خطبه غدیر، در راه بازگشت به مدینه (روز 18 ذیحجه سال دهم هجرت) وقتی رسول خدا (ص) به منزل غدیر خم رسید فرشته خدای بر او نازل گشت

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، وبلاگ محدثه آسمانی در جدیدترین پست خود آورده است:

خطبه غدیر، در راه بازگشت به مدینه (روز 18 ذیحجه سال دهم هجرت) وقتی رسول خدا (ص)

به منزل غدیر خم رسید فرشته خدای بر او نازل گشت و این آیت را در شأن امیرالمؤمنین علی (ع)

ابلاغ نمود: یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمك من الناس...

(مائده، 67) یعنی: ای پیغامبر فرستاده، برسان آن چه فرو فرستاده شده است

به تو از خدای تو اگر نرسانی چنان است كه هیچ یك از پیغامهای خدا را نرسانیده باشی.

خدا ترا از مردمان نگاه می دارد... برای اجرای امر الهی رسول خدا دستور داد حاجیانی

را كه از پیش رفته بودند و آنان كه هنوز حركت نكرده بودند توقف كنند سپس فرمود

در محل غدیر خم، محوطه ای را كه پنج درخت سمره (خارین) در اطراف آن بود از خس

و خاشاك ستردند و روی درختها سایبان گستردند. روز پنجشنبه هجدهم ذی حجه

رسول الله (ص) ، نماز ظهر را پیشاپیش مسلمانان در آن محل بگزارد. آفتاب به قدری

سوزنده بود كه مردم قسمتی از ردای خود را زیر پا می افكندند و قسمتی را روی سر

می كشیدند. بعد از نماز بر منبری از جهاز شتران كه در وسط جمعیت آماده شده بود

بالا رفت و خطبه مبسوطی در شرح وظائف مسلمانان و مناقب اهل بیت ایراد نمود متن

كامل این خطبه را سپهر در ناسخ التواریخ (1/495) نقل كرده است.

در پایان خطبه، رسول الله (ص) دو بازوی علی را گرفته برافراشت به طوری كه زیر بغل هر دو پیدا شد. آن گاه فرمود: ایها الناس من اولی الناس بالمؤمنین من انفسهم؟

ای مردم چه كسی از جان مردمان به ایشان از خودشان (نزدیكتر) و سزاوارتر است؟

همه گفتند : خدای و رسول او بهتر می دانند. پیغمبر فرمود: ان الله مولای و انا مولی المؤمنین

و انا اولی بهم من انفسهم، فمن كنت مولاه فعلی مولاه (یقولها ثلاث مرات و فی لفظ احمد اربع مرات)

ثم قال: اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و احب من احبه و ابعض من ابغضه و انصر

من نصره و اخذل من خذله و ادر الحق معه حیث دار. الا فیبلع الشاهد الغایب»

یعنی خدای مولی و سرور من است و من مولی و سرور مؤمنانم و بر مؤمنان

از جانشان به ایشان سزاوارترم. هر كه را من مولی و سرورم پس علی نیز مولی

و سرور او است (این سخن را سه بار و به قول امام احمد بن حنبل چهار بار مكرر فرمود)

سپس گفت: خدایا طرفدار كسی باش كه طرفدار علی باشد و خصم آن باش كه با او بستیزد.

دوست بدار هر كه او را دوست دارد. و دشمن بدار هر كه او را دشمن دارد و یاری كن

هر كه او را یاری كند و خوار بدار هر كه او را خوار بدارد و بگردان حق را با او هر جا

كه او می گردد به هوش باشید باید هر كس در اینجا حاضر است این سخن را

به غایبان برساند (اسباب النزول، واحدی، 150؛ فضائل الخمسه، فیروزآبادی،

1/388؛ تفسیر كشف الاسرار، میبدی، 3/181؛ و عموم تفاسیر شیعه مانند تفسیر

ابوالفتوح و مجمع البیان، وافی، مجمع الزوائد، هیثمی، 9/156؛ ثمار القلوب، ثعالبی، 511).

به محض این كه خطبه و ابلاغ رسول الله (ص) به پایان رسید هنوز مردم متفرق نشده بودند

كه این آیت نازل گشت: «... الیوم اكملت لكم دینكم و اتممت علیكم نعمتی و رضیت لكم الاسلام دینا...»

یعنی: امروز دین شما را برای شما به كمال رساندم و نعمت خود را بر شما تمام كردم

و از این كه اسلام دین شما است خشنود گشتم (مائده، 3). پیغمبر (ص) پس از

دریافت این وحی فرمود: «الله اكبر علی اكمال الدین و اتمام النعمه و رضی الرب

برسالتی و الولایه لعلی بعدی» از همه بزرگتر است آن خدایی كه دین را كامل و

نعمت را تمام فرمود و از رسالت من و ولایت علی بعد از من خشنود است.

سپس سراپرده ویژه ای برافراشتند و به امر رسول الله (ص) مردان و زنان،

از جمله زنان پیغمبر (ص) در محضر او با علی بیعت كردند. بعد از این مراسم به دست

خود عمامه ای بر سر علی نهاد و دنباله آن را پشت سرش مرتب كرد.

این تكریم را كه در موارد استثنائی و هنگام انتصاب به امارت انجام می شد

«تتویج» یا تاجگذاری می گفتند. بعد از این مراسم، بزرگان صحابه به تهنیت علی پیش آمدند.

مقدم بر همه ابوبكر و عمر بودند كه گفتند:

«هنیئا لك (به قولی بخ بخ لك) یا ابن ابی طالب، اصحبت مولی كل مؤمن و مومنه»

گوارا باد ترا ای پسر ابوطالب. به به از این نعمت صبح می كنی و شام می كنی

در حالی كه مولای همه مردان و زنان با ایمان شده ای. ابن عباس گفت:

به خدا سوگند كه اكنون پیمان تو بر گردن همه واجب گردید. حسان بن ثابت شاعر

خاص رسول الله (ص) نیز قصیده ای در تهنیت مراسم غدیر از جایگاهی رفیع با

صدای بلند انشاء نمود كه مورد تحسین و استقبال آن حضرت واقع شد.

شش بیت ذیل از آن قصیده است:

ینادیهم یوم الغدیر نبیهم
بخم و اسمع بالنبی منادیا
فقال: «فمن مولاكم و نبیكم»
فقالوا: و لم یبدوا هناك تعامیا
«الهك مولانا و انت نبینا
و لم تلق منا فی الولایه عاصیا
فقال له: «قم یا علی فاننی
رضیتك من بعدی اماما و هادیا
فمن كنت مولاه فهذا ولیه
فكونوا له اتباع صدق موالیا»
هناك دعا: اللهم وال ولیه
و كن للذی عادی علیا معادیا
پیامبر مسلمانان روز غدیر با صدای بلند ایشان را مخاطب ساخت


ندای پیغمبر را باید با گوش جان شنید


پس گفت: مولی و پیامبر شما كیست؟
آنان گفتند و ابهامی در سخن ظاهر ننمودند:
خدای تو مولای ماست و تو پیامبر مایی
و هیچ یك از ما را در ولایت خود نافرمان نخواهی دید


پس بدو گفت: برخیز ای علی كه من
بعد از خود ترا به راهنمایی و امامت پ

سندیدم (برگزیدم)

هر كه را من مولی و سرورم این علی نیز ولی او است


باید كه همه پیرو راستین و دوستدار و طرفدار او باشید
در آن جا دعا كرد و گفت: خدایا طرفدار یاران علی باش
و هر كس با علی دشمنی كند تو دشمن او باش


(فیض القدیر، 6/217؛ كنزالعمال، 8/60؛ الریاض النضره، 2/170، 217؛ المسند،

احمد بن حنبل، 4/281؛ ذخائر العقبی، طبری، 68؛ تاریخ بغداد، خطیب بغدادی،

8/290؛ اعیان الشیعه، 1/290 به بعد؛ الغدیر، 2/43 به روایت از مرزبانی

و ابن مردویه اصفهانی و ابونعیم اصفهانی و جلال الدین سیوطی و هشت

محدث دیگر سنی و بیست و شش محدث شیعی).

مشايخ فريدني - دايرة المعارف تشيع، ج 6، ص

180

برچسب ها: شیعیان ، غدیر خم
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار