"فوتبال" فرياد خشمگين مردم برزيل/
نخستين جرقه اعتراضات برزيل چگونه زده شد؟/ آيا اين اعتراضات، روند برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال را مختل مي‌کند؟
بسیاری از معترضان از این عصبانی هستند که دولت برزیل تاکنون 9 میلیارد یورو صرف مسابقاتی کرده است که تنها یک بار در این کشور برگزار خواهد شد؛ در حالی که به مشکلات روزمره مردم برزیل که هر روز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، توجهی نمی کند.
به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، در روزهای اخیر، فوتبال به فریاد خشمگین مردم برزیل تبدیل شده است. پلیس طرفداران فوتبال را با گلوله‌های پلاستیکی متفرق می‌کند؛ مسیرهای منتهی به استادیوم‌ها با جمعیت عصبانی مسدود شده؛ جمعیت به سمت دفاتر فیفا سنگ پرتاب می‌کنند؛ پوسترهای تبلیغاتی جام کنفدراسیون‌ها در میان انبوه جمعیت معترضان، پاره و سوزانده می شوند.
دیدن این صحنه‌ها در کشوری که مردم آن دیوانه فوتبال‌اند بعید و مسلمأ آخرین چیزی است که برگزارکنندگان جام جهانی، پیش از برگزاری مسابقات جام جهانی در سال آینده، انتظار دیدن آن را در برزیل داشتند. اما در هفته‌های اخیر، این اتفاقات تقریبا هر روز رخ می‌دهد و ورزش مورد علاقه مردم این کشور را به بزرگترین تظاهرات مردمی در دهه‌های گذشته معطوف کرده است.
*** نخستین جرقه‌های اعتراضات به دنبال افزایش کرایه‌های حمل و نقل صورت گرفت
پنج شنبه شب گذشته، بیش از یک میلیون نفر در دست کم 80 شهر برزیل به خیابان‌ها ریختند و در حالی که موج این اعتراضات در حال افزایش است، این اتفاقات با جام کنفدراسیون‌ها نیز مقارن شده است. این مسابقات برای تمرین بازیکنان و برگزارکنندگان، پیش از مسابقات سال آینده در نظر گرفته شده بود اما در نهایت این پلیس و معترضان بودند که بیش از همه تمرین کردند.
شهرهای میزبان مسابقات جام جهانی، کانون توجه تظاهرات مردم خشمگین بوده و مقامات محلی را بر آن داشته است تا از دولت ملی تقاضای نیروی امنیتی کمکی کنند.
این راهپیمایی‌ها و خشونتی که غالبا همراه آن است، صرفا به خاطر برگزاری مسابقات جام جهانی صورت نگرفته است. اولین جرقه‌ها مربوط به افزایش کرایه‌های حمل و نقل عمومی در هفته گذشته بود. از آن زمان تا کنون، خشم مردم در نتیجه اعمال وحشیانه پلیس این کشور افزایش پیدا کرده است. مشکلات طولانی مدت از جمله فساد، خدمات نامناسب عمومی، قیمت‌های بالا و سطح پایین امنیت نیز در میان طیف وسیع نارضایتی‌ها، چشمگیر هستند.
*** هزینه‌های هنگفت دولت برزیل برای مسابقات جام جهانی
بسیاری از معترضان از این عصبانی هستند که دولت 9 میلیارد یورو را صرف مسابقاتی کرده است که تنها یک بار در این کشور برگزار خواهد شد؛ در حالی که به مشکلات روزمره مردم برزیل که هر روز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، توجهی نمی کند.
«نلبر بونیفکاسیو»، معلم بیکاری که پنجشنبه شب در شهر ریو در میان جمعیت بود، گفت: «من اینجا هستم تا جلوی فساد و رشوه خواری و هزینه‌های گزاف جام جهانی را بگیرم. من فوتبال را دوست دارم اما دولت برزیل این هزینه‌ها را در حالی صرف مسابقات می‌کند که ما از آموزش عمومی، بهداشت و یا زیرساخت مناسبی برخوردار نیستیم.»
هنگامی که در سال 2007، میزبانی مسابقات جام جهانی به برزیل داده شد، همه چیز متفاوت بود. جمعیت در ریو غرق شادی بودند و «ریکاردو تکسیه را»، رئیس کنفدراسیون فوتبال برزیل در انبوهی از تمجید و تحسین گفت: «ما ملتی متمدن هستیم؛ ملتی که با تلاش خود به مرحله‌ای عالی رسیده است و ما همه چیز را برای یک میزبانی مناسب و برگزاری یک جام جهانی عالی محیا می‌کنیم.»
*** فیفا در باتلاق فساد و رشوه خواری فرو رفته است
«تکسیه را» در سال گذشته، به دنبال اتهاماتی که به وی در خصوص رشوه خواری زده شده بود، مجبور شد تا از سمت خود استعفا دهد. با افشای خرید رای توسط «لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا»، رئیس‌جمهور سابق برزیل از حزب کارگر حاکم، فساد وی نیز برملا شد. فیفا نیز در باتلاقی ار رسوایی‌های رشوه خواری و فساد که منجر به استعفای چندین تن از مدیران ارشد شده، فرو رفته است.
در خارج از برزیل نیز عده کمی در مورد عاقلانه بودن این تصمیم تردید داشتند. فوتبال به برزیل تعلق دارد. در سرزمین شادی‌ها، جشن و موسیقی، این مسابقات، می‌توانست جشنی متفاوت باشد.
اما در حالی که آماده سازی مقدمات جام جهانی 2014 توجهات را به مسائل رئیس‌جمهور در مورد رشوه خواری و فساد، پارتی بازی، نابرابری و ناامنی اجتماعی معطوف می‌کرد، این سرخوشی و شادمانی کم کم محو و ناپدید شد.
*** شرکت‌های ساخت و ساز، ذینفعان اصلی جام جهانی برزیل
بازسازی و ساخت تعداد زیادی از استادیوم های جام جهانی هنوز به اتمام نرسیده و با کمبود بودجه مواجه شده است. بسیاری از این استادیوم‌ها در شهرهایی ساخته شده‌اند که تیم‌های کوچک و ضعیف در آن بازی می‌کنند. استادیوم جدید 325 میلیون یورویی «مانه گارینشا» در برزیل ـــکه میزبان بازی افتتاحیه جام کنفدراسیون‌ها بود ـــ گنجایش 70000 نفر را داراست اما تیم های پایتخت به زحمت چند صد هوادار را به خود جلب می‌کنند. به همین نحو، تیم‌های دسته پایین‌تر در کویابا و مانائوس نیز برای پر کردن استادیوم‌های 40000 نفری خود دچار مشکل خواهند شد.
دولت برزیل با بیان اینکه این استادیوم‌ها برای استفاده‌های چند منظوره ساخته شده‌اند، و مجبور نیستند برای درآمدزایی به فوتبال متکی باشند، این نگرانی‌ها را کم اهمیت جلوه می‌دهد.
اما سوءظن نسبت به اینکه شرکت‌های ساخت و ساز ـــ منبع اصلی رشوه به سیاستمداران ـــ ذینفعان اصلی این مسابقات خواهند بود، عمدتا در شهر ریو، جایی که استادیوم ماراکانا در طول یک دهه اخیر دو بار و با هزینه 295 میلیون یورو بازسازی شده، شدیدا افزایش پیدا کرده است. این استادیوم با پول مردم بازسازی شده اما امتیاز بهره برداری از آن به نهاد خصوصی واگذار شده است که به زحمت یک پنجم هزینه‌های آن را پوشش می‌دهد.
*** مردم برزیل از جام جهانی فاصله گرفته‌اند
در این میان، فیفا اعلام کرده است که رکورد کسب درآمد از حقوق پخش مسابقات و حمایت شرکت‌های بزرگ، شکسته شده است؛ در واقع، هچ یک از این پول‌ها به جیب مردم برزیل نخواهد رفت.
بسیاری از اهالی ورزش، حتی پیش از آغاز اعتراضات نیز از افزایش روزافزون ناراحتی‌های مردمی احساس خطر کرده بودند.
«رماریو»، «توستائو» و «زیکو»، بازیکنان سابق تیم ملی برزیل چندین ماه است که هشدار می‌دهند یک جای کار ایراد دارد. «زیکو» به روزنامه «گاردین» گفته: «به نظر می‌رسد که مردم برزیل به خاطر فساد و رشوه خواری و صرف هزینه‌های گزاف برای استادیوم‌ها و نبود شفافیت در این باره، از جام جهانی فاصله گرفته‌اند.»
*** انتقاد مردم برزیل از "رونالدو" و "پله"
بزرگان محافل فوتبال در چگونگی واکنش به این اوضاع، دچار اختلاف عقیده هستند. «سب بلاتر»، رئیس فیفا و پله، ستاره سابق فوتبال برزیل با فراخواندن مردم به پایان دادن اعتراضات علیه جام کنفدراسیون‌ها، مورد تمسخر مردم قرار گرفتند. اظهارات رونالدو نیز در مورد اینکه «یک جام جهانی با ساخت بیمارستان‌ها برگزار نمی‌شود، بلکه باید برای برگزاری آن استادیوم ساخت»، شدیدا مورد انتقاد قرار گرفت.
«برونو دانا»، یک کارمند فروشگاه که در شب پنجشنبه به این اعتراضات پیوسته بود، گفت:«من مخالف فوتبال نیستم. من تیم ملی را تشویق خواهم کرد. اما من از دست رونالدو و پله عصبانی هستم.» در مقابل، تیم کنونی فوتبال برزیل از این اعتراضات حمایت کرده است. «نیمار»، در وبلاگ شخصی خود نوشت: «من برزیلی را می‌خواهم که عادل و امن و سالم‌تر و صادق‌تر باشد.» «داوید لوئیس»، مدافع تیم چلسی و «هالک»، هافبک برزیلی نیز همبستگی خود را با معترضانی که به خیابان‌ها ریخته‌اند، اعلام کردند.
آنچه که قرار است در آینده اتفاق بیافتد، قابل پیش‌بینی نیست. دولت از افزایش کرایه اتوبوس‌ها صرف نظر کرده است اما برآورده کردن خواسته‌های معترضان در خصوص جام جهانی، دشوارتر خواهد بود. بیشتر بودجه مصرف شده و بازسازی و ساخت استادیوم‌ها هنوز به پایان نرسیده است.
*** احتمال لغو جام کنفدراسیون‌ها تکذیب شد
فیفا احتمال لغو جام کنفدراسیون‌ها را تکذیب و اعلام کرد که مقامات امنیت مسابقات را افزایش داده‌اند. اما این شرایط شانس برگزاری موفقیت آمیز مسابقات را در سال آینده کاهش می‌دهد.
در کشوری که فوتبال به بخش مهمی از زندگی مردم تبدیل شده، مردم می‌خواهند از جام جهانی لذت ببرند اما از نظر میلیون‌ها نفر، فیفا دچار فساد شده است و از منابع مردم عادی برای هزینه‌هایی که سود آنها عاید مردم نمی‌شود، استفاده می‌کند.
یکی از طرفداران فوتبال که در شب پنجشنبه در اعتراضات شرکت کرده بود، پلاکاردی را حمل می‌کرد که روی آن به نقل از یکی از بازیکنان فوتبال برزیل نوشته شده بود: «ما کشوری را که فقط برای خارجی‌ها زیباست، نمی‌خواهیم.»
