پنج مسجد تاریخی، یادگاری از دوره قاجار در کرمانشاه

به گزارش باشگاه خبرنگاران کرمانشاه

مسجد عمادالدوله به صورت چهار ایوانی بنا شده و دارای سردر، صحن، ایوان، شبستان ستوندار و حجره‌های زیاد است.

بر کاشی‌کاری ایوان مسجد، کتیبه‌ای شامل قصیده‌ای با ذکر نام پادشاه وقت( ناصرالدین شاه)، نام سازنده و تاریخ 1285 ه.ق جای دارد، بر روی ایوان شرقی صحن مسجد، اتاقکی چوبین ساخته‌اند، ورودی اصلی مسجد از طریق این ایوان شرقی است که با در چوبی بزرگی به راستهٔ زرگرهای بازار کرمانشاه مرتبط می‌شود.

پس از ساخت این مسجد، بانی آن یکی از درهای حرم علی را به کرمانشاه آورد و در این مسجد نصب نمود و به جای آن در نقره‌ای دیگری را وقف آستانه علوی نمود، این درگاه امروزه در مدخل مسجد و بازار زرگرها قرار دارد و به در «قاپی شاه نجف» مشهور است این درگاه چوبی به دوره صفویه تعلق دارد.

در دیگر مسجد در ضلع جنوب غربی قرار داشته که توسط دالانی به تقاطع بازار زرگرها و بازار حوری آباد متصل می‌شود. این تقاطع زیر بزرگ‌ترین گنبد بازار که به میدان مشهور است قرار دارد، پایین تر از این تقاطع «جواهرفروشی کاشانی» قرار گرفته‌ است.

یکی دیگر از مساجد قدیمی کرمانشاه مسجد حاج شهباز خان است، این مسجد در چهار راه مدرس، کوچه شهید داوود شهلایی واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است، بنای مسجد در سال 1235 ه.ق توسط حاج شهباز خان و شش برادر او که موسس طایفه معروف به حاجی زادگان بودند، در بیرون از کرمانشاه آن روزگار، بنا شده‌است، این بنا سالیان دراز محل درس طلاب علوم دینی و تبلیغات مذهبی بوده و امروز نیز به عنوان مدرسه علوم دینی مورد استفاده‌ است.

مسجد جامع کرمانشاه نیز در بافت قدیم شهر کرمانشاه و در خیابان مدرس‎ ‎قرار دارد، از این مسجد تنها بخشی از شبستان آن باقی مانده‌است. این شبستان چهل و‎ ‎پنج طاق چشمه داشت و امروز تنها بیست و پنج طاق آن باقی مانده‌است، مسجد جامع کرمانشاه از نظر ساخت‎ ‎شبیه مساجد دوره زندیه است و طبق کتیبه موجود در سال 1196 ه.ق مصادف با حکومت «علی‎ ‎مرادخان زند» ساخته شد. در قسمت جنوبی مسجد، مسجد دیگری با صحن و شبستان کنونی وجود‎ ‎دارد که به مسجد «ایمری» معروف است‎.

‎بانی این مسجد «امیر نظام زنگنه» از‎ ‎نوادگان «شیخ علی خان زنگنه» و از امرای دوره محمد شاه قاجار و اوایل سلطنت ناصر‎ ‎الدین شاه قاجار است‎.

از دیگر مساجد تاریخی کرمانشاه می توان از مسجد شاهزاده در محله فیض آباد و خیابان کزازی یاد کرد، این مسجد از آثار دوره قاجاریه است. سجد در حدود سال 1237 (قمری) توسط محمدعلی میرزای دولتشاه بنا شد.

صحن اصلی مسجد، مستطیل شکل و مفروش به سنگ تیشه‌ای و نوساز است که در ضلع شمالی آن، حسینیه‌ای نوساز و در ضلع‌های غربی و شرقی آن، کلاس‌ها و کانون‌های فرهنگی قرار دارند. بخش اصلی مسجد در ضلع جنوبی قرار دارد و شبستان ستوندار آن به شکل مستطیل است که پوشش تاق و گنبد آن بر روی هشت ستون و دیوارهای کناری قرار گرفته‌است.

محراب بنا در میانه ضلع جنوبی قرار دارد و با کاشی و سنگ مرمر پوشش یافته‌است. از دیگر ویژگی‌های این بنا، انباری است که در میانه صحن ساخته شده و ورودی آن در داخل کوچه مجاور قرار دارد.

مسجد دولتشاه نام مسجد دیگری است که در میدان جوانشیر کرمانشاه قرار دارد و از آثار دوره قاجاریه است و توسط محمد علی میرزا دولتشاه(حاکم کرمانشاه در سال‌های 1221 تا 1237 ه.ق و سرحد دار عراقین)بنا شده ‌است.

بنای مسجد دولتشاه در دوره اخیر تعمیر و مرمت شده و دارای سردر، صحن، و شبستان زنانه و مردانه ‌است. این مسجد به مسجد حاج ابوتراب آل آقا نیز معروف است که بر کتیبه کاشی سردر مسجد خوانده می‌شود./س