندیشه‌هایی در باب تعلیم و تربیت و معقولیّت دین مسیح (ع) نام برد. جان لاک سرانجام در 28 اکتبر 1704 م در 72 سالگی درگذشت.

تولد «موریس مِتِرْلینْگْ» نویسنده و فیلسوف معروف بلژیکی (1862 م)
موریس مِتِرْلینْگْ، در 29 اوت 1862 م در شهرگان بلژیک متولد شد. وی تحصیلاتش را در رشته حقوق به پایان برد و پس از آن به کار وکالت دادگستری مشغول شد. سپس به پاریس رفت و در آنجا با صاحبان علم و ادب و از جمله با رهبران مکتب سمبولیسم که عقیده دارند شعر باید ترجمان عواطف و احساساتی باشد که از اعماق روح انسانی تجلی می‌کند، آشنایی یافت. در این سفر بود که مِتِرلینگ شاه‌کارهای مشهور خود را به جهان ادب عرضه کرد و در سال 1911 م، جایزه ادبی نوبل را به دست آورد. او در کتب خود، مسئله تقدیر را مطرح نمود و به عنوان یک موضوع فلسفی، مورد نظر قرار داد. 

با آغاز جنگ جهانی دوم، مترلینگ به امریکا گریخت و تا آخر عمر در آن کشور به سر برد. مترلینگ به ترجمه آثار دیگران نیز علاقه فراوانی داشت و بعدها چنان در رشته نمایش‌نامه‌نویسی پیشرفت کرد که وی را شکسپیر بلژیک لقب دادند. مترلینگ ده‌ها اثر در زمینه شعر، نمایش‌نامه‌نامه نویسی و... به نگارش درآورد که معجزه، معبد مدفون، میزبان ناشناس، عقل و سرنوشت و در پیشگاه خدا از آن جمله‌اند. هم‌چنین نمایش‌نامه معروف او با نام پرنده آبی، از جمله شاه‌کارهای اوست که در مدت 15 سال به 65 زبان دنیا ترجمه شد. موریس مترلینگ سرانجام در ششم مه 1949 م در 87 سالگی بر اثر سکته قلبی در امریکا درگذشت.

برخی از رویدادهای 29 اوت
1526: عثمانی همه مجارستان را تصرف کرد و با اتریش همسایه شد.
1835: شهر ملبورن Melbourne استرالیا بنا نهاده شد.
برچسب ها: معاهده ، تاریخ ، تقسیم ، روسیه
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار