امروز در تاریخ؛
از اولین فرار "محمدرضا پهلوی" از ایران تا تولد "لورنس" جاسوس انگلیس در کشورهای عربی
اولین فرار "محمدرضا پهلوی"، انتشار پول کاغذی در ایران، تولد "توماس لورنس" جاسوس انگلستان در کشورهای عربی و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 25 مرداد 1393 خورشیدی برابر با 19 شوال 1435 هجری و 16 آگوست 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
اولین فرار "محمدرضا پهلوی" چند روز پیش از کودتای آمریکایی 28 مرداد (1332 ش)
زمینه‌های کودتای 28 مرداد 1332 که از ماه‌ها قبل ایجاد شده بود، باعث گردید که شاه نگران حضور خود در ایران باشد و می‌خواست هنگام کودتا علیه دکتر مصدق در کشور نباشد. در همین ایام توافق انگلستان و آمریکا برای ساقط کردن حکومت مصدق که قبلاً طرح ریزی شده بود به مرحله اجرا درآمد. شاه در 22 مرداد حکم عزل مصدق و نخست وزیری سرلشکر زاهدی را صادر نمود و خود پس از صدور فرمان، به رامسر عزیمت کرد. در ساعت 2 بامداد فرمانده گارد شاهنشاهی فرمان را به مصدق ابلاغ کرد ولی وی هنگام خروج از منزل بازداشت شد و رادیو تهران این اقدام را کودتا خواند. دراین هنگام شاه و همسرش با یک هواپیما از طریق عراق از ایران خارج شده و به ایتالیا رفت. روزهای 25 تا 27 مرداد، در سراسر ایران اجتماعات بزرگی تشکیل شد و از دولت لغو نظام سلطنتی درخواست گردید. تمام این حوادث به نفع دکتر مصدق پیش می‌رفت تا اینکه طبق نقشه قبلی، اوضاع از بامداد 28 مرداد تغییر کرد و کودتا شکل گرفت. شاه نیز پس از دریافت خبر سقوط مصدق، در 31 مرداد همان سال به ایران بازگشت.
عملیات کوچک عاشورای 3 در مهران توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (1364ش)
عملیات عاشورای ۳ در چنین روزی از سال ۱۳۶۴ هجری شمسی توسط سلحشوران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اجرا درآمد. مدتی بود که به تیپ سیدالشهدا (ع) - که بعدها به لشکر تغییر یافت - مأموریتی واگذار نشده بود. این تیپ عنوان یگان خط‌شکن را داشت و حریف جدی لشکر گارد ریاست‌جمهوری عراق به‌حساب می‌آمد. بحث عملیات عاشورای ۳ به فاصله یک روز پس از انجام عملیات عاشورای ۲ در منطقه عمومی فکه مطرح شد. با توجه به اینکه آن محور حدود عملیات والفجر مقدماتی و رمضان بود، قسمت‌هایی از میدان‌های مین قدیمی در آن منطقه باقی مانده و تعدادی نیز به‌واسطه رمل و طوفان و سیلاب در زیر خاک پنهان شده بود. به‌همین دلیل کار عملیات در آن حدود سخت و خطرناک شد، اما راهکار اصلی این عملیات با همت نیروهای گردان تخریب این تیپ و به فرماندهی شهید حاج محمود نوریان باز شد تا نیروهای عمل‌کننده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ساعت ۲ و ۱۹ دقیقه بامداد روز ۲۵ مردادماه ۱۳۶۴ش با رمز "یا سیدالشهدا (ع)" دست به حمله زده و با انهدام ۲ گردان از تیپ ۱۰۸ لشکر ۱۶ ارتش عراق در شمال فکه، تعداد ۶۳۵ تن از آنان را کشته و زخمی کرده و یا به اسارت بگیرند. همچنین طی اجرای حمله ضربتی یک روزه، ۲ دستگاه تانک و پل ارتباطی، یک پارک موتوری، ۱۹ انبار مهمات، یک دستگاه لودر و تعدادی از ادوات و تجهیزات مهندسی دشمن نابود شده و شماری سلاح سبک و نیمه‌سنگین به‌همراه چندین قبضه خمپاره‌انداز و وسائل مخابراتی و لجستیکی به غنیمت گرفته شد.
انتخاب دوباره حضرت آیت اللَّه "سیدعلی خامنه ای" به ریاست جمهوری ایران (1364 ش)
پس از شهادت شهید رجایی و شهید باهنر در 8 شهریور 1360، به پیشنهاد تعدادی از اعضای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و اجازه حضرت امام، آیت اللَّه خامنه‌ای از طرف روحانیت و سایر نهادهای انقلابی نامزد ریاست جمهوری گردید و با رای عظیم و بی‌نظیر مردم، به عنوان سومین رییس جمهوری اسلامی ایران انتخاب شدند. همچنین ایشان در 25 مرداد 1364 و برای دومین بار به دلیل لیاقت و کاردانی، به دستور حضرت امام، کاندیدای ریاست جمهوری شد و با رای قاطع مردم به این پست برگزیده شدند. مقام معظم رهبری در طول ریاست جمهوری خویش به کشورهایی چون سوریه، لیبی، پاکستان، هند، چین، الجزایر، زیمبابوه، رومانی، کره شمالی و آمریکا (برای ایراد نطق تاریخی خویش در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد) سفر کرده و پیام‌رسان انقلاب اسلامی بودند. در نهایت حضرت آیت‌اللَّه خامنه‌ای در سال آخر ریاست جمهوری، پس از ارتحال حضرت امام خمینی، از طرف مجلس خبرگان رهبری، به رهبری نظام اسلامی انتخاب شدند و تا امروز با عزت و قوت، هدایت جامعه اسلامی را برعهده دارند.
انتخاب پروفسور "حمید مولانا" به ریاست انجمن بین المللی تحقیقات ارتباط جمعی (1371 ش)
حمید مولانا در رشته ارتباطات تنها ایرانی با بالاترین درجه آکادمیک این رشته است وسال هاست دررسانه ها و اخبار حوزه ارتباطات ،او را با پیشوند و پسوند پروفسور معرفی می کنند. حمید مولانا این اعتبار آکادمیک را در عمل نیز به دست آورده و نظر جمعی، تأیید قابلیت ها و دیدگاه های نوین او در رشته ارتباطات بوده است. نمونه این به رسمیت شناسی و تأیید جمعی را از مجموعه بزرگداشت ها و مراسم تقدیر و پاسداشت او می توان دید و دریافت کرد.
رحلت آیت اللَّه "سید عبدالاعلی موسوی سبزواری" زعیم حوزه علمیه نجف (1372 ش)
آیت اللَّه سیدعبدالاعلی موسوی سبزواری در سال 1290 ش در سبزوار دیده به جهان گشود. آیت‌اللَّه سبزواری در 36 سالگی در حالی که از بیشتر مراجع بزرگ عصر، اجازه‌های متعدد روایی و اجتهادی داشت، بر کرسی تدریس خارج فقه و اصول تکیه زد و در مدت قریب به نیم قرن، به عنوان یکی از برترین مدرسان حوزه بزرگ نجف، مطرح بود. جلسات تدریس ایشان در فقه، اصول، تفسیر، حدیث، رجال و درایه، دانشورانی را پروراند که بعدها از مدرسان حوزه‌های علمیه قم و نجف به شمار می‌رفتند. آیت‌اللَّه سبزواری از انقلاب اسلامی و رهبری آن، حضرت امام خمینی، کمال حمایت و پشتیبانی را می‌نمود و به هنگام همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی، پیامی مبنی بر حمایت از آن صادر نمود. برخی از تالیفات گرانقدر این فقیه وارسته که بیش از هفتاد جلد می‌باشند عبارتند از: مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن در 20 جلد، مُهَذَّبُ الاحکام فی بیان الحلال و الحرام در فقه استدلالی در 30 جلد، تهذیب الاصول در2 جلد، لباب المعارف در علم کلام در 2 جلد و حاشیه بر اسفار و شرح منظومه. سرانجام آن مرجع بزرگ، در حالی که از یک سال قبل، زعامت حوزه نجف را پس از آیت‌اللَّه سیدابوالقاسم خویی برعهده داشت در 25 مرداد 1372 ش در 82 سالگی بدرود حیات گفت و در نجف به خاک سپرده شد.
تولد "ابن منده" محدث و فقیه ایرانی(434 ق)
ابوزکریا یحیی بن عبدالوهاب مشهور به ابن مَنده، محدث، فقیه و مورخ ایرانی تبار، آخرین فرد از خاندان ابن منده بود. او پس از کسب علوم متداول، از دانشمندانِ هر دیار و به دست آوردن مهارت در این علوم، به تدریس و تألیف پرداخت. دانشمندان بسیاری در بغداد از محضر درس او استفاده بردند که عبدالقادر گیلانی یکی از آنهاست. از این مورخ ومحدث مسلمان، آثار زیادی بر جای مانده است که از میان آنها می‌توان به کتاب زندگی‌نامهٔ طبرانی اشاره کرد. ابن منده سرانجام در ذی‌حجّهٔ سال 512 ق در 78 سالگی در اصفهان وفات یافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
انتشار پول کاغذی در ایران توسط "گیخاتو" فرمانروای مغولی(693 ق)
وقتی که گیخاتوی مغول به فرمانروایی ایران رسید به سبب آن که از مرض شفا یافته بود، فرمان آزاد کردن زندانیان را صادر کرد و از خزانهٔ مملکت، آنچه که در دستش رسید، در بین تهی‌دستان و درباریان تقسیم نمود. این بخشش‌ها، کشور را به کمبود درآمد و فقر اقتصادی دچار ساخت و خزانه را تهی نمود. در این هنگام وزیر گیخاتو که می‌دانست در چین پول کاغذی رواج دارد، برای جبران کمبود مالی و برگشتِ طلا و نقره به خزانه، دستور تاسیس چاپخانه‌ای را در تبریز صادر کرد و به رواج نوعی اسکناس که "چاو" نام داشت اقدام کرد. هرچند این پول مورد قبول مردم واقع نشد و آن را معتبر نشمردند، ولی این گام، زمینه‌ای برای به کارگیری پول کاغذی در معاملات روزمرهٔ مردم را فراهم آورد.
درگذشت "یعقوب لیث صفاری" فرمانروا و بنیانگذار سلسلهٔ صفاریان(265 ق)
خصلت های جوان‌مردانهٔ یعقوب لیث صفار، باعث جذب مردم به سوی وی شد و پس از مدتی، مردم سیستان در جنوب شرقی ایران، او را به امیری برگزیدند. یعقوب لیث پس از چندی، قدرت یافت و با کمک هوادارانِ خود، چندین شهر ایران را تصرف کرد و دولتی منسجم و یکپارچه در ناحیهٔ سیستان ایجاد نمود. یعقوب در سال 261 ق با سپاهی عظیم عازم فتح بغداد، پایتخت حاکمان عباسی شد ولی از قوای عباسی شکست خورد و عقب نشینی نمود. وی که سلسلهٔ صفاریان را در جنوب شرقی ایران تاسیس کرده بود بعد از این شکست، در حال تجهیز قوای دیگری بود که بیمار شد و پس از چندی درگذشت.
تولد "توماس لورنس" جاسوس انگلستان در کشورهای عربی (1888م) (ر.ک: 19 مه)
توماس ادوارد لورنس (به انگلیسی: Thomas Edward Lawrence) (۱۶ اوت ۱۸۸۸ - ۱۹ مه ۱۹۳۵) طی جنگ جهانی اول به عنوان رایزن نظامی انگلستان برای رهبران عرب حجاز کار می‌کرد. حجاز در آن زمان تحت تسلط ترک‌های عثمانی بود. ترکیه در جنگ جهانی اول متحد آلمان بود و به همین دلیل دشمن انگلستان محسوب می‌شد. در این دوران پادشاهی و امارت حجاز در دست شریف حسین بود و سرهنگ «لورنس» نماینده دولت انگلیس در دربار وی بود. در عربستان، لورنس فرهنگ اعراب را مطالعه می‌کرد و نه تنها زبان عربی را به خوبی فرا گرفته بود، بلکه لهجه‌های قبایل مختلف را هم آموخت. او از پوشیدن لباس عربی و زندگی مثل مردان قبایل بیابانی احساس غرور می‌کرد و به همین دلیل هم لقب لورنس عربستان به او داده شد. در مشاهدات لورنس به نکات جالبی در فرهنگ عرب اشاره شده است. فیلم لورنس عربستان که در آن پیتر اوتول نقش لورنس را بازی می کند براساس زندگی وی در عربستان ساخته شده است.
مرگ خانم "مارگارت میچل" نویسنده معروف امریکایی (1949م)
خانم مارگارت میچل، در هشتم نوامبر 1900م در آتلانتا امریکا به دنیا آمدمیچل در بیست سالگی کار داستان‌نویسی و تهیه گزارش برای برخی روزنامه‌های آتلانتا را آغاز کرد اما شش سال بعد، آسیبی که بر اثر حادثه‌ای بر پایش وارد آمد، او را از ادامه کار روزنامه‌نگاری بازداشت. در همین سال بود که مارگارت، نوشتن رمان تاریخی و معروف خود به نام بر باد رفته را آغاز کرد و طی ده سال آن را به صورت داستانی هزار صفحه‌ای درآورد. این کتاب در سال 1936م به چاپ رسید و پیروزی برق آسایی به دست آورد. به طوری که تا مدت‌ها روزانه پنجاه هزار نسخه از این داستان در ایالات متحده به فروش می‌رفت برباد رفته به سرعت به شانزده زبان ترجمه شد و حتی به شیوه خط نابینایان به چاپ رسید. این کتاب همچنین جایزه پولیتْزِر را برای مارگارت میچل به ارمغان آورد. برباد رفته سرگذشت غم‌انگیز مردم جنوب امریکا در جریان جنگ‌های داخلی و پس از آن است. در داستان بر بادرفته، همه عناصر لازم خاص داستانی وجود دارد که از نبوغ فراوان نویسنده در نقل و روایت و ترکیب نمایشی داستان حکایت می‌کند. در این اثر، قهرمانان و سرگذشت‌هایشان چنان در نظر خواننده، زنده و گویا می‌آید که تصور می‌کند با همه آنها آشنایی داشته است. در سال 1937م از بر باد رفته فیلمی ساخته شد که به صورت پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما در آن زمان درآمد. مارگارت میچل سرانجام در 16 اوت 1949م در اثر تصادف در 49 سالگی درگذشت.
اوج‌گیری شورش سیاهان "لس آنجلس" در اعتراض به تبعیض نژادی (1965م)
هرچند سیاه پوستان امریکا، پس از ورود مهاجرانْ در امریکا حضور داشتند اما همواره مورد ظلم و ستم سفیدپوستان و نژاد پرستان قرار می‌گرفتند. با این حال با توجه به مسائل سیاسی و برای بهره‌برداری از شعارهای دموکراسی و برابری، در سال 1863م اعلامیه آزادی بردگان منتشر شد، اما نود سال بعد، در سال 1953م، تفکیک و جداسازی مدارس سیاهان و سفیدپوستان غیرقانونی اعلام گردید. ولی تمامی این مسائل در چهارچوب نوشتارها باقی ماند و در مقام عملْ بیشتر مواقع خلاف آن انجام شده است. در این میان در حالی که مقامات عالی رتبه امریکا شعار برابری وعدم تبعیض نسبت به سیاهان را سر می‌دادند از طرف دیگر، مقامات محلی و ایالتی، همچنان به سخت‌گیری نسبت به آنها دست می‌زدند. با گسترده‌تر شدن این اقدامات، از اوایل سال 1963م، مبارزه بزرگ حقوق مدنی به رهبری مارتین لوترکینگ رهبر سیاهان امریکا آغاز شد که با سرکوبی و بازداشت بسیاری از سیاهان مواجه گردید. این اعتراضات در اوت 1965م به اوج خود رسید تا آنجا که در لس آنجلس، چندین هزار نقطه به آتش کشیده شد و حدود 200 میلیون دلار خسارت به بار آورد. هرچند پس از این اعتراضات، قسمتی از تبعیضات علیه سیاه‌پوستان کم شد، اما سیاست‌های تبعیض نژادانه سران امریکا در مقام عمل همچنان ادامه دارد.
تأسیس جمهوری اندونزی توسط سوکارنو (1945م)
شانزدهم آگوست ۱۹۴۵م - هفدهم به وقت جاکارتا - دکتر احمد سوکارنو (۱۹۷۰-۱۹۰۱) تقریباً بلافاصله پس از اعلام پایان جنگ جهانی دوم در خاور دور - به‌دنبال تأسیس یک دولت موقت - استقلال وطنش را اعلام کرد و آن مجمع‌الجزایر را جمهوری اندونزی خواند و با سلاح‌هایی که ژاپنی‌ها در اختیار وی قرار داده بودند، دست به ایجاد یک ارتش انقلابی زد تا مانع بازگشت هلندی‌های استعمارگر گردد. نیروهای ژاپنی پس از دریافت دستور پایان جنگ جهانی دوم، در اندونزی برخی از سلاح‌های خود را به سوکارنو داده بودند. اندونزی از جمله مناطق اشغالی ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم بود که ژاپنی‌ها اشغال آن را با شعار "اخراج غرب از آسیا" آغاز کرده بودند. نیروهای ژاپنی پس از اخراج هلندی‌ها، جای آنان را در اندونزی گرفته بودند. سال‌ها طول کشید تا استقلال اندونزی تحقق یافت. به این مناسبت، اندونزیایی‌ها هفدهم آگوست هر سال را به‌عنوان روز ملی خود برگزار می‌کنند و جشن می‌گیرند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
