گپی با محمد سلوکی از اجراهای موفق تا بازیگری بدون رضایت
اجرای من درست، اما ناگهان لابه لای برنامه پرده سن بالا نمی رود! دکور ناگهان معلق می‌شود. وقتی این موضوعات پیش می‌آيد ما هم هول می شویم و .... در نهایت چی شد، برنامه خراب شد!
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، محمد سلوکی یکی از مجریان جوان سیماست که با توجه نحوه اجرا و بیانی که دارد توانسته نظر مخاطب را به خود جلب کند. فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت فرهنگی و برنامه‌ریزی، از سال 78 کار اجرا را شروع کرد و از آن سال تا به حال در برنامه‌های مختلفی شاهد اجرایش بودیم.
سلوکی در جشنواره های مختلف بین‌المللی اعم از سینمایی و تئاتر حضور موفقی در مقام مجري مراسم از خود نشان داد. گفت و گوی بانی فیلم را با او از نظر می‌گذرانید.
چقدر با اصل حاشیه سازی موافقید؟
- حاشیه سازی برای خودم یا فضایی که در آن کار می کنم؟
برای خودتان؟
- برای من حاشيه‌سازی چیز جالبی نیست.اینطور فکر می کنم که برای یک بازیگر، یا بازیکن فوتبال شاید حاشيه سازی به فضای تبلیغاتی خودشان و کارشان کمک کند چون همانطور که می دانید حاشیه این ابزار و ماهيت را دارد. اما برای من که یک ژورنالیست تلویزیونی هستم. این مسئله مقبول نمی افتد.
ژورنالیست تلویزيونی از این منظر که ما مجریان تلویزیون در برنامه« talk show» ، کار خبری هم می کنیم اما در رسانه ای دیگر نباید در اطراف ما حاشیه وجود داشته باشد. چون در صورت بروز حاشیه برای ما ، در برنامه ای تلویزیونی توجه مخاطب به حاشیه جلب می شود تا اصل گفت و گو و در نتيجه حرف های ما با معیار حاشيه ما برای مخاطب سنجیده می شود.
اما بسیاری از همکاران شما در این فضای بوجود آمده برایشان کار می کنند ؟
- همانطور که گفتم من مخالف حاشیه سازی نیستم و معتقدم حاشیه کارکرد تبلیغات بسیار موثر ی دارد.
برای خود احتیاج به تبلیغات نمی بینید؟
- من برای خودم کار نمی کنم برای یک تفکر کار می کنم.. من برای یک حرف بزرگ کار می کنم. متاسفانه در کشور ما حاشیه کمی زرد است و این حاشیه ها صرفاً به حرفه ما مربوط نمی شود.
بعضی ها می گویند چرا محمد سلوکی مجري جسوری نیست؟
- همه ما انسانها دارای جسارت هستیم، اما با دوز متفاوت. آنهایي که تصور می‌کنند همه باید مثل هم رفتار کنند پس چه دلیلی به وجود چند مجری در تلویزیون هست.نگاه تند عصبانی و مهربانی خاص در همه ما انسانها هست، اما در یکی بیشتر در یکی کمتر. ممکن است هر شخصی در بیان یک موضوع روحیه و مدل خاصی را به کار ببرد. اما برای من روحیه صداقت مودبانه، اما کمی جسورانه مهم است.
فکر می کنم جسارت فقط اين نيست شجاعت داشته باشی از موضوعاتی حرف بزنی که خط قرمز است . باید طوری محتاطانه از روی این خطوط قرمز عبور کنی که نه به جایی بر بخورد و هم طراح سوال ذهنی بسیاری از کسانی باشی که از تو توقع این سوال را دارند.
شما اینگونه عمل می کنید؟
- سعی می کنم اینگونه عمل کنم . البته در گفت و گو با فلان موضوع یا فلان مسئول اگر اینگونه عمل کنم در پاسخ گویی به من گارد می گیرد . اینطور فکر می کند که من قصد تخریبش را دارم و من هم به جواب درستی از جانب او نمی‌رسم. من در اجرایم سعی می کنم از خوبی شروع کنم. اما لابه لا ی بحث نکته انتقادی را هم مطرح می کنم.
اما همين رفتار شما این شائبه را هم بوجود می آورد که محمد سلوکی فردی محافظه کار است.
- من محافظه کار نیستم. اما آنقدر در جامعه ما آستانه تحمل پایین است که فرهنگ انتقاد درست جا نیفتاده و اگر کسی را مورد نقد قرار بدهیم به خیلی ها بر می خورد. اگر هم نقد نکنیم باز هم به خیلی ها بر می خورد و این ، مشکل ما نیست، مشکل جامعه است که فرهنگ نقد درآن جا نیفتاده.
من در اجرای برنامه تلویزيونی با یک سری مخاطب خاص با تحصیلات خاص روبرو نیستم. من با اقشار مختلف مردم در شهر های مختلف حرف می زنم.من باید به گونه‌ای برخورد کنم که همه قوانین را در بر بگیرد. البته تجربه نشان داده وقتی من با مهمانانم کمی انتقادی و تند حرف می زنم توقع آن را ندارند.
ناراحت مي‌شوند؟
- به شدت! همین گونه سوال پرسیدن را اگر همکارانم از آنها داشتند ناراحت نمی شدند، اما گويا حرف من بر خورنده است! نکته دیگر اینکه ما مجریان در راستای برنامه استراتژی شده تلویزيون حرکت می کنیم. نمی توانیم ساز خودمان را بزنیم و از این طریق جذابیت ايجاد کنیم.
خودتان شیوه اجراتان را می پسندید؟
- بله . نه من، بلكه همه همکارانم کارهای خودشان را چندین و چند بار می‌بینند. دفعه اول که کارم را می بینم راضی نیستم، اما بار دوم و سوم در جاهایی به کارم نمره قبولی می دهم یه جاهایی هم نمره نمی دهم. در هر صورت برنامه زنده است و فرصت بازگشت نیست. اما نکته اصلی اینکه خودم منتقد اصلی کارم هستم و تمام نقدها و پیشنهادهايي که به اجرای من در روزنامه ها و سایت‌ها می‌شود، مطالعه و از آنها استفاده می کنم.
البته با وجود انتقادات فراوان که از شما داشتیم نکته مثبت اجرای شما برخلاف برخي مجريان اين است كه بین واژه ادب و جسارت فرق قائلید.
- این نظر لطف شماست.اصلا اصول و مبنای زندگی بر ادب استوار شده. البته از نگاه مخاطب شیوه اجرای ما بسیار متفاوت پذیرفته می شود. شاید این چیزی که شما از بی ادبی نام می برید از نگاه مخاطب بی ادبی نباشد.
شما حتی در دفاع از همکارانتان هم محافظه کارید؟
- من با نظر شما موافق نیستم. تلویزیون مکانی است برای اجرای مجریان با سلیقه های متفاوت . دلیلی ندارد همه اجرا ها شبیه به هم باشد. چون میزان مخاطب متفاوت است.
بگذریم.. مهدی سلوکی چقدر در مورد کار شما نظر می دهد؟
- ما خیلی وقت ها ساعت ها با هم حرف می زنیم و کار هم را نقد می کنیم. شیوه نقدی که بین من و مهدی وجود داردکاملا نقد منصفانه است نه مغرضانه. و همیشه نتیجه و تاثیر مثبت نقدها در کارهایمان را دیده ایم چون نگاه ما به کارهای خودمان حالت تخریبی ندارد.
امروز به عنوان یک مجری به وجاهتی رسیدید که بعید می دانم که بخواهید با عرصه بازیگری آن را مقایسه يا مبادله کنید؟
- معتقدم در یک فضای رسانه ای که مشغول به کارم با تصویرم برای مخاطب جلوی دوربین نمایش اجرا می‌کنم. نمایشی که نویسنده کارگردان و بازیگر خودم هستم و با ادبیات این کار کاملا اخت گرفته‌ام.دیگر لازم به تجربه بازی در عرصه‌های دیگر را ندارم.
پیشنهاد برای بازی دارید؟
- به شدت.اما واقعا نمی خواهم بازیگری به معنای گسترده تر را هم تجربه کنم.
اما در تئاتر آقای مسعود رایگان (قاتل بی رحم) و فیلم «سنتوری» حضور داشتید؟
وقتی پیشنهاد آقای رایگان را دریافت کردم واقعا خواستم این عرصه را تجربه کنم و ولع درونی خودم را التیام ببخشم.
از همکاری با مهرجویی برایمان بگویید؟ البته می دانم زیاد راجع به این مسئله صحبت کرده‌اید.
- من اصلا نمی دانستم که موضوع از چه قرار است. آقای مهرجویی به دنبال جوانی برای فیلمش می‌گشت. من را دعوت کرد و چیزی نزدیک به هفت یا هشت ماه با هم کار کردیم.
برای نقش علی سنتوری؟
- دلیلم برای حضور در فیلم همین بود. اما در نهایت حاشیه های زیادی در کار بوجود آمد. گرچه دوست ندارم دوباره سر بعضی از موضوعات را باز کنم. هرچه که بود بنویسید لطفا تجربه بسیار بدی بود!
از اجرای جشنواره های مهم بین‌المللی و داخلی که بر عهده داشتید برایمان صحبت کنید.
- وقتی من روبروی دوربین یا مردم قرا می گیرم، قبل از اینکه کلام و حرف من به مردم منتقل شود، بايد مخاطب با یک جلوه بصری با من ارتباط بگیرد. به همین جهت در فضای رسانه ای مثل تلویزیون موضوعاتی با عنوان طراحی صحنه، لباس و نوع گریم اهمیت ویژه پیدا می کند که متاسفانه بسیاری از ظاهرا صاحب نظران کوچکترین دانشی نسبت به این موضوع ندارند و انتقاد به کلیت کار می‌کنند. من برای جشنواره های بین المللی که دعوت می شوم همیشه سعی می‌کنم اجرای جشنواره های بزرگ دنیا را ببینم.
ولي به نظر من قابل قیاس نیستند.
- قابل قیاس نیستند از این منظر که آنها برای هر کاری حساب شده فکر می‌کنند. برای هر برنامه ای از مدتها قبل برنامه ریزی و پژوهش می کنند.
اما در جشنواره های ایران شب قبل از افتتاحیه یا اختتامیه مجری انتخاب می شود. اصلا اینکه مجری کیست حالت خبری پیدا می کند.
- نمی خواهم تقصیر را گردن دیگری بیاندازم. اما از یکسال قبل که دبیر خانه این جشنواره کلید می خورد با شخص مجری هم صحبت شود. فکر نمی‌کنم این انتخاب یه جایی بر بخورد. با این نویسنده یا این کارگردان مراسم افتتاحیه و اختتامیه صحبت شود، چه اشکالی دارد. اجرای من درست، اما ناگهان لابه لای برنامه پرده سن بالا نمی رود! دکور ناگهان معلق می‌شود. وقتی این موضوعات پیش می‌آيد ما هم هول می شویم و .... در نهایت چی شد، برنامه خراب شد!
سطح سریال سازی را در نوع دیگر باید گسترش دهیم. شما به اغلب سریالهایی که در حال حاضر از ماهواره ها پخش می شود نگاه کنید 120یا حتی 200 قسمت... . اجازه حرکت از مقابل تلویزیون را به مخاطب نمی دهد. نه سریالهای 10 15 قسمتی ما.
- کاملا با حرف شما موافقم. در برنامه آخر سین مثل سریال هم این نکته را عرض کردم که دنیا از ابزاری به نام سریال برای معرفی خودش استفاده می کند و فرهنگ و سیاست مملکتش را معرفی می کند. سریالهای آمریکایی را که می‌بینی انگار همه آدم‌ها خوب هستند و اصلا اشتباه از دیگران است که با آنها در تفاهم نیستند!
اینگونه این کشورها خودشان را معرفی می کنند.آن هم سریال‌سازی آنها نه با سوبسید دولتی بلکه کمپانی‌های عظیم برای سرمایه‌گذاری دخیل می‌شوند. اقتصاد آنها به واسطه سریال‌سازی تکان می‌خورد. من به تمام مسئولین توصیه می‌کنم به این نکته توجه کنند که دنیا روی صنعت فرهنگ کار و درآمد زایی می‌کند و پول در می‌آورند.
سلوکی در جشنواره های مختلف بین‌المللی اعم از سینمایی و تئاتر حضور موفقی در مقام مجري مراسم از خود نشان داد. گفت و گوی بانی فیلم را با او از نظر می‌گذرانید.
چقدر با اصل حاشیه سازی موافقید؟
- حاشیه سازی برای خودم یا فضایی که در آن کار می کنم؟
برای خودتان؟
- برای من حاشيه‌سازی چیز جالبی نیست.اینطور فکر می کنم که برای یک بازیگر، یا بازیکن فوتبال شاید حاشيه سازی به فضای تبلیغاتی خودشان و کارشان کمک کند چون همانطور که می دانید حاشیه این ابزار و ماهيت را دارد. اما برای من که یک ژورنالیست تلویزیونی هستم. این مسئله مقبول نمی افتد.
ژورنالیست تلویزيونی از این منظر که ما مجریان تلویزیون در برنامه« talk show» ، کار خبری هم می کنیم اما در رسانه ای دیگر نباید در اطراف ما حاشیه وجود داشته باشد. چون در صورت بروز حاشیه برای ما ، در برنامه ای تلویزیونی توجه مخاطب به حاشیه جلب می شود تا اصل گفت و گو و در نتيجه حرف های ما با معیار حاشيه ما برای مخاطب سنجیده می شود.
اما بسیاری از همکاران شما در این فضای بوجود آمده برایشان کار می کنند ؟
- همانطور که گفتم من مخالف حاشیه سازی نیستم و معتقدم حاشیه کارکرد تبلیغات بسیار موثر ی دارد.
برای خود احتیاج به تبلیغات نمی بینید؟
- من برای خودم کار نمی کنم برای یک تفکر کار می کنم.. من برای یک حرف بزرگ کار می کنم. متاسفانه در کشور ما حاشیه کمی زرد است و این حاشیه ها صرفاً به حرفه ما مربوط نمی شود.
بعضی ها می گویند چرا محمد سلوکی مجري جسوری نیست؟
- همه ما انسانها دارای جسارت هستیم، اما با دوز متفاوت. آنهایي که تصور می‌کنند همه باید مثل هم رفتار کنند پس چه دلیلی به وجود چند مجری در تلویزیون هست.نگاه تند عصبانی و مهربانی خاص در همه ما انسانها هست، اما در یکی بیشتر در یکی کمتر. ممکن است هر شخصی در بیان یک موضوع روحیه و مدل خاصی را به کار ببرد. اما برای من روحیه صداقت مودبانه، اما کمی جسورانه مهم است.
فکر می کنم جسارت فقط اين نيست شجاعت داشته باشی از موضوعاتی حرف بزنی که خط قرمز است . باید طوری محتاطانه از روی این خطوط قرمز عبور کنی که نه به جایی بر بخورد و هم طراح سوال ذهنی بسیاری از کسانی باشی که از تو توقع این سوال را دارند.
شما اینگونه عمل می کنید؟
- سعی می کنم اینگونه عمل کنم . البته در گفت و گو با فلان موضوع یا فلان مسئول اگر اینگونه عمل کنم در پاسخ گویی به من گارد می گیرد . اینطور فکر می کند که من قصد تخریبش را دارم و من هم به جواب درستی از جانب او نمی‌رسم. من در اجرایم سعی می کنم از خوبی شروع کنم. اما لابه لا ی بحث نکته انتقادی را هم مطرح می کنم.
اما همين رفتار شما این شائبه را هم بوجود می آورد که محمد سلوکی فردی محافظه کار است.
- من محافظه کار نیستم. اما آنقدر در جامعه ما آستانه تحمل پایین است که فرهنگ انتقاد درست جا نیفتاده و اگر کسی را مورد نقد قرار بدهیم به خیلی ها بر می خورد. اگر هم نقد نکنیم باز هم به خیلی ها بر می خورد و این ، مشکل ما نیست، مشکل جامعه است که فرهنگ نقد درآن جا نیفتاده.
من در اجرای برنامه تلویزيونی با یک سری مخاطب خاص با تحصیلات خاص روبرو نیستم. من با اقشار مختلف مردم در شهر های مختلف حرف می زنم.من باید به گونه‌ای برخورد کنم که همه قوانین را در بر بگیرد. البته تجربه نشان داده وقتی من با مهمانانم کمی انتقادی و تند حرف می زنم توقع آن را ندارند.
ناراحت مي‌شوند؟
- به شدت! همین گونه سوال پرسیدن را اگر همکارانم از آنها داشتند ناراحت نمی شدند، اما گويا حرف من بر خورنده است! نکته دیگر اینکه ما مجریان در راستای برنامه استراتژی شده تلویزيون حرکت می کنیم. نمی توانیم ساز خودمان را بزنیم و از این طریق جذابیت ايجاد کنیم.
خودتان شیوه اجراتان را می پسندید؟
- بله . نه من، بلكه همه همکارانم کارهای خودشان را چندین و چند بار می‌بینند. دفعه اول که کارم را می بینم راضی نیستم، اما بار دوم و سوم در جاهایی به کارم نمره قبولی می دهم یه جاهایی هم نمره نمی دهم. در هر صورت برنامه زنده است و فرصت بازگشت نیست. اما نکته اصلی اینکه خودم منتقد اصلی کارم هستم و تمام نقدها و پیشنهادهايي که به اجرای من در روزنامه ها و سایت‌ها می‌شود، مطالعه و از آنها استفاده می کنم.
البته با وجود انتقادات فراوان که از شما داشتیم نکته مثبت اجرای شما برخلاف برخي مجريان اين است كه بین واژه ادب و جسارت فرق قائلید.
- این نظر لطف شماست.اصلا اصول و مبنای زندگی بر ادب استوار شده. البته از نگاه مخاطب شیوه اجرای ما بسیار متفاوت پذیرفته می شود. شاید این چیزی که شما از بی ادبی نام می برید از نگاه مخاطب بی ادبی نباشد.
شما حتی در دفاع از همکارانتان هم محافظه کارید؟
- من با نظر شما موافق نیستم. تلویزیون مکانی است برای اجرای مجریان با سلیقه های متفاوت . دلیلی ندارد همه اجرا ها شبیه به هم باشد. چون میزان مخاطب متفاوت است.
بگذریم.. مهدی سلوکی چقدر در مورد کار شما نظر می دهد؟
- ما خیلی وقت ها ساعت ها با هم حرف می زنیم و کار هم را نقد می کنیم. شیوه نقدی که بین من و مهدی وجود داردکاملا نقد منصفانه است نه مغرضانه. و همیشه نتیجه و تاثیر مثبت نقدها در کارهایمان را دیده ایم چون نگاه ما به کارهای خودمان حالت تخریبی ندارد.
امروز به عنوان یک مجری به وجاهتی رسیدید که بعید می دانم که بخواهید با عرصه بازیگری آن را مقایسه يا مبادله کنید؟
- معتقدم در یک فضای رسانه ای که مشغول به کارم با تصویرم برای مخاطب جلوی دوربین نمایش اجرا می‌کنم. نمایشی که نویسنده کارگردان و بازیگر خودم هستم و با ادبیات این کار کاملا اخت گرفته‌ام.دیگر لازم به تجربه بازی در عرصه‌های دیگر را ندارم.
پیشنهاد برای بازی دارید؟
- به شدت.اما واقعا نمی خواهم بازیگری به معنای گسترده تر را هم تجربه کنم.
اما در تئاتر آقای مسعود رایگان (قاتل بی رحم) و فیلم «سنتوری» حضور داشتید؟
وقتی پیشنهاد آقای رایگان را دریافت کردم واقعا خواستم این عرصه را تجربه کنم و ولع درونی خودم را التیام ببخشم.
از همکاری با مهرجویی برایمان بگویید؟ البته می دانم زیاد راجع به این مسئله صحبت کرده‌اید.
- من اصلا نمی دانستم که موضوع از چه قرار است. آقای مهرجویی به دنبال جوانی برای فیلمش می‌گشت. من را دعوت کرد و چیزی نزدیک به هفت یا هشت ماه با هم کار کردیم.
برای نقش علی سنتوری؟
- دلیلم برای حضور در فیلم همین بود. اما در نهایت حاشیه های زیادی در کار بوجود آمد. گرچه دوست ندارم دوباره سر بعضی از موضوعات را باز کنم. هرچه که بود بنویسید لطفا تجربه بسیار بدی بود!
از اجرای جشنواره های مهم بین‌المللی و داخلی که بر عهده داشتید برایمان صحبت کنید.
- وقتی من روبروی دوربین یا مردم قرا می گیرم، قبل از اینکه کلام و حرف من به مردم منتقل شود، بايد مخاطب با یک جلوه بصری با من ارتباط بگیرد. به همین جهت در فضای رسانه ای مثل تلویزیون موضوعاتی با عنوان طراحی صحنه، لباس و نوع گریم اهمیت ویژه پیدا می کند که متاسفانه بسیاری از ظاهرا صاحب نظران کوچکترین دانشی نسبت به این موضوع ندارند و انتقاد به کلیت کار می‌کنند. من برای جشنواره های بین المللی که دعوت می شوم همیشه سعی می‌کنم اجرای جشنواره های بزرگ دنیا را ببینم.
ولي به نظر من قابل قیاس نیستند.
- قابل قیاس نیستند از این منظر که آنها برای هر کاری حساب شده فکر می‌کنند. برای هر برنامه ای از مدتها قبل برنامه ریزی و پژوهش می کنند.
اما در جشنواره های ایران شب قبل از افتتاحیه یا اختتامیه مجری انتخاب می شود. اصلا اینکه مجری کیست حالت خبری پیدا می کند.
- نمی خواهم تقصیر را گردن دیگری بیاندازم. اما از یکسال قبل که دبیر خانه این جشنواره کلید می خورد با شخص مجری هم صحبت شود. فکر نمی‌کنم این انتخاب یه جایی بر بخورد. با این نویسنده یا این کارگردان مراسم افتتاحیه و اختتامیه صحبت شود، چه اشکالی دارد. اجرای من درست، اما ناگهان لابه لای برنامه پرده سن بالا نمی رود! دکور ناگهان معلق می‌شود. وقتی این موضوعات پیش می‌آيد ما هم هول می شویم و .... در نهایت چی شد، برنامه خراب شد!
سطح سریال سازی را در نوع دیگر باید گسترش دهیم. شما به اغلب سریالهایی که در حال حاضر از ماهواره ها پخش می شود نگاه کنید 120یا حتی 200 قسمت... . اجازه حرکت از مقابل تلویزیون را به مخاطب نمی دهد. نه سریالهای 10 15 قسمتی ما.
- کاملا با حرف شما موافقم. در برنامه آخر سین مثل سریال هم این نکته را عرض کردم که دنیا از ابزاری به نام سریال برای معرفی خودش استفاده می کند و فرهنگ و سیاست مملکتش را معرفی می کند. سریالهای آمریکایی را که می‌بینی انگار همه آدم‌ها خوب هستند و اصلا اشتباه از دیگران است که با آنها در تفاهم نیستند!
اینگونه این کشورها خودشان را معرفی می کنند.آن هم سریال‌سازی آنها نه با سوبسید دولتی بلکه کمپانی‌های عظیم برای سرمایه‌گذاری دخیل می‌شوند. اقتصاد آنها به واسطه سریال‌سازی تکان می‌خورد. من به تمام مسئولین توصیه می‌کنم به این نکته توجه کنند که دنیا روی صنعت فرهنگ کار و درآمد زایی می‌کند و پول در می‌آورند.
