تعزیه موسیقی ایرانی را زنده کرده است

امیرکاووس بالازاده، محقق و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار حوزه موسیقی باشگاه خبرنگاران، درباره وجود موسیقی سوگواری در آئین قبل از اسلام گفت: بدون تردید در آئین "مرگ سیاوش" چنین موسیقی برای عزا وجود داشته است، اما در کتب تاریخی نکته ای راجع به این موضوع تاکنون نیامده است.

وی افزود: به نظر می‌رسد که آئین‌های عزاداری در بین‌النهرین نیز وجود داشته که احتمال آن می‌رود که بعضی از این آئین‌ها به تعزیه راه پیدا کرده باشد.

این محقق در پاسخ به روند پیشرفت و تغییر در موسیقی تعزیه این چنین مطرح کرد: موسیقی به طور حتم تغییر کرده است. به عنوان مثال در دوره "ناصری"، موسیقی نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است و حتی در این دوره موسیقیدانان برای انجام اثری بدون نقص تربیت می‌شدند.

وی ادامه داد: بعد از "تکیه دولت" خیلی از کسانی که حتی آواز خواندند محصول تربیت "تکیه دولت" اند، ولی بعدها به خصوص در دوران اخیر چنین موضوعی متاسفانه ثبت نشده است.

بنابراین سوادی که تعزیه‌خوان‌های قدیمی نسبت به موسیقی ایرانی داشتند، در تعزیه‌خوان‌های امروزی دیده نمی‌شود.

بالازاده درباره چرایی استفاده از طبل، سیخ و دهل گفت: طبق روایت شاهنامه در زمان لشکرکشی گروه ها، آنها را با سازهای بلندی اعلام می‌کردند تامردم خود را برای جنگ آماده کنند. طبیعی است که استفاده از این سازها در تعزیه نیز چنین معنایی را بدهد.

این استاد دانشگاه در واکنش به استفاده از سازهای غربی عنوان کرد: این اتفاق کاملا غیر معقول است، زیرا تعزیه را از شکل سنتی خود خارج می‌کند. در نمایش تعزیه هیچ جایگاهی برای این سازها تعریف نشده است، اما نمایش تعزیه باید متحول شود، در صورت متحول نشدن این نمایش نیز به مانند خیلی از آئین های ایرانی محو خواهد شد.

بالازاده در ادامه افزود: در سال 1357 مصاحبه ای با استاد "ابراهیم بوذری" درباره تعزیه شد که این استاد برجسته تعزیه سه شرط برای تعزیه خوان قائل شدند که یکی از آن سه شرط این است که "تعزیه خوان باید موسیقی بداند و اگر درباره ردیف ها و گوشه های ایرانی اطلاعی ندارد، نمی‌تواند یک تعزیه خوان باشد". 

همچننی تسلط تعزیه‌خوان بر شعر فارسی و آشنایی به تاریخ از شروط دیگر تعزیه‌خوانی است که در حال حاضر بسیاری از تعزیه‌خوان‌های ما بدون آشنایی با اسلوب شعر فارسی در این زمینه نیز پای تعزیه‌خوان‌های ما چوبین است.

وی در ادامه افزود: کتابی به نام "موسیقی مذهبی ایران" به چاپ رسیده که در آن وامداری تعزیه به موسیقی ایرانی را زنده نگاه داشته اند.

بالازاده در پاسخ به اینکه چرا برای آموزش تعزیه کلاس‌هایی برپا نمی‌شود، گفت: بدلیل اینکه ما در نمایش‌های مذهبی به مانند خیلی از کارهای دیگرمان دچار شعارزدگی هستیم.

وی افزود: من در حال حاضر هیچ جایگاهی برای تعزیه قائل نیستم. این نمایش بعد ثبت یونسکو شده باید برای اجرای اهداف تلاش بیشتری کرد تا به حال هیچ کاری بعد از ثبت صورت نگرفته است.

بالازاده در پایان عنوان داشت: باید از تجربه پیشکسوتان قبل از مرگشان استفاده شود که این امر با یک سمینار چند روزه امکانپذیر نمی‌باشد و نیازمند یک برنامه درازمدت است.

وی افزود: این اتفاق نیاز به یک کار مداوم و یک آموزشگاه تخصصی در این زمینه دارد، همانطور که داوود فتحعلی بیگی نیز به دنبال تاسیس دانشکده ای با این موضوع است تا با تدریس هنر سنتی_ ایرانی، هنرمند در آن دانشکده تربیت شود.

انتهای پیام/ص