آشفته بازار تورهای خارجی با نوسانات شدید نرخ ارز

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران؛ اصولا نوسانات نرخ ارز بر كليه فعاليت‌های اقتصادی اثرگذار است، با اين حال شدت و ضعف اين تاثيرات بستگی به ميزان تعاملات هر بخش با اقتصاد جهانی دارد؛ صنعت گردشگری نيز از اين موضوع متاثر خواهد بود، هم از جنبه گردشگری داخلی و هم از جنبه گردشگری خارجی.
برهمین اساس، از جنبه گردشگری داخلی، نوسان نرخ ارز سبب می شود تا قيمت مقاصد گردشگری خارجی كه گردشگران داخلی انتخاب می‌كنند با نوسان همراه شود؛ به‌صورت منطقی چنانچه نرخ ارز افزايش يابد، قيمت تورهای خارجی گران شده و در نتيجه بخشی از افراد داخلی كه قصد مسافرت به مقاصد خارجی را داشته‌اند به سوی مقاصد گردشگری داخلی متمايل می‌گردند؛ اين موضوع در مواقعی كه با كاهش نرخ ارز مواجه هستيم به صورت معكوس عمل خواهد كرد.
همچنين از جنبه گردشگری خارجی نيز چنين شرايطی حاكم است؛ به اين صورت كه با كاهش ارزش پول ملی، تورهای سفر به ايران در بازارهای هدف گردشگری ايران ارزان‌تر شده و طبيعتا تمايل به سفر به ايران افزايش خواهد يافت و برعكس.
بنابراين ملاحظه می‌شود كه اين صنعت به دليل تعاملات بين‌المللی آن با اقتصاد جهانی و رقابتی بودن فعاليت در آن، با شدت بيشتری تحت تاثير نوسانات نرخ ارز قرار دارد.
افزايش نرخ ارز سبب گران شدن تورهای خروجی از كشور و ارزان شدن تورهای ورودی به كشور خواهد شد؛ بنابراين انتظار می‌رود كه با افزايش نرخ ارز تعداد سفرهای خروجی از ايران تا حدودی كنترل شده و بر تعداد گردشگران ورودی افزوده گردد؛ البته اين يک تحليل كوتاه‌مدت و با فرض ثبات ساير عوامل است، به طوری كه اگر افزايش نرخ ارز سبب بروز تورم شديد در اقتصاد كشور شود، بسياری از آثار مثبتی كه برای افزايش نرخ ارز برشمرديم در فاصله بسيار كوتاهی ازبين رفته و خنثی خواهد شد؛ چرا كه تورم مجددا منجر به افزايش قيمت تمام‌شده خدمات مربوط به گردشگری در داخل شده و مزيت نسبی ايجاد شده در اثر افزايش نرخ ارز را به سرعت كاهش می‌دهد.
به‌نظر می‌رسد بهترين سياست، اعمال ثبات نسبی در نرخ ارز و كاهش تورم به‌صورت همزمان است؛ چرا كه در شرايط ثبات نسبی قيمت‌ها امكان برنامه‌ريزی و استفاده بهينه از ظرفيت‌ها و مزيت‌های واقعی صنعت گردشگری در كشور فراهم خواهد شد.
بر اساس این گزارش ، اتكا صنعت گردشگری بر مزيت‌های واقعی و جاذبه‌های كم‌نظير خود بسيار بهتر از ايجاد فضاهاي مصنوعی و كوتاه‌مدت رونق و بهبودی خواهد بود؛ البته اين بدان معنا نيست كه تحت هيچ شرايطی امكان استفاده از ابزار مالی، پولی و ارزی برای بهبود صنعت گردشگری وجود ندارد، بلكه لازم است تا اين ابزار سياستی، به‌صورت عاقلانه، محدود و هدفمند مورد استفاده قرار گيرد.
** آشفته بازار تورهای خارجی با نوسانات شدید نرخ ارز
اين روزها قيمت ارز روند صعودي در پيش گرفته‌است؛ به نحوي که تفاوت بهاي دو روز پي‌در‌پي به 100 تومان هم مي‌رسد. اين امر شايد به نظر بيايد که بر تورهاي ورودي اثر مثبتي داشته باشد و بر بازار تورهاي داخلي اثري نداشته باشد اما تأثير منفي بر تورهاي خروجي دارد.
در حالي که تورهاي خروجي يکي از مهمترين منابع مالي براي آژانس‌داران است، نواسانات شديد نرخ ارز، اين تورها را دچار تزلزل کرده و آژانس‌داران با چالش جديدي مواجه شده‌اند. گفته مي‌شود تغيير ناگهاني ارز با ارقام قابل توجه ضرر زيادي به فروشندگان تورهاي خروجي زده‌است.
*** نوسانات نرخ ارز آژانس‌دار و مسافر را سردرگم کرده است
داوود ضیایی کارشناس گردشگری در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: تغيير قيمت ارز خيلي سريع روي صنعت جهانگردي تأثير مي‌گذارد و آن را آسيب‌پذير مي‌کند. شايد در ظاهر بر تور ورودي اثر مثبت مي‌گذارد بلکه اثرات منفي آن در نگاه دقيق‌تر معلوم است؛ ولي براي دفاتري که در زمينه تورهاي خارجي فعاليت مي‌کنند، لطمه‌هاي شديدي به همراه دارد.
وی تاکید کرد: افزايش قيمت ارز هزينه بيشتر سفر و هزينه بيشتر بليت را به همراه دارد.‌ در حالي که سفر براي تفريح است و اجباري در کار نيست،‌ طبعاً مردم با گران شدن از سفر صرف نظر مي‌کنند. اين روزها آژانس‌ها مطلقا‌ بخت خوبي ندارند و به اين ترتيب به سرعت به طرف ضررهاي شديد اقتصادي مي‌روند.
ضیایی بابیان اینکه با کاهش تورهاي ورودي، دفاتر خدمات مسافرتي به تورهاي خروجي رو آورده‌اند تصریح کرد: به دلايل بسيار زياد که تکرار آنها تنها سبب خستگي مي‌شود، سفرهاي ورودي به ايران به حداقل رسيده‌است. فقط سفرهاي زيارتي کشورهاي حاشيه خليج فارس را مي‌توان در نظر گرفت که آنقدر دلال رابط در اين کار وجود دارد که آژانس‌ها بهره‌اي از آن نمي‌برند. بنابراين تورهاي ورودي به حداقل رسيدند و دفاتر به تورهاي خروجي رو آوردند که با اين تغيير قيمت، آسيب مي‌بينند.
**** بی ثباتی بازار سفر آژانس داران را شوکه کرد
در ادامه مسعود اکبری کارشناس گردشگری افزود: هرچند گردشگری یک صنعت درآمدزا در دنیا به حساب می آید اما به راحتی تحت تأثیر عوامل مختلف قرار می گیرد که از آن جمله می توان به ثبات بازار و امنیت اشاره کرد.
وی تصریح کرد: در روزهای اخیر با توجه به تغییرات شدید و مداوم نرخ ارز، نرخ تمام شده تورهای خروجی مرتب در حال تغییر است زیرا قیمت تور به ریال اعلام می شود اما پرداخت به طرف مقابل به شکل دلار یا یورو صورت می گیرد به این ترتیب دفاتر خدمات مسافرتی ناچار هستند قیمت ارز را در لحظه پرداخت در نظر بگیرند و مسافران تا آخرین لحظه تصوری از هزینه تمام شده تور ندارند.
اکبری ادامه داد: از سوی دیگر آژانس نیز قادر به پوشش تغییر قیمت ارز نبوده و ضرر زیادی خواهد پرداخت.
وی همچنین اضافه کرد: اصلاح نرخ ارز از موضوع پیچیده ای است و تغییر آن تاثیرات متفاوتی بر جامعه می گذارد در هر صورت اصلاح نرخ ارز به نفع صنعت گردشگری کشور است، کاهش نرخ ارز سفرهای خارجی را بیشتر می کند و مردم با قدرت بیشتری به سفر خارجی می روند اما در این صورت آمار گردشگران ورودی به ایران کاهش می یابد.
***** تعیین قیمت ارز براساس عرضه و تقاضا
این کارشناس اظهار داشت: اگر میزان براساس عرضه و تقاضا تعیین شود مردم برنامه ریزی شده به فعالیت های اقتصادی خود می پردازند، افزایش ناگهانی نرخ ارز به ضرر تراز گردشگری کشور خواهد بود در حال حاضر و با این نرخ آمار واقعی گردشگر خارجی به ایران حدود یک میلیون است و بیش از 6 میلیون ایرانی در سال به سفر خارجی می روند.
وی تصریح کرد: در هر صورت اصلاح نرخ ارز منجر به اصلاح گردشگری کشور می شود اگر نرخ ارز واقعی شود بانک مرکز تنها عملکرد نظارتی بر صرافی ها و بانک ها داشته باشد ارز می تواند تاثیر 30 درصدی در افزایش گردشگر به ایران داشته باشد البته واقعی شدن نرخ ارز به تنهایی رونق چندانی به صنعت گردشگری نمی بخشد باید زیرساخت های این صنعت تقویت شود .
گزارش از حبیبه رحیمیان