مصرف سموم کشاورزی در مازندران

 به  براساس اعلام سازمان جهادکشاورزی مازندران، یک درصد ازخاک کشور و 12 درصد تولیدات باغی و زراعی کشور به این استان اختصاص دارد و ضریب کشت محصولات کشاورزی نیز درمازندران 1.35 ودرسایراستان‌های کشور 0.7 است.

اما از نکاتی که درتآمین امنیت غذایی کشور واستان نقش بسزایی دارد تولید محصول سالم ازنظر مصرف کود وسم است که در این باره کارشناسان همواره هشدارهایی داده اند.باتوجه به جایگاه استراتژیک مازندران درتولیدات کشاورزی کشور، میزان مصرف کود و انواع سموم دفع آفات دراین استان، تآثیر مستقیم برسلامت مردم سراسر کشور دارد.

دکترای علوم کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری درگفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران ساری گفت: براساس آمارهاي مراجع رسمي ، هم اكنون سالانه در بخش كشاورزي و باغداري مازندران 4 هزار تن انواع سموم شيميايي استفاده مي شود که این میزان پنج برابر ميانگين مصرف كشوري است.

نعمت زاده با بیان اینکه مصرف سالانه سموم شيميايي در مازندران در دهه 70 حدود 12 هزار تن بود، مصرف سموم شيمیايي در بخش كشاورزي را بيشتر از حد ظرفيت و نياز مازندران دانست و افزود: پژوهشكده ژنتيك و زيست فناوري كشاورزي طبرستان ودانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری آماده همکاری با جهاد کشاورزی براي انجام طرح هاي تحقيقاتي دراین باره است اما مسئولان باید گام های جدی تری برای اجرای طرح ها وبرنامه ریزی ها داشته باشند.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم با بیان اینکه بالا بودن میزان مصرف سموم در استان واقعیتی انکارناپذیر است، گفت: از مجموع 650 نوع آفت، بیماری و علف هرزی که در کشور وجود دارد، 427 نوع آن در مازندران یافت می‌شود که معادل 66 درصدکل آفات کشوراست وبه همین دلیل استفاده از سموم و آفت‌کش‌ها در این استان ضروری است.

ابراهیم صالحی‌فر افزود: در تدوین سند جامع ارزیابی و ساماندهی، نظارت بر توزیع، عرضه و مصرف سموم آفت‌کش در استان دیدگاه‌ها نباید فقط تئوری باشد بلکه نگاه اجرایی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه در سند جامع ارزیابی و ساماندهی سموم محصولات کشاورزی وظیفه هریک از دستگاه‌های مرتبط، زمان فعالیت‌ها و بودجه مورد نیاز آن مشخص شده است تصریح کرد: درپژوهش های این دانشگاه، 12 نوع سم در 5 محصول کشاورزی پرمصرف بررسی شد که نتایج خوبی به دست نیامد وباید بیشتر ودقیق تر به این مسئله توجه شود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه ایجاد ایستگاه‌های ثابت منطقه‌ای اندازه‌گیری میزان سموم و سایر آلاینده‌ها در سه منطقه استان یکی از راهکارهای کاهش میزان مصرف سموم در محصولات پرمصرف کشاورزی محسوب می‌شود، گفت : این ایستگاه امسال در ساری، سال 94 در آمل و سال 96 در منطقه نوشهر راه‌اندازی شود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه برخی از سرطان‌ها مانند سرطان گوارش، خون و پروستات در مازندران بیش از سایر استان‌ها است، گفت: وجود سرطان‌ها و بیماری‌هایی شامل پارکینسون و اختلال در رشد و نمو جنین، این شائبه را درذهن ایجاد می‌کند که ممکن است میان مصرف سموم و آفت‌کش‌ها با افزایش ابتلا به این بیماری‌ها ارتباطی وجود داشته باشد.

صالحی‌فر به پژوهش های محققان این دانشگاه درباره برخی محصولات مانند توت فرنگی وخیاراشاره کرد وگفت: بیش ازهزارو 200هکتار اززمین های مازندران زیرکشت توت ‌فرنگی قرار دارد .این محصول ازلحاظ میزان وجود سموم مورد بررسی قرار گرفت که براساس نتایج به‌دست آمده، بیشترین درصد آلودگی این محصول به سموم دیازنیون با 27درصد ، کاپتان با 22درصد و لیندان با 18درصد بوده است.

وی افزود: 27درصد نمونه‌های توت‌فرنگی حداقل به یک سم آلوده بودند.

وی به بررسی میزان سموم در خیار نیز اشاره و تصریح کرد: 47سم در خیار شناسایی شده که میزان دیازنیون آن 26درصد، دورسبان 17درصد وبقیه لیندان و مالاتیون بوده است.

رئیس مرکزتحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی مازندران هم با بیان اینکه میزان مصرف سموم در دهه 60 در کشور و مازندران به ترتیب 35 هزار تن و 10 هزار تن بود گفت: این مقدار در سال 89-90 در کشور به 25 هزار تن و در مازندران به 3هزارو750 تن رسید وهم اکنون نیز مصرف سموم کشاورزی دراستان 5برابر میانگین کشوراست.

امینی افزود: ساماندهی سموم مصرفی، توسعه و تجهیز واحدهای آموزشی و ترویجی در قالب برنامه مدرسه درمزرعه، مبارزه بیولوژیک با آفات، توسعه و تجهیز کلینیک‌های گیاه پزشکی خصوصی،فروش سموم کشاورزی با نسخه گیاه پزشکی، حمایت از تولید محصولات ارگانیک، پایش منظم محصولات زراعی و باغی، توجه جدی به آلودگی خاک و آب و توجه به مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی در کنار سموم و آفت کش‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی مازندران هم با رد بحرانی بودن مصرف سموم دراستان، از پذیرش آمارهای اعلام شده دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری، دانشگاه علوم پزشکی مازندران ومرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی مازندران خودداری کرد وگفت: این آمارها واقعی نیست ونمی توان برمبنای آن قضاوت کرد.

ابطالی برتوجه به پژوهش های محققان سازمان جهاد کشاورزی استان تآکید کرد وافزود: مراکزی که درباره این مسئله تحقیق می کنند باید مورد ارزیابی قرارگیرند تا صحت عملکرد دستگاه های اندازه گیری معین شود.

وی بدون اشاره به آماردقیق، با بیان اینکه درسالهای اخیرمصرف انواع سموم کشاورزی در مازندران کاهش یافته است تصریح کرد: برای ادامه این روند کاهشی باید برنامه ریزی مناسب همراه با اعتبارلازم باشد تا تلاش ها نتیجه دهد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی مازندران برضرورت توسعه کشت ارگانیک دراستان گفت: سطح زیرکشت محصولات ارگانیک درمازندران امسال به بیش از30هزارهکتاررسید. و برای گسترش آن باید تلاش کرد.

باتوجه به گفته های مسئولان اجرایی وتحقیقاتی وآمارهای اعلام شده، به نظر می رسد نه تنها هیچ هماهنگی میان مسئولان ونهادهای مرتبط با این موضوع وجود ندارد بلکه تناقض ها به گونه ای ست که رفع آن چندان آسان نخواهد بود.

از سویی دیگر باید گفت: این مردم ومصرف کنندگان هستند ناخواسته وبه ناچار، هزینه های این بی برنامگی، ناهماهنگی را می پردازند و تا زمانی که مسئولان دررویای آمار به سرمی برند، مردم درکابوس بیماریهای صعب العلاج و هزینه های سنگین آن زندگی خواهند کرد./س