به مناسبت پنجاه و دومين سالگرد بنيانگذاري اوپك؛
نگاهي به تاريخچه 12 عضو سازمان كشورهاي صادركننده نفت + جدول
درست 52 سال پيش، يعني در 9 سپتامبر 1960، در شهر بغداد بود كه در اولين روز اجلاس تصميم گيري براي تاسيس اوپك، ايران به همراه 3 كشور كويت، عربستان سعودي و ونزوئلا به همراه كشور ميزبان، پي ريزي هاي تاسيس اوپك را كردند تا 12 اكتبر به نتيجه نهايي برسد.
به گزارش سرويس بين‌الملل باشگاه خبرنگاران ، در 9 سپتامبر 1960، دولت عراق كشورهاي ايران، كويت، عربستان سعودي و ونزوئلا را به اجلاسي در بغداد دعوت كرد تا در مورد تاسيس اوپك به مذاكره بپردازند كه در نهايت اين مذاكرات در 12 سپتامبر به نتيجه رسيد و در 12 سپتامبر 1960 كشورهاي صادركننده نفت با هدف محافظت از منافع خود، اقدام به تاسيس سازمان واحدي موافقت كردند كه به اختصار "اوپك" ناميده شد.
اين توافق در پايان مذاكرات نمايندگان اين كشورها در بغداد حاصل شد.
اين سازمان بين سالهاي 1960 تا 1975 گسترش يافت و قطر (1961)، اندونزي (1962)، ليبي (1962)، امارات متحده عربي (1967)، الجزاير (1969) و نيجريه (1971) به جمع كشورهاي اوليه اوپك پيوستند.
اكوادور و گابن نيز بعدها به عضويت اوپك درآمدند كه اولين يعني اكوادور در دسامبر 1992 از عضويت اوپك خارج شد و گابن نيز در ژانويه 1995 با تكرار حركت اكوادور از جمع كشورهاي عضو اوپك خارج شد.
اگرچه عراق همچنان يكي از اعضاي اوپك محسوب مي شود، ليكن توليدات نفتي اين كشور از مارس 1998 جزء سهام مورد توقف اوپك قرار نداشته است.
تخمين و برآورد آژانس بين المللي انرژي، بيانگر آن است كه 12 عضو اوپك توليدكننده، قريب به 40 درصد از نفت جهان هستند و حدود دو سوم يعني 65 درصد ذخاير نفتي شناخته شده جهان، در اختيار آنها است.
اكنون قصد داريم جزئياتي از توليد نفتي كشورهاي عضو سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) را به ترتيب بررسي مي كنيم:
1- ايران در سال 1960، به اوپك ملحق شد كه با جمعيت 75 ميليون و 875 هزار و 224 نفر و وسعت يك ميليون و 680 هزار كيومتر مربع، روزانه با 4 ميليون و 172 هزار بشكه توليد نفت، در رتبه چهارم قرار دارد.
2- ونزوئلا نيز در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 26 ميليون و 414 هزار و 816 و 912 هزار و 50 كيلومتر مربع وسعت با 2 ميليون و چهارصد و هفتاد و دو هزار بشكه روزانه توليد در رتبه يازدهم قرار دارد.
3- عربستان سعودي در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 28 ميليون و صد و چهل و شش هزار و ششصد و پنجاه و شش نفر و 2 ميليون و 149 هزار و ششصد و نود كيلومتر مربع با پانزده ميليون و پانصد و چهل هزار بشكه در روز، رتبه نخست را در اختيار دارد.
4- كويت از منطقه خاورميانه در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 2 ميليون و پانصد و نود و شش هزار و 799 نفر و وسعت تنها 17 هزار و 820 كيلومتر مربع، 2 ميليون و چهارصد و نود و چهار هزار بشكه در روز توليد دارد و رتبه دهم را به خود اختصاص داده است.
5- عراق در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 28 ميليون و 221 هزار و 180 نفر و 437 هزار و 72 كيلومتر مربع، 2 ميليون و سيصد و نود و نه هزار بشكه در روز، توليد نفت دارد و دوازدهم است.
6- قطر در سال 1961 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 824 هزار و 789 نفر و وسعت 11 هزار و چهارصد و سي و هفت كيلومتر مربع با توليد يك ميليون و دويست هزار بشكه در روز در جهان، رتبه 21 را دارد.
7- ليبي در سال 1961 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 6 ميليون و صد و هفتاد و سه هزار و پانصد و هفتاد و نه نفر و وسعت يك ميليون و هفتصد و پنجاه و نه هزار و پانصد و چهل نفر، با 20 ميليون و 210 هزار بشكه، رتبه پانزدهم را به خود اختصاص داد.
8- امارات متحده عربي در سال 1967 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 4 ميليون و 621 هزار و سيصد و نود و چهار نفر و وسعت 83 هزار و 60 كيلومتر مربع، 2 ميليون و هفتصد و نود و هشت هزار بشكه در روز، هشتمين توليدكننده نفت در جهان است.
9- الجزاير در سال 1962 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 33 ميليون و هفتصد و هفتاد و نه هزار و ششصد و شصيت و هشت نفر و وسعت 2 ميليون و سيصد و هشتاد هزار و هفتصد و چهل هزار كيلومتر مربع، 2 ميليون و صد و بيست و پنج هزار بشكه در روز، شانزدهم است.
10- نيجريه در سال 1971 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 158 ميليون و دويست و پنجاه و نه هزار نفر و وسعت 923 هزار و 768 كيلومتر مربع، با توليد روزانه 2 ميليون و دويست و يازده هزار بشكه در روز، چهاردهم است.
11- آنگولا در سال 2007 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 12 ميليون و پانصد و سي و يك هزار و سيصد و پنجاه و هفت هزار نفر و وسعت يك ميليون و دويست و چهل و شش هزار و هفتصد نفرف روزانه يك ميليون و نهصد و چهل و هشت هزار بشكه توليد دارد و هفدهم است.
12- اكوادور از آمريكاي جنوبي در سال 2007 به اوپك ملحق و با جميعت 13 ميليون و نهصد و بيست و هفت هزار و 650 نفر و وسعت 283 هزار و 560 كيلومتر مربع، 485 هزار و 700 بشكه در روز توليد نفت دارد و رتبه 30 را در اختيار دارد.
يادآور مي شود؛ گابن در سال 1914 و اندونزي در سال 2009 از اوپك خارج شدند و در مجموع اوپك با 369 ميليون نفر و سيصد و شصت و هشت هزار و چهارصد و بيست و دو نفر و وسعت 11 ميليون و هشتصد و پنجاه و چهار هزار و 977 كيلومتر مربع، روزانه 33 ميليون و 327 هزار و 700 بشكه، توليد دارد.
اين توافق در پايان مذاكرات نمايندگان اين كشورها در بغداد حاصل شد.
اين سازمان بين سالهاي 1960 تا 1975 گسترش يافت و قطر (1961)، اندونزي (1962)، ليبي (1962)، امارات متحده عربي (1967)، الجزاير (1969) و نيجريه (1971) به جمع كشورهاي اوليه اوپك پيوستند.
اكوادور و گابن نيز بعدها به عضويت اوپك درآمدند كه اولين يعني اكوادور در دسامبر 1992 از عضويت اوپك خارج شد و گابن نيز در ژانويه 1995 با تكرار حركت اكوادور از جمع كشورهاي عضو اوپك خارج شد.
اگرچه عراق همچنان يكي از اعضاي اوپك محسوب مي شود، ليكن توليدات نفتي اين كشور از مارس 1998 جزء سهام مورد توقف اوپك قرار نداشته است.
تخمين و برآورد آژانس بين المللي انرژي، بيانگر آن است كه 12 عضو اوپك توليدكننده، قريب به 40 درصد از نفت جهان هستند و حدود دو سوم يعني 65 درصد ذخاير نفتي شناخته شده جهان، در اختيار آنها است.
اكنون قصد داريم جزئياتي از توليد نفتي كشورهاي عضو سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) را به ترتيب بررسي مي كنيم:
1- ايران در سال 1960، به اوپك ملحق شد كه با جمعيت 75 ميليون و 875 هزار و 224 نفر و وسعت يك ميليون و 680 هزار كيومتر مربع، روزانه با 4 ميليون و 172 هزار بشكه توليد نفت، در رتبه چهارم قرار دارد.
2- ونزوئلا نيز در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 26 ميليون و 414 هزار و 816 و 912 هزار و 50 كيلومتر مربع وسعت با 2 ميليون و چهارصد و هفتاد و دو هزار بشكه روزانه توليد در رتبه يازدهم قرار دارد.
3- عربستان سعودي در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 28 ميليون و صد و چهل و شش هزار و ششصد و پنجاه و شش نفر و 2 ميليون و 149 هزار و ششصد و نود كيلومتر مربع با پانزده ميليون و پانصد و چهل هزار بشكه در روز، رتبه نخست را در اختيار دارد.
4- كويت از منطقه خاورميانه در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 2 ميليون و پانصد و نود و شش هزار و 799 نفر و وسعت تنها 17 هزار و 820 كيلومتر مربع، 2 ميليون و چهارصد و نود و چهار هزار بشكه در روز توليد دارد و رتبه دهم را به خود اختصاص داده است.
5- عراق در سال 1960 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 28 ميليون و 221 هزار و 180 نفر و 437 هزار و 72 كيلومتر مربع، 2 ميليون و سيصد و نود و نه هزار بشكه در روز، توليد نفت دارد و دوازدهم است.
6- قطر در سال 1961 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 824 هزار و 789 نفر و وسعت 11 هزار و چهارصد و سي و هفت كيلومتر مربع با توليد يك ميليون و دويست هزار بشكه در روز در جهان، رتبه 21 را دارد.
7- ليبي در سال 1961 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 6 ميليون و صد و هفتاد و سه هزار و پانصد و هفتاد و نه نفر و وسعت يك ميليون و هفتصد و پنجاه و نه هزار و پانصد و چهل نفر، با 20 ميليون و 210 هزار بشكه، رتبه پانزدهم را به خود اختصاص داد.
8- امارات متحده عربي در سال 1967 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 4 ميليون و 621 هزار و سيصد و نود و چهار نفر و وسعت 83 هزار و 60 كيلومتر مربع، 2 ميليون و هفتصد و نود و هشت هزار بشكه در روز، هشتمين توليدكننده نفت در جهان است.
9- الجزاير در سال 1962 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 33 ميليون و هفتصد و هفتاد و نه هزار و ششصد و شصيت و هشت نفر و وسعت 2 ميليون و سيصد و هشتاد هزار و هفتصد و چهل هزار كيلومتر مربع، 2 ميليون و صد و بيست و پنج هزار بشكه در روز، شانزدهم است.
10- نيجريه در سال 1971 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 158 ميليون و دويست و پنجاه و نه هزار نفر و وسعت 923 هزار و 768 كيلومتر مربع، با توليد روزانه 2 ميليون و دويست و يازده هزار بشكه در روز، چهاردهم است.
11- آنگولا در سال 2007 به اوپك ملحق شد و با جمعيت 12 ميليون و پانصد و سي و يك هزار و سيصد و پنجاه و هفت هزار نفر و وسعت يك ميليون و دويست و چهل و شش هزار و هفتصد نفرف روزانه يك ميليون و نهصد و چهل و هشت هزار بشكه توليد دارد و هفدهم است.
12- اكوادور از آمريكاي جنوبي در سال 2007 به اوپك ملحق و با جميعت 13 ميليون و نهصد و بيست و هفت هزار و 650 نفر و وسعت 283 هزار و 560 كيلومتر مربع، 485 هزار و 700 بشكه در روز توليد نفت دارد و رتبه 30 را در اختيار دارد.
يادآور مي شود؛ گابن در سال 1914 و اندونزي در سال 2009 از اوپك خارج شدند و در مجموع اوپك با 369 ميليون نفر و سيصد و شصت و هشت هزار و چهارصد و بيست و دو نفر و وسعت 11 ميليون و هشتصد و پنجاه و چهار هزار و 977 كيلومتر مربع، روزانه 33 ميليون و 327 هزار و 700 بشكه، توليد دارد.
