خوزستان/
از شيريني عسل تا تلخي مشكلات زنبورداران
خوزستان يكي از استان‌هاي توليدكننده عسل و پرروش‌دهنده زنبورعسل است و ظرفيت‌هاي فراواني براي توسعه زنبورداري و افزايش توليد در اين استان وجود دارد اما به‌دليل مشكلاتي هنوز به آن جايگاه مطلوب نرسيده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان، عسل يك محصول غذايي مفيد و يك اكسير پرارزش است. از قرن‌ها پيش به عنوان عالي‌ترين و مقوي‌ترين غذاها شناخته شده و همچنين به‌واسطه برخي ويژگي‌هاي شفابخش خود، به عنوان دارو در درمان اكثر بيماري‌ها كاربرد دارد.
عسل آخرين محصول زنبور مي‌باشد. متاسفانه اكثر ما ايراني‌ها از بين تمام محصولات زنبور، فقط عسل را مي‌شناسيم و از آن استفاده مي‌كنيم و از ديگر محصولات زنبور اطلاع چنداني نداريم.
زنبورها چه‌كار مي‌كنند؟
زنبورعسل موجودي است كه فوايد بسيار زيادي براي انسان دارد و به‌گونه‌اي كه خداوند در قرآن به زنبورعسل دستور داده تا ماده‌اي درست كند كه شفاي انسان در اين ماده نهفته است.
زنبور عسل حدود 6 تا هفت محصول توليد مي‌كند كه ژله رويال اولين و با ارزش‌ترين محصول آن است؛ به خاطر اين‌كه اين ماده به عنوان غذاي ملكه مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به آن ژله سلطنتي نيز مي‌گويند. گران‌ترين داروهاي قلبي و عصبي و بهترين لوازم آرايشي جهان از ژله رويال ساخته مي‌شود.
ملكه زنبورها به‌خاطر مصرف اين ژله مي‌تواند روزي 2 هزار تخم بگذارد و 40 برابر عمر يك زنبور عادي عمر كند.
دومين محصول با ارزش زنبورعسل بعد از ژله رويال، گرده‌گل است. زنبور اين گرده را از گياهان جمع‌آوري كرده و براي تغديه نوزادان خود از آن استفاده مي‌كند. گرده‌گل غني از پروتئين است كه براي توليد انواع قرص‌ها و داروهاي با ارزش مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
بره‌موم نيز يكي‌ديگر از محصولات توليدي زنبورعسل است. بره‌موم ماده‌اي است كه براي موميابي كردن مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مصريان باستان موميايي كردن را از زنبور فرا گرفته‌اند؛ يعني موادي كه در موميايي كردن به‌كار مي‌برند همين بره‌بوم زنبور است.
زنبور موجود تميزي است و وقتي موجودي مثل موش در كندو وارد مي‌شود، زنبور اين موجود را موميايي مي‌كند و اگر 2 هزار سال اين موميايي باقي بماند هيچ تغييري در موجود موميايي شده صورت نمي‌گيرد. بره‌موم‌ها از نظر دارويي با ارزش هستند و يك نوع آنتي‌بيوتيك طبيعي محسوب مي‌شوند.
موم زنبور يكي‌ديگر از محصولاتي است كه خواص مثبتي براي دستگاه گوارش انسان دارد. همچنين درباره زهر زنبور نيز در كتاب‌هاي علمي زنبورداري عنوان شده كه زنبورداران به دليل مجاورت نزديك با زنبورها، بسيار كمتر از ديگر افراد بر اثر سكته قلبي يا سرطان فوت مي‌كنند، زيرا نيش زنبور از رسوب كلسترول در عروق جلوگيري مي‌كند.
عسل در خوزستان
در استان خوزستان سه نوع عسل توليد مي‌شود. در بهار عسل بهاره از شهد درخت اوكاليپتوس و كهورك به‌دست مي‌آيد و در خردادماه زنبورداران به مناطق سردسير همچون چهارمحال‌وبختياري، كهگلويه و بوبراحمد، لرستان و اصفهان كوچ مي‌كنند. در اين مناطق عسل كوهستان برداشت مي‌شود كه اين نوع عسل تحت عناوين عسل سردسير يا ييلاقي، كوهرنگ و يا چهل‌گياه در بازار به‌فروش مي‌رسد. اين عسل‌ها از گياه گون توليد مي‌شود. در پاييز نيز زنبورداران خوزستاني عسل درخت كنار را برداشت مي‌كنند.
علي كريمي، رييس اتحاديه زنبورداران خوزستان درباره توليد عسل استان گفت: عسل توليدي خوزستان جزء بهترين عسل‌هاي توليدي كشور است و عسل‌هاي اوكاليپتوس و كنار استان طرفداران زيادي در ديگر استان‌ها دارد. به دليل كيفيت بالا، عسل‌هاي خوزستان با عسل‌هاي ديگر استان‌ها تركيب شده و در بازار عرضه مي‌شود.
وي افزود: در خوزستان مي‌توان 9 ماه از سال زنبورداري كرد؛ اغلب مردم فكر مي‌كنند استان‌هاي شمالي براي زنبورداري مناسب هستند اما اين‌گونه نيست. زنبور به گرما علاقه دارد و شرايط خوزستان براي آن مناسب است؛ به همين دليل خوزستان به دليل نوع اقليمش يكي از مهاجرپذيرترين استان‌هاي كشور در صنعت زنبورداري مي‌باشد.
كريمي ادامه‌داد: جايگاه شغل زنبورداري هنوز شناخته شده نيست و جايگاهي در شان خودش ندارد. آخرين درآمدهاي زنبورداران در كشورهاي پيشرفته به عسل اختصاص دارد اما درآمدهاي اصلي آن‌ها از توليد محصولات ديگر زنبور به دست مي‌آيد. در برخي كشورها گرده‌افشاني زنبورها در باغات كشاورزان مهمترين منبع درآمدي محسوب مي‌شود و درآمد عسل بيشتر صرف تامين هزينه‌هاي توليد خواهد شد اما در كشور ما متاسفانه تنها گزينه زنبوردار، توليد عسل است.
زنبورداران به نبود فرهنگ استفاده از زنبور در مزارع كشاورزي اشاره دارند و اين‌كه اكثر باغداران فكر مي‌كنند زنبورها محصول آن‌ها را خراب مي‌كند اما به اعتقاد زنبوردارها چنين ديدگاهي اشتباه است و زنبور مي‌تواند تناژ محصولات كشاورزي را بالا ببرد.
ريس اتحاديه زنبورداران خوزستان با بيان اين‌كه زنبور نه‌تنها لطمه‌اي به مزارع نمي‌زند، بلكه موجب افزايش محصول مي‌شود، گفت: كشاورز نمي‌داند اگر در مزرعه زنبوري وجود نداشته باشد، كشت آن‌ها آن‌طور كه بايد رشد نمي‌كند. از سوي ديگر سمپاشي كشاورزان بدون اطلاع قبلي باعث تلفات زنبوران مي‌شود.
وي افزود: عدم شناخت جايگاه زنبورداري يكي از مشكلات ما است. در كشور هيچ تلاشي به ويژه در وزارت جهاد كشاورزي براي اين شغل انجام نمي‌شود؛ نه اعتبار خاصي براي آن در نظر مي‌گيرند و نه فرهنگ‌سازي براي آن انجام شده است.
كريمي با بيان اين‌كه استان خوزستان در سال‌هاي اخير با پديده گرد و غبار روبه‌رو بوده است، خاطرنشان‌كرد: گرد و غبار در صنعت زنبورداري اثرگذار است اما از نظر علمي هنوز هيچ نهادي تحقيقي در اين خصوص انجام نداده است؛ البته مقايسه عملكرد زنبورداري در سال‌هاي قبل و بعد از گردوغبار، كاهش توليد را نشان داده و زنبورها نيز بسيار ضعيف‌تر شده‌اند.
به گفته وي همچنين براثر گرد و غبار بيماري‌هاي بسيار جديد و شايعي بين زنبورها به‌وجود آمده كه تلفات زيادي را به‌دنبال داشته است؛ درصورتي كه اين تلفات در سال‌گذشته وجود نداشت./س
عسل آخرين محصول زنبور مي‌باشد. متاسفانه اكثر ما ايراني‌ها از بين تمام محصولات زنبور، فقط عسل را مي‌شناسيم و از آن استفاده مي‌كنيم و از ديگر محصولات زنبور اطلاع چنداني نداريم.
زنبورها چه‌كار مي‌كنند؟
زنبورعسل موجودي است كه فوايد بسيار زيادي براي انسان دارد و به‌گونه‌اي كه خداوند در قرآن به زنبورعسل دستور داده تا ماده‌اي درست كند كه شفاي انسان در اين ماده نهفته است.
زنبور عسل حدود 6 تا هفت محصول توليد مي‌كند كه ژله رويال اولين و با ارزش‌ترين محصول آن است؛ به خاطر اين‌كه اين ماده به عنوان غذاي ملكه مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به آن ژله سلطنتي نيز مي‌گويند. گران‌ترين داروهاي قلبي و عصبي و بهترين لوازم آرايشي جهان از ژله رويال ساخته مي‌شود.
ملكه زنبورها به‌خاطر مصرف اين ژله مي‌تواند روزي 2 هزار تخم بگذارد و 40 برابر عمر يك زنبور عادي عمر كند.
دومين محصول با ارزش زنبورعسل بعد از ژله رويال، گرده‌گل است. زنبور اين گرده را از گياهان جمع‌آوري كرده و براي تغديه نوزادان خود از آن استفاده مي‌كند. گرده‌گل غني از پروتئين است كه براي توليد انواع قرص‌ها و داروهاي با ارزش مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
بره‌موم نيز يكي‌ديگر از محصولات توليدي زنبورعسل است. بره‌موم ماده‌اي است كه براي موميابي كردن مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مصريان باستان موميايي كردن را از زنبور فرا گرفته‌اند؛ يعني موادي كه در موميايي كردن به‌كار مي‌برند همين بره‌بوم زنبور است.
زنبور موجود تميزي است و وقتي موجودي مثل موش در كندو وارد مي‌شود، زنبور اين موجود را موميايي مي‌كند و اگر 2 هزار سال اين موميايي باقي بماند هيچ تغييري در موجود موميايي شده صورت نمي‌گيرد. بره‌موم‌ها از نظر دارويي با ارزش هستند و يك نوع آنتي‌بيوتيك طبيعي محسوب مي‌شوند.
موم زنبور يكي‌ديگر از محصولاتي است كه خواص مثبتي براي دستگاه گوارش انسان دارد. همچنين درباره زهر زنبور نيز در كتاب‌هاي علمي زنبورداري عنوان شده كه زنبورداران به دليل مجاورت نزديك با زنبورها، بسيار كمتر از ديگر افراد بر اثر سكته قلبي يا سرطان فوت مي‌كنند، زيرا نيش زنبور از رسوب كلسترول در عروق جلوگيري مي‌كند.
عسل در خوزستان
در استان خوزستان سه نوع عسل توليد مي‌شود. در بهار عسل بهاره از شهد درخت اوكاليپتوس و كهورك به‌دست مي‌آيد و در خردادماه زنبورداران به مناطق سردسير همچون چهارمحال‌وبختياري، كهگلويه و بوبراحمد، لرستان و اصفهان كوچ مي‌كنند. در اين مناطق عسل كوهستان برداشت مي‌شود كه اين نوع عسل تحت عناوين عسل سردسير يا ييلاقي، كوهرنگ و يا چهل‌گياه در بازار به‌فروش مي‌رسد. اين عسل‌ها از گياه گون توليد مي‌شود. در پاييز نيز زنبورداران خوزستاني عسل درخت كنار را برداشت مي‌كنند.
علي كريمي، رييس اتحاديه زنبورداران خوزستان درباره توليد عسل استان گفت: عسل توليدي خوزستان جزء بهترين عسل‌هاي توليدي كشور است و عسل‌هاي اوكاليپتوس و كنار استان طرفداران زيادي در ديگر استان‌ها دارد. به دليل كيفيت بالا، عسل‌هاي خوزستان با عسل‌هاي ديگر استان‌ها تركيب شده و در بازار عرضه مي‌شود.
وي افزود: در خوزستان مي‌توان 9 ماه از سال زنبورداري كرد؛ اغلب مردم فكر مي‌كنند استان‌هاي شمالي براي زنبورداري مناسب هستند اما اين‌گونه نيست. زنبور به گرما علاقه دارد و شرايط خوزستان براي آن مناسب است؛ به همين دليل خوزستان به دليل نوع اقليمش يكي از مهاجرپذيرترين استان‌هاي كشور در صنعت زنبورداري مي‌باشد.
كريمي ادامه‌داد: جايگاه شغل زنبورداري هنوز شناخته شده نيست و جايگاهي در شان خودش ندارد. آخرين درآمدهاي زنبورداران در كشورهاي پيشرفته به عسل اختصاص دارد اما درآمدهاي اصلي آن‌ها از توليد محصولات ديگر زنبور به دست مي‌آيد. در برخي كشورها گرده‌افشاني زنبورها در باغات كشاورزان مهمترين منبع درآمدي محسوب مي‌شود و درآمد عسل بيشتر صرف تامين هزينه‌هاي توليد خواهد شد اما در كشور ما متاسفانه تنها گزينه زنبوردار، توليد عسل است.
زنبورداران به نبود فرهنگ استفاده از زنبور در مزارع كشاورزي اشاره دارند و اين‌كه اكثر باغداران فكر مي‌كنند زنبورها محصول آن‌ها را خراب مي‌كند اما به اعتقاد زنبوردارها چنين ديدگاهي اشتباه است و زنبور مي‌تواند تناژ محصولات كشاورزي را بالا ببرد.
ريس اتحاديه زنبورداران خوزستان با بيان اين‌كه زنبور نه‌تنها لطمه‌اي به مزارع نمي‌زند، بلكه موجب افزايش محصول مي‌شود، گفت: كشاورز نمي‌داند اگر در مزرعه زنبوري وجود نداشته باشد، كشت آن‌ها آن‌طور كه بايد رشد نمي‌كند. از سوي ديگر سمپاشي كشاورزان بدون اطلاع قبلي باعث تلفات زنبوران مي‌شود.
وي افزود: عدم شناخت جايگاه زنبورداري يكي از مشكلات ما است. در كشور هيچ تلاشي به ويژه در وزارت جهاد كشاورزي براي اين شغل انجام نمي‌شود؛ نه اعتبار خاصي براي آن در نظر مي‌گيرند و نه فرهنگ‌سازي براي آن انجام شده است.
كريمي با بيان اين‌كه استان خوزستان در سال‌هاي اخير با پديده گرد و غبار روبه‌رو بوده است، خاطرنشان‌كرد: گرد و غبار در صنعت زنبورداري اثرگذار است اما از نظر علمي هنوز هيچ نهادي تحقيقي در اين خصوص انجام نداده است؛ البته مقايسه عملكرد زنبورداري در سال‌هاي قبل و بعد از گردوغبار، كاهش توليد را نشان داده و زنبورها نيز بسيار ضعيف‌تر شده‌اند.
به گفته وي همچنين براثر گرد و غبار بيماري‌هاي بسيار جديد و شايعي بين زنبورها به‌وجود آمده كه تلفات زيادي را به‌دنبال داشته است؛ درصورتي كه اين تلفات در سال‌گذشته وجود نداشت./س
