اموال مصرف‌شدني قابل وقف نيستند

 احمد آقائي، كارشناس مسائل حقوقي در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبرنگاران گفت: وقف يعني مالي از هرگونه دخل و تصرف مصون بماند و منافع آن در جهت رفاه مسلمانان استفاده شود.
وي درباره شرايط وقف گفت: اموالي را مي‌توان وقف كرد كه با استفاده از آن، آن مال يا شي باقي بماند و نابود نشود. به عنوان مثال، ميوه مالي است كه استفاده آن باعث نابودي خود ميوه مي‌شود. به عبارتي ميوه با خوردنش تمام مي‌شود اما درخت ميوه با توجه به منافعي كه دارد (سايه و ميوه) از بين نمي‌رود. به زبان ساده‌تر مالي وقفي بايد به گونه‌اي باشد كه با بهره‌گيري از آن، اصل مال از بين نرود.
وي خاطرنشان كرد: البته گاهي اموال مصرف شدني مي‌تواند با توجه به نحوه استفاده از آنها، در دسته اموال مصرف نشدني قرار گيرند.
مثلا ميوه كه ذاتا از اموال مصرف شدني است ممكن است به جهت نوع خاص استفاده از آن از اموال مصرف نشدني تلقي شود و قابل وقف گردد. مثل زماني كه جهت نمايش وقف شود.
اين كارشناس همچنين گفت: هر كسي كه مالك هر مال يا شي باشد، مي‌تواند آن را وقف كند، البته اگر در آن مال حق غيروجود نداشته باشد، به عنوان مثال مالي كه در رهن است، قابل وقف نيست.
وي تصريح كرد: مالي كه وقف شود، هيچ‌گاه به ملكيت كس ديگري درنخواهد آمد و تا زماني كه آن مال در جهان هستي باقي است، منافع آن در راه خدا صرف مي‌شود. به عبارت ديگر، مالكيت دوباره آن توسط افراد، مخالف فلسفه وجودي وقف است.
وي همچنين از انواع وقف سخن گفت و افزود: وقف بر دو نوع است. وقف عام و وقف خاص.
در وقف عام، منافع مال موقوفه صرف عموم جامعه مي‌شود و در وقف خاص، منافع براي قشر يا صنف خاصي كه واقف ذكر كرده صرف مي‌شود، مثلا زميني وقف ساختن دانشگاه براي دانشجويان دختر مي‌شود.
آقائي در پايان گفت: در واقع، وقف مصداق بارز باقيات و صالحات است، چرا كه پس از مرگ واقف، آن شي يا مال باقي است و از آن‌جايي كه منافع آن صرف امور خيريه مي‌شود، ثواب آن نصيب واقف از دنيا رفته مي‌شود./