آنچه اهالی موسیقی از استاد جلیل شهناز گفتند
اولین سالگرد "جلیل شهناز" استاد موسیقی ایرانی روز گذشته در سالن استاد "جلیل شهناز" با حضور بزرگان موسیقی در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار موسیقی باشگاه خبرنگاران روز گذشته مراسم اولین سالگرد استاد "جلیل شهناز" باحضور جمعی از هنرمندان و پیشکسوتان موسیقی در سالن استاد "جلیل شهناز" خانه هنرمندان ایران با استقبال چشم گیر هنردوستان و علاقه مندان موسیقی ایرانی برگزار شد.
در ابتدای مراسم پس از مستقر شدن حاضران مستندی گزارشی از زندگی استاد "جلیل شهناز" پخش شد و سپس "ژاله صادقیان" به عنوان مجری بر روی سن ظاهر و ضمن قرائت اشعاری از "مجید سرسنگی" مدیر عامل خانه هنرمندان ایران برای سخنرانی دعوت کرد.
مجید سرسنگی، مدیر عامل خانه هنرمندان ایران در ابتدا ضمن قرائت اشعاری از "شهریار" گفت: سپاس، درود و تسلیت به خانواده استاد "جلیل شهناز" و کسانی که بیش از دیگران فراق ایشان را درک می کنند تسلیت ما را بپذیرند و از جانب خداوند صبر و اجر برای این استاد بی بدیل خواستارم.
وی ادامه داد: در مراسمی که برای اینگونه از فراق‌ها برگزار می‌شود از یک سو غم این عزیزان جان ما را می‌خلد و از سوی دیگر این پرسش را می آفریند چرا که استاد شهناز در تعریف موسیقایی بنده نمی گنجد و مطمئنا در مدح ایشان اساتید گوناگون سخنانی گفته اند.
سرسنگی تصریح کرد: حضور استاد شهناز و یارانشان اشارت به عصری درخشان در موسیقی کشور است. نوع نگاه و زندگی استاد "جلیل شهناز" در تنافر با نگرش های سطحی و امروزی بعضی از هنرمندان است. کم توجهی به موسیقی اصیل ایرانی یا حتی بی‌اخلاقی در زیبایی شناسی هنر با گرایش به سبک های غربی عملا هنر و هنرمند را بی هویت جلوه می دهد.
وی افزود: هنرمندانی چون "جلیل شهناز" به راستی که زیسته اند و به کنشی هنرمندانه رسیده اند که آن ها را در جایگاه ویژه ای قرار می دهد. از مهمترین ویژگی های "جلیل شهناز" جستجوی هویت و شکل گیری روح موسیقی ایرانی و پیگیری و ممارست در اعتلای هویت های شخصی و دوری از خودباختگی در مقابل هنر غربی است که شهناز را نسبت به دیگر هنرمندان متمایز می کند.
مدیرعامل خانه هنرمندان اظهار داشت: ریشه های فلسفی و فکری شرق که در هنر تجلی یافته دارای فضاهای مختلفی است که انسان مدرن را وامی دارد تا به آن توجه کند. محافلی از ثروت و قدرت براساس معیارهایی که با روحیه هنرمندان اصیل ما هیچ سنخیتی ندارد ارائه شده که موجب تولید آثاری ضعیف شده و متاسفانه این ها برای نسل جوان ما ایجاد الگوهایی می کند و آن چه از دست می رود همان هویت انسانی است.
سرسنگی ادامه داد: با نگاهی گذرا به گنجینه پنهان موسیقی نواحی کشور تنها حسرت برای هنردوستان است که می‌ماند. از دست رفتن اساتید موسیقی نواحی بدون هیچ جایگزینی تنها حسرت هنرمندان را در پیش دارد البته جالب اینجا است که هر زمانی که این موسیقی با هویت اجرا می شود از قضا با استقبال مواجه می شود.
وی افزود: چه در عرصه ملی و چه در عرصه بین المللی همواره مخاطبانی موسیقی ایرانی را پیگیری کرده اند ام نکته اینجا است که ما برای آن چه کرده ایم؟ تا بوده تنها تجاری بودن و استقبال از یک اثر هنری برای ما حائز اهمیت بوده است.
وی تصریح کرد: به واقع حضور "جلیل شهناز" احیای مکاشفه هایی است که جریان موسیقی را مشخص می کند و هنرمندی که جریان سازی فرهنگی می کند به یکباره معروف نمی شود.
هنرمندانی چون "جلیل شهناز" و "محمدرضا لطفی" گلی چند روزه در فرهنگ ایران نبوده و میراثشان هم چنان جان اهل معرفت را می نوازد.
در ادامه "حمیدرضا نوربخش" مدیرعامل خانه موسیقی بر روی صحنه آمد و گفت: یاد بزرگ مردان هرگز نمی میرد و همان طور که می بینیم جای استاد "جلیل شهناز" در میان ما خالی نیست زیرا وی در کنار ما است.
وی ادامه داد: بنده از کودکی با ساز استاد "جلیل شهناز" بزرگ شدم. ولی دید بنده به ساز شهناز را استاد "محمدرضا شجریان" باز کردند. وی ما را مکلف می کرد که ساز شهناز را گوش و حفظ کنیم کمتر کسی نگاه آوازی را که شجریان به ساز شهناز داست می فهمید.
در ادامه "پانیذ مجاهدنیا" دختر 19 ساله ای به نوازندگی تار پرداخت و سپس در حضور خانواده و دوستان استاد "جلیل شهناز" قطعه ای از نوازندگی ایشان پخش شد و سپس از "محمدرضا شجریان" دعوت شد به روی صحنه آید.
"محمدرضا شجریان" در ابتدا گفت: خوشحالم که امروز دور هم جمع شده و از زبان دل صحبت می کنیم. این مقدمه بیات ترکی که الان شنیدیم را بنده برای اولین بار در استراسبورگ توسط یکی از دوستانم شنیدم و تا آن موقع از "جلیل شهناز" چنین جیزی را نشنیده بودم.
وی ادامه داد: تنبک این اثر را "امیرناصر افتتاح" زد و همیشه در کنار شهناز بود و خیلی خوب می دانست که شهناز چگونه سر ضرب می زند و هیچ وقت جا نمی ماند. من سال ها است که با این ساز زندگی می کنم.
شجریان افزود: زمانی که شهناز شروع به نوازندگی می کرد انگار که شروع می کرد داستان را تعریف کردن و وقتی که گوش به نوازندگی وی می سپاریم می بینیم یک تصویر داستانی برای شما می سازد و روایت می شود. کمتر نوازنده ای را دیده ام که اینگونه تصویری ساز بزند ولی "جلیل شهناز" پروردگار این کار بود. کمتر نوازنده ای است که حوصله کند یک مطلب را وقتی آغاز می کند همان مطلب را به پایان برساند اما شهناز اینگونه بود متاسفانه اغلب نوازندگان در میانه مطلب را عوض می کنند.
وی تصریح کرد: منطق جمله سازی و تغییر واژه و بازگشت به اول را شهناز می شناسد و خاص شهناز است و کمتر کسی را دیده ام که آن را بشناسد یا رعایت کند.
"محمدرضا شجریان" در ادامه گفت: امیدوارم جوان های ما شهناز زدن را یاد بگیرند. نمی گویم که مانند او بنوازند بلکه در مسیری که می روند ثابت قدم بوده و دائما از این شاخه به آن شاخه نپرند و مسیرشان را عوض نکنند. فرق آن نسل با نسل امروز در نوازندگی در همین نکته است.
وی اظهار داست: از روی مفهوم شعر شعرا می توان پی به تاریخ برد و همین طور نیز خوانندگان منطبق به زمان شعر انتخاب می کردند در ساز نیز این اتفاق را می توان پیدا کرد. در زمان "جلیل شهناز" و قبل از وی آرامشی وجود داشت که این آرامش را در ساز وی نیز می توان دید اما حالا همه به سراغ تکنیک و قدرت رفته اند.
پس از سخنان "محمدرضا شجریان" به منظور تولد اساتید "داوود گنجه ای" و "ضیدالله طلوعی" جشن تولدی با اهدای یک ظرف گل گرفته شد.
سپس از هنرمندان "اصغر شاهزیدی"، "شهرام میرجلالی" و "محمود رفیعیان" برای اجرای موسیقی دعوت شد.
شاهزیدی پیش از اجرا در ابتدا شعری از سعدی را قرائت و گفت: تا حضرت حق نخواهد نمی شود که شهناز شد. از بدو تولد این بدیهه را به "جلیل شهناز" داده اند.
در انتها با اعلام اینکه روز تولد "ژاله صادقیان" میز همان روز ظرف گلی نیز به وی هدیه شد.
گفتنی است در این مراسم هنرمندانی چون "عباس خوشدل"، "طلوعی"، "محمد موسوی"، "نادر گلچین"، "محمد اسماعیلی"، "رضا شفیعیان"، "محمد دلنوازی"، "ثابت" و "لشکری" حضور داشتند.
در ابتدای مراسم پس از مستقر شدن حاضران مستندی گزارشی از زندگی استاد "جلیل شهناز" پخش شد و سپس "ژاله صادقیان" به عنوان مجری بر روی سن ظاهر و ضمن قرائت اشعاری از "مجید سرسنگی" مدیر عامل خانه هنرمندان ایران برای سخنرانی دعوت کرد.
مجید سرسنگی، مدیر عامل خانه هنرمندان ایران در ابتدا ضمن قرائت اشعاری از "شهریار" گفت: سپاس، درود و تسلیت به خانواده استاد "جلیل شهناز" و کسانی که بیش از دیگران فراق ایشان را درک می کنند تسلیت ما را بپذیرند و از جانب خداوند صبر و اجر برای این استاد بی بدیل خواستارم.
وی ادامه داد: در مراسمی که برای اینگونه از فراق‌ها برگزار می‌شود از یک سو غم این عزیزان جان ما را می‌خلد و از سوی دیگر این پرسش را می آفریند چرا که استاد شهناز در تعریف موسیقایی بنده نمی گنجد و مطمئنا در مدح ایشان اساتید گوناگون سخنانی گفته اند.
سرسنگی تصریح کرد: حضور استاد شهناز و یارانشان اشارت به عصری درخشان در موسیقی کشور است. نوع نگاه و زندگی استاد "جلیل شهناز" در تنافر با نگرش های سطحی و امروزی بعضی از هنرمندان است. کم توجهی به موسیقی اصیل ایرانی یا حتی بی‌اخلاقی در زیبایی شناسی هنر با گرایش به سبک های غربی عملا هنر و هنرمند را بی هویت جلوه می دهد.
وی افزود: هنرمندانی چون "جلیل شهناز" به راستی که زیسته اند و به کنشی هنرمندانه رسیده اند که آن ها را در جایگاه ویژه ای قرار می دهد. از مهمترین ویژگی های "جلیل شهناز" جستجوی هویت و شکل گیری روح موسیقی ایرانی و پیگیری و ممارست در اعتلای هویت های شخصی و دوری از خودباختگی در مقابل هنر غربی است که شهناز را نسبت به دیگر هنرمندان متمایز می کند.
مدیرعامل خانه هنرمندان اظهار داشت: ریشه های فلسفی و فکری شرق که در هنر تجلی یافته دارای فضاهای مختلفی است که انسان مدرن را وامی دارد تا به آن توجه کند. محافلی از ثروت و قدرت براساس معیارهایی که با روحیه هنرمندان اصیل ما هیچ سنخیتی ندارد ارائه شده که موجب تولید آثاری ضعیف شده و متاسفانه این ها برای نسل جوان ما ایجاد الگوهایی می کند و آن چه از دست می رود همان هویت انسانی است.
سرسنگی ادامه داد: با نگاهی گذرا به گنجینه پنهان موسیقی نواحی کشور تنها حسرت برای هنردوستان است که می‌ماند. از دست رفتن اساتید موسیقی نواحی بدون هیچ جایگزینی تنها حسرت هنرمندان را در پیش دارد البته جالب اینجا است که هر زمانی که این موسیقی با هویت اجرا می شود از قضا با استقبال مواجه می شود.
وی افزود: چه در عرصه ملی و چه در عرصه بین المللی همواره مخاطبانی موسیقی ایرانی را پیگیری کرده اند ام نکته اینجا است که ما برای آن چه کرده ایم؟ تا بوده تنها تجاری بودن و استقبال از یک اثر هنری برای ما حائز اهمیت بوده است.
وی تصریح کرد: به واقع حضور "جلیل شهناز" احیای مکاشفه هایی است که جریان موسیقی را مشخص می کند و هنرمندی که جریان سازی فرهنگی می کند به یکباره معروف نمی شود.
هنرمندانی چون "جلیل شهناز" و "محمدرضا لطفی" گلی چند روزه در فرهنگ ایران نبوده و میراثشان هم چنان جان اهل معرفت را می نوازد.
در ادامه "حمیدرضا نوربخش" مدیرعامل خانه موسیقی بر روی صحنه آمد و گفت: یاد بزرگ مردان هرگز نمی میرد و همان طور که می بینیم جای استاد "جلیل شهناز" در میان ما خالی نیست زیرا وی در کنار ما است.
وی ادامه داد: بنده از کودکی با ساز استاد "جلیل شهناز" بزرگ شدم. ولی دید بنده به ساز شهناز را استاد "محمدرضا شجریان" باز کردند. وی ما را مکلف می کرد که ساز شهناز را گوش و حفظ کنیم کمتر کسی نگاه آوازی را که شجریان به ساز شهناز داست می فهمید.
در ادامه "پانیذ مجاهدنیا" دختر 19 ساله ای به نوازندگی تار پرداخت و سپس در حضور خانواده و دوستان استاد "جلیل شهناز" قطعه ای از نوازندگی ایشان پخش شد و سپس از "محمدرضا شجریان" دعوت شد به روی صحنه آید.
"محمدرضا شجریان" در ابتدا گفت: خوشحالم که امروز دور هم جمع شده و از زبان دل صحبت می کنیم. این مقدمه بیات ترکی که الان شنیدیم را بنده برای اولین بار در استراسبورگ توسط یکی از دوستانم شنیدم و تا آن موقع از "جلیل شهناز" چنین جیزی را نشنیده بودم.
وی ادامه داد: تنبک این اثر را "امیرناصر افتتاح" زد و همیشه در کنار شهناز بود و خیلی خوب می دانست که شهناز چگونه سر ضرب می زند و هیچ وقت جا نمی ماند. من سال ها است که با این ساز زندگی می کنم.
شجریان افزود: زمانی که شهناز شروع به نوازندگی می کرد انگار که شروع می کرد داستان را تعریف کردن و وقتی که گوش به نوازندگی وی می سپاریم می بینیم یک تصویر داستانی برای شما می سازد و روایت می شود. کمتر نوازنده ای را دیده ام که اینگونه تصویری ساز بزند ولی "جلیل شهناز" پروردگار این کار بود. کمتر نوازنده ای است که حوصله کند یک مطلب را وقتی آغاز می کند همان مطلب را به پایان برساند اما شهناز اینگونه بود متاسفانه اغلب نوازندگان در میانه مطلب را عوض می کنند.
وی تصریح کرد: منطق جمله سازی و تغییر واژه و بازگشت به اول را شهناز می شناسد و خاص شهناز است و کمتر کسی را دیده ام که آن را بشناسد یا رعایت کند.
"محمدرضا شجریان" در ادامه گفت: امیدوارم جوان های ما شهناز زدن را یاد بگیرند. نمی گویم که مانند او بنوازند بلکه در مسیری که می روند ثابت قدم بوده و دائما از این شاخه به آن شاخه نپرند و مسیرشان را عوض نکنند. فرق آن نسل با نسل امروز در نوازندگی در همین نکته است.
وی اظهار داست: از روی مفهوم شعر شعرا می توان پی به تاریخ برد و همین طور نیز خوانندگان منطبق به زمان شعر انتخاب می کردند در ساز نیز این اتفاق را می توان پیدا کرد. در زمان "جلیل شهناز" و قبل از وی آرامشی وجود داشت که این آرامش را در ساز وی نیز می توان دید اما حالا همه به سراغ تکنیک و قدرت رفته اند.
پس از سخنان "محمدرضا شجریان" به منظور تولد اساتید "داوود گنجه ای" و "ضیدالله طلوعی" جشن تولدی با اهدای یک ظرف گل گرفته شد.
سپس از هنرمندان "اصغر شاهزیدی"، "شهرام میرجلالی" و "محمود رفیعیان" برای اجرای موسیقی دعوت شد.
شاهزیدی پیش از اجرا در ابتدا شعری از سعدی را قرائت و گفت: تا حضرت حق نخواهد نمی شود که شهناز شد. از بدو تولد این بدیهه را به "جلیل شهناز" داده اند.
در انتها با اعلام اینکه روز تولد "ژاله صادقیان" میز همان روز ظرف گلی نیز به وی هدیه شد.
گفتنی است در این مراسم هنرمندانی چون "عباس خوشدل"، "طلوعی"، "محمد موسوی"، "نادر گلچین"، "محمد اسماعیلی"، "رضا شفیعیان"، "محمد دلنوازی"، "ثابت" و "لشکری" حضور داشتند.
انتهای پیام/
