امروز در تاریخ؛
از خلع ید انگلیس از صنعت نفت ایران تا پرواز اولین بالگرد جهان
خلع ید انگلیس از صنعت نفت ایران، آزمایش پرواز اولین بالگرد جهان، درگذشت دکتر علی شریعتی، تولد رضا کیانیان بازیگر، کشف سرزمین پاناما و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 29 خرداد 1393 خورشیدی برابر با 21 شعبان 1435 هجری و 19 ژوئن 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
خلع ید غارتگران انگلیسی از صنعت نفت ایران و روز خلع ید (1330 ش)
پس از تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران در 29 اسفند 1329، هیئتی متشکل از کارشناسان ایرانی، اداره امور اجرایی شرکت ملی نفت ایران را به عهده گرفت. با تشکیل این هیئت، بنا به پیشنهاد آیت‌اللَّه کاشانی و دکتر مصدق و تصویب مجالس شورای ملی و سنای ایران، از شرکت نفت انگلیس خلع ید شد. بدین ترتیب در 29 خرداد ماه 1330، این روز، روز خلع ید از شرکت نفت انگلیس نام گرفت. در این روز، مردم مسلمان ایران پس از مبارزه و فداکاری بسیار به یک پیروزی درخشان دست یافتند و استعمار خارجی و استبداد داخلی را وادار به عقب نشینی کردند.
شهادت آیت اللَّه "میرزا علی غروی تبریزی" توسط دژخیمان بعث عراق در کربلا (1377 ش)
آیت اللَّه میرزا علی غروی تبریزی در سال 1309 ش در تبریز به دنیا آمد. وی در چهارده سالگی وارد حوزه علمیه قم شد. آیت‌اللَّه غروی پس از پنج سال اقامت در قم، جهت اخذ دانش بیشتر و ارتباط با باب علم، رهسپار نجف گردید و از استادانی همچون آیت اللَّه سید ابوالقاسم خویی و میرزا باقر زنجانی بهره برد. او در عین تحصیل، به تدریس نیز می‌پرداخت و پس از چندی، حوزه مستقلی برای تدریس خارج تأسیس نمود. آیت‌اللَّه غروی دارای بیانی روشن و قلمی گویا بود و سخت‌ترین و سنگین‌ترین مطالب فقهی را با روشن‌ترین عبارات تبیین می‌کرد. از این فقیه برجسته آثار متعددی بر جای مانده است که التَّنْقیح در دوازده جلد شامل تقریر درس آیت اللَّه خویی، شرح استدلالی مکاسب، رساله‌ای در قاعده طهارت و رساله‌ای در قاعده قضا از آن جمله است. سرانجام این عالم بزرگوار در حالی که کمتر از دو ماه از شهادت آیت‌اللَّه شیخ مرتضی بروجردی توسط دژخیمان بعث عراق می‌گذشت در 29 خرداد 1377 برابر با 24 صفر 1419 ق در حالی که از زیارت حرم امام حسین (ع) مراجعت می‌نمود مورد هدف مزدوران خون‌آشام بعث قرار گرفت و به همراه جمعی از یاران، در 68 سالگی به فیض شهادت نائل آمد.
سقوط منطقه مهران توسط منافقین و با پشتیبانی ارتش عراق در اواخر جنگ (1367 ش)
منطقه استراتژیک مهران، یکی از جبهه‌های مهم ایران در استان ایلام بود که طی دوران جنگ، چندین بار از جانب دو طرف، دست به دست شد. عراق که در اواخر جنگ با پشتیبانی بسیار غرب و به ویژه آمریکا، به پیشرفته‌ترین تسلیحات نظامی مجهز شده بود، تصمیم گرفت تا بار دیگر این منطقه را اشغال نماید. از این رو، ارتش عراق در اقدامی مشترک با منافقین، در 29 خرداد 67 به مهران حمله کرد و این شهر را به اشغال خود درآوردند. پس از آن نیروهای منافقین با برخورداری از حمایت یگان‌های دشمن، وارد شهر مهران شدند.
تولد رضا کیانیان بازیگر سینما و تلویزیون (1330 ش)
کیانیان در سال ۱۳۳۰ در تهران به دنیا آمد و در سه سالگی با خانواده به مشهد نقل مکان کرد. وی فارغ التحصیل تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. از سال ۱۳۴۵ بازیگری تئاتر را آغاز کرد.
ثبت برج شبلی دماوند از سده 5 هجری قمری به شماره 920 در فهرست آثار ملی ایران
برج شبلی از آثار قرون چهارم و پنجم هجری قمری در دوران سلجوقی که در منتهی الیه قسمت شرقی شهر دماوند به شکل یک بنای منفرد روی تپه ای واقع شده است. این برج از آثار قرون 4 و 5 قمری و از دوران سلجوقی است و در فهرست آثار ملی با شماره 920 و در سال 1351 به ثبت رسیده است. برج شبلی ابتدا به‌صورت 8 ضلعی ساخته شد ولی در دوران بعدی آجرکاری به سبک سلجوقیان روی آن انجام شده است. این بنای تاریخی ارزشمند که تقریباً 10 متر ارتفاع دارد، یک برج آرامگاهی آجری 8 ضلعی با پشتیبان‌های مدور در گوشه‌های آن است. بدنه برج، گره چینی و تزیینات آجری زیبایی دارد و گنبد آن که مخروطی شکل و 8 ترک است با زاویه تند به طرف رأس متمایل می‌شود. نمای قسمت بالای سردر، شامل 2 طاقچه افقی با زیر طاق مقرنس‌کاری شده و یک فضای چهارگوش افقی در بالای آن است که به احتمال، محل قرارگیری کتیبه بوده است. بالای این قسمت صفحه مربع شکلی قرار دارد که با آجرچینی مرکب از 4 ستاره پر شده است. اتاق آرامگاه مدور و سردابه‌های 4 گوش با طاق هلالی شکل، جلوه خاصی به این اثر بخشیده است. این برج را می‌توان با بناهای عصر سامانی در بخارا مقایسه کرد و قدمت آن را به بیش از قرن پنجم هجری نسبت داد.
درگذشت بهمن سرکاراتی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1392 ش)
بهمن سرکاراتی متولد سال 1316 و دارای مدرک دکتری در رشته‌ی زبان‌شناسی و فرهنگ و زبان‌های باستانی بود. وی در سال 1370 به عضویت پیوسته‌ی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد. بهمن سرکاراتی صاحب تألیفات متعدد در حوزه‌های زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی بود که برخی از این آثار عبارت‌اند از: اوستا و هنر نو؛ کارنامه‌ی شاهان در روایات سنّتی ایران (ترجمه)؛ دین ایرانی بر پایه‌ی متن‌های معتبر یونانی (ترجمه)؛ اسطوره‌ی بازگشت جاودانی (ترجمه)؛ سایه‌های شکارشده (شامل 20 مقاله)؛ مقدمه‌ای بر فلسفه‌ای از تاریخ (ترجمه)؛ بررسی جامع زبان فارسی باستان و آثار بازمانده‌ی آن؛ بررسی سه فرگرد وندیداد؛ اصطلاحات خویشاوندی در زبان‌های ایرانی. وی همچنین صاحب بیش از سی‌وپنج مقاله در موضوعات مختلف ادبی و زبانی و تاریخی بود.
درگذشت اندیشمند مسلمان "دکتر علی شریعتی" (1356 ش)
دکتر علی شریعتی در سال 1312 شمسی در شهرستان مزینان در استان خراسان متولد شد. وی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، راهی پاریس شد و در آنجا موفق به اخذ دکترای جامعه‌شناسی گردید. او در ضمن تحصیل در فرانسه، جهت آزادی کشور مسلمان‌نشین الجزایر نیز کوشش‌های چشمگیری داشت. دکتر در سال 1343 به ایران بازگشت و بلافاصله به خاطر مبارزاتی که علیه رژیم ستم‌شاهی انجام داده بود دستگیر و روانه زندان شد. پس از آزادی از زندان ضمن اشتغال به تدریس، به سخنرانی‌های روشنگرانه همت گماشت. در این زمان، شریعتی مبارزات خود را با برگزاری جلسات سخنرانی و بحث، در حسینیه ارشاد تهران ادامه داد. او در کنار استادان و متفکرانی نظیر استاد شهید مرتضی مطهری و باهنر، حسینیه ارشاد را به پایگاهی جهت تغذیه فکری نسل جوان تبدیل نمودند.
درگذشت شمس العلماء، عالم، ادیب و شاعر (1345 ق)
شمس‌العلماء عالم، ادیب و شاعر گران‌مایه دوران معاصر در چنین روزی از سال ۱۳۴۵ هجری قمری چشم از جهان فروبست. حاج میرزاحسین قریب ملقب به شمس‌العلماء و متخلص به ربانی از علما و شعرای گران‌قدر دوره معاصر به‌شمار می‌رفت. حاج میرزاحسین قریب پس از تحصیل علوم عالی مذهبی و ادبی، مدت ۱۰ سال در هندوستان به تعلیم و تعلّم روزگار گذارند و سال‌ها مدرس دارالفنون تهران و دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود. «اشعار حکیمانه»، «رساله منظوم درباره اصول»، «نورالحدیقه»، «تاریخ خطاطان» و «تاریخ نقاشان معروف ایران» از جمله تألیفات شمس‌العلماء ربانی به‌حساب می‌آیند. حاج میرزاحسین قریب ملقب به شمس‌العلماء و متخلص به ربانی سرانجام در تاریخ بیست و یکم شعبان‌المعظم سال ۱۳۴۵ هجری قمری دار فانی را وداع گفت و به دیدار معبود شتافت.
درگذشت ابن بصیص زبیدی، نحودان و لغت‌شناس مشهور یمنی سده هشتم هجری (768 ق)
ابن بصیص زبیدی نحودان و لغت‌شناس مشهور یمنی سده هشتم هجری در چنین روزی از سال ۷۶۸ هجری قمری دار فانی را وداع گفت. ابن بصیص زبیدی مکنی به «ابوالعباس» و ملقب به «شهاب‌الدین» بود. این عالم مسلمان علاوه بر نحو و لغت، در عروض نیز استادی توانا محسوب می‌شد به‌طوری‌که از سراسر عربستان و عراق برای دانش‌اندوزی در علم نحو به محضر او می‌شتافتند. از جمله آثار ابن بصیص زبیدی، «عروض و قوافی» را می‌توان نام برد. ابن بصیص زبیدی ملقب به شهاب‌الدین سرانجام در بیست و یکمین روز از شعبان‌المعظم سال ۷۶۸ هجری قمری چشم از جهان فروبست.
ولادت تاج‌الاسلام، محدث و مورخ معروف سده ششم هجری (506 ق)
ابوسعید عبدالکریم بن محمد سمعانی ملقب به تاج‌الاسلام محدث و مورخ معروف سده ششم هجری در چنین روزی از سال ۵۰۶ هجری قمری در مرو چشم به جهان گشود. سمعانی برای کسب علم بیشتر ایام خود را در سفر گذراند و به ایران، عراق، شام، حجاز و ماوراءالنهر مسافرت کرد و از عالمان هر شهر و دیار بهره علمی برد. «تاریخ مرو» از جمله سمعانی است که از منابع مهم تحقیق درباره منطقه مرو به‌شمار می‌رود اما معروف‌ترین اثر سمعانی کتاب «الانساب» است که به انساب سمعانی نیز شهرت دارد. وی در این کتاب، مسائلی اعم از تفاسیر و علوم قرآنی، ادبی، عرفانی، تاریخی، سفرنامه‌ها و دواوین را جمع‌آوری کرده است. وی همچنین در این کتاب ۳۳ تفسیر قرآن تا قرن ششم هجری قمری معرفی و بررسی شده است.
تولد "بِلْز پاسکال" فیلسوف و ریاضی‌دان مشهور فرانسوی (1623 م)
بِلْزْ پاسکال دانشمند و ریاضی‌دان فرانسوی در 19 ژوئن 1623 م در ناحیه کلِرمون فرانسه به دنیا آمد. پاسکال در سال‌های بعد تحقیقات مهمی در ریاضی و فیزیک به انجام رساند که تنظیم قوانین فشار و تعادل مایعات با نام خود او، از شهرت جهانی برخوردار است. وی در 31 سالگی به همراه یکی از ریاضی‌دانان زمان، حساب احتمالات را که امروزه در فیزیک از اهمیت خاصی برخوردار است به وجود آورد. او همچنین 180 درجه بودن مجموع زاوایای مثلث را اثبات کرد ودر 18 سالگی نوعی ماشین حساب ساخت. پاسکال در جوانی مسیر تحقیقاتی خود را از مسائل فیزیک به جانب فلسفه سوق داد و بقیه عمر خود را در این علم صرف نمود، زیرا چنان‌که می‌گفت دل نیز برای خودش دلایلی دارد که مغز قادر به فهم آن‌ها نیست. پاسکال معتقد بودکه مقام و ثروت، نه حق الهی است نه حق طبیعی، بلکه صرفاً زاده تصادف می‌باشد. پاسکال با آنکه خود از هواخوهان مسیحیت بود، با این حال با هرگونه اقدام جابرانه‌ای برای مسیحی کردن دیگران مخالفت می‌کرد. او در اواخر عمر به مذهب گرایید وکتابهای نامه‌های ولایتی و افکار خود را در این باره نگاشت که شهرت فراوانی یافتند و مهارت او را در نویسندگی نیز به نمایش گذاشتند. بِلْزْ پاسکال سرانجام در 19 اوت 1662 م، در 39 سالگی درگذشت.
کودتای سرهنگ "بومدین" علیه دولت "احمد بن بلا" رئیس جمهور الجزایر (1965 م)
پس از استقلال الجزایر از فرانسه، احمد بن بلا مبارز انقلابی این کشور در سپتامبر 1962 م به نخست‌وزیری و سپس به ریاست جمهوری الجزایر رسید. بن بلا، حکومتش را با کودتا علیه بن یوسف بن خلده که چند ماه پس از استقلال کشور حکومت کرده بود، آغاز نمود. در این کودتا وی از حمایت چریک‌های سازمان یافته در ارتش سی هزار نفری، تحت فرمان هواری بومدین برخوردار بود. اما بن بلا سه سال بعد، خود قربانی کودتا شد. در 19 ژوئن 1965 سرهنگ بومدین، وزیر دفاع بن بلا، با یک کودتای نظامی، رئیس جمهور الجزایر را ساقط کرد و خود زمام امور را در دست گرفت. احمد بن بلا رئیس جمهور نیز تا زمان مرگ بومدین در سال 1978 م در زندان به سر برد و سرانجام در سال 1982 م در زمان حکومت شاذلی بن جدید پس از هفده سال، از زندان آزاد شد.
آزمایش پرواز اولین بالگرد جهان (1877 م)
اولین وسیله پرنده که قادر بود بدون نیاز به باند پرواز، به طور عمودی از زمین پرواز کند و فرود آید و یا در هوا ثابت بماند، بالگرد نام گرفت. این وسیله برای اولین بار توسط انریکو فورلانینی مهندس ایتالیایی در نوزدهم ژوئن 1877 م در بندر اسکندریه مصر آزمایش شد.
کشف سرزمین پاناما در امریکای مرکزی (1501 م)
در 19 ژوئن 1501 م، سرزمین پاناما در مرکز قاره امریکا، توسط باستیداس، دریانورد و کاشف اسپانیایی کشف شد و به دنبال آن، دیگر کاشفان نیز برای شناسایی این منطقه، به آن سرزمین اعزام گردیدند. سرزمین پاناما به سرعت ارزش استراتژیکی مهمی پیدا کرد و به مرکز تجاری عمده‌ای تبدیل شد. پاناما که از دیرباز، تمدن کهن چیبچا را در خود داشت، تا سال 1717 م بخشی از نایب السلطنه پرو بود و در آن سال، تحت نظارت اداری نایب السلطنه گرانادا که آن هم از مستعمرات اسپانیا بود، قرار گرفت. پس از آنکه کلمبیا در سال 1821 م از اسپانیا استقلال یافت، پاناما نیز به آن ملحق شد و ده سال بعد، در سال 1831 م به خودمختاری رسید.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
