"کودتای نرم" در 8 روز سلطنت ملک سلمان/ نبرد میان خاندان "سلمان" و "عبدالله"

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران، "ملک سلمان" پادشاه جدید عربستان، شامگاه پنجشنبه 9 بهمن ماه، در حالی که بسیاری از طالبان قدرت در عربستان به خواب رفته بودند، با صدور 30 فرمان پادشاهی، دست به تغییرات گسترده و اساسی در سیستم حکومتی زد.

بی شک این اقدام "سلمان" اقدامی دفعتی و عجولانه نبوده، بلکه برنامه‌ای از پیش اندیشیده شده، در زمان حیات "عبدالله بوده است.

با این حال این عزل و نصب‌ها گسترده جامعه عربستان و حتی بسیاری از بازیگران بین‌المللی را بهت زده کرد!

ملک سلمان، فرزندان ملک عبدالله را از امارت مکه و ریاض و همچنین ریاست اطلاعات عربستان را عزل کرده و "خالد بن فیصل" را به جای فرزند ملک عبدالله برای امیری مکه منصوب کرده است.

پادشاه جدید در حکمی دیگر، فرزند دیگر ملک عبدالله را از امارت ریاض عزل و "فیصل بن بندر" را به جای او نصب کرده است.

این عزل و انتصابات به وضوح بیانگر اختلاف عمیق میان دو طیف حاکم خاندان سعودی (شمری ها و سدیری‌ها) است که با صدور دستورهای پادشاه تازه، درستی آن روشن شد.

سلمان عزم خود را جزم کرده تا ضمن بهبود جایگاه سدیری‌ها در قدرت، با شمری‌ها تسویه حساب کرده و انتقامی سخت بگیرد.

وی سلطنت خود را با پاکسازی نهاد قدرت از طیف "عبدالله" آغاز کرده و از نشانه‌های نخستین برمی آید او تصمیم دارد، به سرعت از مرحله عزل و نصب‌ها عبور کند تا زمام امور را به طور کامل در اختیار گرفته و فشارها را بر خود و طیف سدیری ها کم کند.

گفتنی است، نقض آزادی های فردی، سرکوبگری، تنبیه‌های غیرانسانی مانند سر بریدن، بی توجهی به حقوق زنان و... باعث شده است میراث درخشانی از ملک عبدالله برای ملک سلمان باقی نماند.

همچنین به سبب مخالفت ریاض با کاهش تولید نفت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و افزایش آمار بیکاری جوانان (30 درصد) و گرایش بسیاری از آنان به گروه های تروریستی، این کشور با چالش‌های داخلی بزرگی روبرو است.

مجید صفاتاج در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران، صدور 30 فرمان ملک سلمان را یک کودتا علیه خاندان پادشاه قبلی خواند و گفت: حکومت عربستان از یک ثبات و امنیت لازم برخودار نیست، چرا که اگر موقعیت پادشاه جدید مناسب بود نیازی به این همه تغییرات در دستگاه‌های امنیتی این کشور نبود.

این کارشناس مسائل غرب آسیا این 30 فرمان را دلیل نگرانی ملک سلمان و خانواده او از تبعات و آینده عربستان برشمرد و تأکید کرد: این تبعات ممکن است به نبرد میان خاندان "ملک سلمان" و "ملک عبدالله" منجر شود.

وی با اشاره به وضعیت داخلی و منطقه‌ای عربستان اظهار داشت: این درگیری‌ها از چند سال گذشته وجود داشته و با مرگ عبدالله بیشتر شده و این تغییرات نمی‌تواند در داخل علاج این اختلافات باشد.

صفاتاج نکته دیگر را ضررهای وارده به اقتصاد عربستان در سایه کاهش قیمت نفت برشمرد و بیان داشت: تبعات این اقدام در آینده‌ای نه چندان دور بر جامعه عربستان تأثیر ژرف خواهد گذاشت.

این کارشناس مسائل غرب آسیا در ادامه به مشکلات امنیتی که در انتظار عربستان است، پرداخت و گفت: چون داعش در عراق در حال شکست است به مرزهای عربستان روی آورده و در صورت ورود این گروه تروریستی به عربستان این رژیم با یک چالش امنیتی بزرگ روبرو خواهد شد.

گذرگاه مرزی «عرعر» مرز مشترک میان عربستان و عراق

وی با تأکید بر این که عربستان از بزرگ شدن و قدرت پیدا کردن داعش احساس خطر کرده، خاطرنشان کرد: داعشی‌ها با توجه به قدرتی که گرفته‌اند، درصدد گسترش حکومت و حاکمیت خود هستند و این خطر برای عربستان وجود دارد.

صفاتاج در پایان با بیان این که تغییرات ملک سلمان هر چند به منظور مقابله با هر گونه کودتا و یا اقدام براندازی توسط مقامات قبلی عربستان صادر شده، تأکید کرد: این فرامین نمی‌تواند سبب جلوگیری از تأثیرات امنیتی ورود داعش به عربستان، تبعات اقتصادی کاهش نفت و همچنین رفع اختلافات داخلی عربستان باشد.

همچنین در پی گفتگوی تلفنی شب گذشته حیدر العبادی نخست وزیر عراق شب گذشته با سلمان بن عبدالعزیز، العبادی بر تمایل عراق برای تقویت روابط با عربستان و همکاری دوجانبه میان دو کشور در تمام زمینه ها تاکید کرد.

پادشاه جدید عربستان هم اعلام کرد کشورش از عراق در رویارویی با گروه تروریستی داعش حمایت می کند.

بر اساس بیانیه دفتر العبادی، در تماس تلفنی نخست وزیر عراق و پادشاه عربستان، راههای تقویت روابط دوجانبه، اوضاع امنیتی و سیاسی عراق و منطقه و تهدید ناشی از باندهای تروریستی داعش مورد بررسی قرار گرفت.

العبادی در این تماس همچنین با تسلیت گفتن به خاطر درگذشت ملک عبدالله، تکیه زدن ملک سلمان بر تخت پادشاهی را نیز تبریک گفت.

بر اساس بیانیه دفتر نخست وزیر عراق، ملک سلمان بر تمایل کشورش برای تقویت روابط با عراق در تمام زمینه ها و حمایت از این کشور در رویارویی با خطر مشترکی که ناشی از باندهای تروریستی داعش است، تاکید کرد و همچنین به عمق روابط و پیوندهای اجتماعی و عشایری میان عراق و عربستان اشاره کرد.

بخشهایی از عزل و نصب‌های "ملک سلمان" که شامگاه پنجشبه صادر شد، در ادامه می‌آید.

وی فرزند ملک عبدالله را از امیری مکه مکرمه عزل، و خالد بن فیصل را به جای او برای امیری مکه منصوب کرده است.

سلمان در حکمی دیگر، فرزند دیگر ملک عبدالله را از امارت ریاض عزل و فیصل بن بندر را به جای او نصب کرده است.

ملک سلمان رییس استخبارات عربستان را عزل و به جای او خالد حمیدان را به این سمت منصوب کرده است.

به دستور "سلمان" امیران کمیته سیاست‌های آموزشی و شورای خدمات مدنی ملغی و شورای امور سیاسی و امنیتی به ریاست شاهزاده محمد بن نایف ولیعهد، ایجاد و شورای امور اقتصادی و توسعه را تشکیل شد.

شاهزاده "خالد الفیصل" در سمت مشاور ملک سلمان و امیر منطقه مکه مکرمه، شاهزاده فیصل بن بندر در سمت امیر ریاض و شاهزاده فیصل بن مشعل در سمت امیر قصیم و سرلشکر خالد الحمیدان در سمت رییس کل اطلاعات تعیین شدند.

بر طبق گزارش المصری الیوم این تغییرات با اعتراضاتی در درون خاندان پادشاهی سعودی مواجه شده است.

بر اساس این فرامین، وزارتخانه‌های آموزش عالی و آموزش و پرورش در وزارتخانه‌ای به نام وزارت آموزش ادغام و آقای عزام الدخیل به سمت وزیر تعیین شد.

همچنین شاهزاده منصور بن متعب به سمت وزیر مشاور ملک سلمان، شیخ صالح آل الشیخ به سمت وزیر امور اسلامی، دکتر ولید الصمعری به سمت وزیر دادگستری، ابراهیم السویل به سمت وزیر مخابرات، دکتر ماجد القصبی به سمت وزیر امور اجتماعی، مهندس عبداللطیف آل الشیخ به سمت وزیر امور شهری و روستایی، دکتر عادل بن زید الطریفی به سمت وزیر فرهنگ و اطلاع رسانی تعیین شدند.

همچنین شاهزاده فیصل بن بندر به سمت امیر ریاض، شاهزاده فیصل بن مشعل در سمت امیر قصیم، سرلشکر خالد الحمیدان در سمت رییس کل اطلاعات، تمیم السالم در سمت معاون منشی ملک سلمان، محمد العجاجی به عنوان رییس کمیته هیات کار‌شناسان شورای وزرا، محمد الحلوه فهد السماری و عبدالله المحیسن به عنوان مشاوران دربار پادشاهی، شاهزاده دکتر ترکی بن سعود بن محمد به عنوان رییس شهرک ملک عبد العزیز برای علوم و فن آوری، شاهزاده منصور بن مقرن به عنوان مشاور دیوان ولیعهد، دکتر خالد المحیسن به عنوان رییس هیات ملی مبارزه با فساد، محمد الجدعان به عنوان رییس هیات بازار بورس، دکتر یحیى الصمعان به عنوان معاون رییس مجلس شورا با رتبه عالی تعیین شدند.
همچنین دکتر محمد العیسى از عضویت هیات علمای اعلام و عبد اللطیف آل الشیخ از ریاست هیات امر به معروف و نهی از منکر بر کنار و دکتر عبد الرحمن السند ریاست این هیات را بر عهده گرفت.

وی همچنین طی فرمانی عبد العزیز التویجری را از ریاست موسسه بنادر برکنار و دکتر نبیل العامودی را در سمت وزیر به ریاست این موسسه تعیین کرد و مهندس ابراهیم سلطان به عنوان شهردار ریاض تعیین شد.

در ادامه دکتر سعد الشثری به عنوان مشاور در دیوان ملکی و خالد العباد به عنوان نایب رییس تشریفات دیوان ملکی و حازم مصطفی زقزوق به عنوان رییس امور ویژه ملک سلمان تعیین شدند.

بر اساس فرمان ملک سلمان بن عبدالعزیز، مبلغ ۱۰ میلیون ریال سعودی برای حمایت از باشگاه‌های ورزشی، مبلغ ۱۰ میلیون ریال برای حمایت از باشگاه‌های ادبیو مبلغ ۲۰ میلیارد ریال به منظور حمایت از خدمات آب و برق و ۱۴ میلیارد ریال برای اجرای طرح‌های برق رسانی و ۶ میلیارد ریال برای اجرای طرح آبرسانی اختصاص داده شد.