اختصاصی//
عمان و پاکستان ناگزیر از واردات گاز ایران
تحلیلگر حوزه انرژی از جمهوری آذربایجان در مطلبی اختصاصی برای باشگاه خبرنگاران، از تک گزینه موجود برای عمان و پاکستان برای واردات گاز از ایران پرداخته است.
به گزارش سرویس بین الملل باشگاه خبرنگاران، این مطلب که به قلم دالغا خاتین اوغلو، تحلیلگر حوزه انرژی و مدیر اخبار ایران بخش انگلیسی خبرگزاری ترند جمهوری آذربایجان به رشته تحریر درامده به شرح زیر است.
هفته گذشته شرکت بریتیش پترولیوم اعلام کرد که میدان گازی خزان عمان را با تولید روزانه بالای 28 میلیون متر مکعب گاز در سال 2017 افتتاح خواهد کرد. برای توسعه فاز اول این میدان 16 میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم است.
این در حالی است که ایران و عمان سال گذشته توافق کرده بودند که صادرات همین میزان گاز ایران و در همان سال 2017 به عمان آغاز شود. همزمان با اعلامیه شرکت بی پی، عمان اعلام کرد که پیرامون مسیر احداث خط لوله زیردریایی با ایران دچار اختلاف شده است.
اما با نگاهی به نیازمندیها و چشم انداز مصرف گاز عمان، این کشور عملا در سالهای پیش رو به شدت نیازمند واردات گاز ایران خواهد بود. عمان هم اکنون روزانه حدود 85 میلیون متر مکعب گاز تولید می کند و کل ذخایر گازی این کشور به زحمت به 900 میلیارد متر مکعب، یعنی 37 برابر کمتر از ذخایر گازی ایران می رسد.
فعلا این کشور روزانه حدود 40 میلیون متر مکعب مصرف گاز بخش خانگی و تجاری دارد، در حالی که به همین میزان نیز برای تولید سالانه 10.5 میلیون تن گاز مایع (ال ان جی) و صادرات آن استفاده می کند. از طرفی عمان یکی از کشورهای تولید کننده نفت است و میادین نفتی آن برای جلوگیری از کاهش تولید، نیاز به تزریق گاز دارد. فعلا عمان روزانه نزدیک به 10 میلیون متر مکعب گاز به میادین نفتی خود تزریق می کند.
این کشور از طریق سیستم دلفین، روزانه 5 تا 7 میلیون متر مکعب نیز گاز وارد می کند.
با اینحساب، فعلا عمان با کمبود گاز مواجه است. اما با توجه به اینکه رشد مصرف گاز این کشور بسیار بالاست و سالانه از 5.5 میلیارد متر مکعب در سال 2002 به حدود 33 میلیارد متر مکعب در سال جاری رسیده است، این کشور به شدت نیازمند واردات گاز خواهد بود. بر اساس پیش بینی وزارت نفت عمان، این کشور از سال جاری همه ساله با افزایش 10 درصدی مصرف گاز مواجه خواهد بود. بدین ترتیب، حتی با وجود تولید 28 میلیون متر مکعب گاز در میدان خزان، عمان دوباره از سال 2018 نیازمند واردات گاز خواهد بود.
بر اساس پیش بینی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، اگر عمان واردات گاز خود را افزایش ندهد، طی سالهای آینده مجبور به تعطیل کردن کارخانه های تولید گاز مایع خواهد بود.
پاکستان
در مورد قرارداد گازی ایران و پاکستان و تحولات اخیر هم این موضوع صادق است. ماجرا از این قرار است که دو کشور در زمان احمدی نژاد قرارداد گازی امضا کردند، اما پاکستان تاکنون هیچ خط لوله ای برای دریافت گاز ایران نکشیده است. قرار بود از 5 ماه قبل صادرات گاز ایران به این کشور آغاز شود.
در این میان، اخیرا پاکستان با قطر قرارداد 15 ساله واردات 3 میلیون تن گاز مایع امضا کرده و اولین محموله این قرارداد نیز ماه گذشته (مارس) تحویل بندر کراچی پاکستان شد.
اخیرا چین با این کشور یک قرارداد 46 میلیارد دلاری سرمایه گذاری امضا کرد که سه میلیارد دلار آن برای توسعه بندر گوادر در 50 کیلومتری مرزهای ایران، ساخت ترمینالهای تبدیل گاز مایع و همچنین ساخت یک خط لوله گازی 700 کیلومتری است.
پیش تر چنین تصور می شد که این خط لوله برای انتقال گاز ایران به نیروگاههای شهر نواب شاه در نظر گرفته شده است، اما معلوم شد که خط لوله مذکور برای انتقال گاز قطر در نظر گرفته شده است.
اما با عنایت به حجم گاز مایعی که قطر قرار است به پاکستان تحویل دهد، این رقم معادل سالانه حدود 5 میلیارد متر مکعب گاز است که کفاف نیازهای پاکستان در آینده را نخواهد داد. از طرفی، احداث یک خط لوله 700 کیلومتری، صرفا برای انتقال این حجم از گاز چندان به صرفه نیست.
با نگاهی به گزارش وزارت اقتصاد پاکستان، از سال 2009 تولید داخلی گاز دیگر کفاف نیازهای داخلی این کشور را نمی دهد و هر سال بر شکاف میان تولید داخلی و نیازهای گازی این کشور افزوده می شود، بطوری که انتظار می رود تا سال 2025 نیاز به مصرف گاز پاکستان حدود 290 میلیون متر مکعب در روز باشد، که این رقم حدود سه و نیم برابر بیشتر از تولید داخلی خواهد بود.
پاکستان تا سال 2020 نیازمند واردات روزانه 70 میلیون متر مکعب گاز خواهد بود. بدین ترتیب، این کشور چاره ای جز واردات گاز ایران نخواهد داشت.
البته پاکستان قراردادی نیز برای واردات گاز از ترکمنستان دارد. ترکمنستان قرار است در صورت احداث خط لوله «تاپی» به افغانستان، پاکستان و هند گاز بفروشد، اما با توجه به اوضاع نابسامان امنیتی افغانستان و دشمنی هند و پاکستان، این گزینه با اما و اگرهای فراوانی مواجه است.
هفته گذشته شرکت بریتیش پترولیوم اعلام کرد که میدان گازی خزان عمان را با تولید روزانه بالای 28 میلیون متر مکعب گاز در سال 2017 افتتاح خواهد کرد. برای توسعه فاز اول این میدان 16 میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم است.
این در حالی است که ایران و عمان سال گذشته توافق کرده بودند که صادرات همین میزان گاز ایران و در همان سال 2017 به عمان آغاز شود. همزمان با اعلامیه شرکت بی پی، عمان اعلام کرد که پیرامون مسیر احداث خط لوله زیردریایی با ایران دچار اختلاف شده است.
اما با نگاهی به نیازمندیها و چشم انداز مصرف گاز عمان، این کشور عملا در سالهای پیش رو به شدت نیازمند واردات گاز ایران خواهد بود. عمان هم اکنون روزانه حدود 85 میلیون متر مکعب گاز تولید می کند و کل ذخایر گازی این کشور به زحمت به 900 میلیارد متر مکعب، یعنی 37 برابر کمتر از ذخایر گازی ایران می رسد.
فعلا این کشور روزانه حدود 40 میلیون متر مکعب مصرف گاز بخش خانگی و تجاری دارد، در حالی که به همین میزان نیز برای تولید سالانه 10.5 میلیون تن گاز مایع (ال ان جی) و صادرات آن استفاده می کند. از طرفی عمان یکی از کشورهای تولید کننده نفت است و میادین نفتی آن برای جلوگیری از کاهش تولید، نیاز به تزریق گاز دارد. فعلا عمان روزانه نزدیک به 10 میلیون متر مکعب گاز به میادین نفتی خود تزریق می کند.
این کشور از طریق سیستم دلفین، روزانه 5 تا 7 میلیون متر مکعب نیز گاز وارد می کند.
با اینحساب، فعلا عمان با کمبود گاز مواجه است. اما با توجه به اینکه رشد مصرف گاز این کشور بسیار بالاست و سالانه از 5.5 میلیارد متر مکعب در سال 2002 به حدود 33 میلیارد متر مکعب در سال جاری رسیده است، این کشور به شدت نیازمند واردات گاز خواهد بود. بر اساس پیش بینی وزارت نفت عمان، این کشور از سال جاری همه ساله با افزایش 10 درصدی مصرف گاز مواجه خواهد بود. بدین ترتیب، حتی با وجود تولید 28 میلیون متر مکعب گاز در میدان خزان، عمان دوباره از سال 2018 نیازمند واردات گاز خواهد بود.
پاکستان
در مورد قرارداد گازی ایران و پاکستان و تحولات اخیر هم این موضوع صادق است. ماجرا از این قرار است که دو کشور در زمان احمدی نژاد قرارداد گازی امضا کردند، اما پاکستان تاکنون هیچ خط لوله ای برای دریافت گاز ایران نکشیده است. قرار بود از 5 ماه قبل صادرات گاز ایران به این کشور آغاز شود.
در این میان، اخیرا پاکستان با قطر قرارداد 15 ساله واردات 3 میلیون تن گاز مایع امضا کرده و اولین محموله این قرارداد نیز ماه گذشته (مارس) تحویل بندر کراچی پاکستان شد.
اخیرا چین با این کشور یک قرارداد 46 میلیارد دلاری سرمایه گذاری امضا کرد که سه میلیارد دلار آن برای توسعه بندر گوادر در 50 کیلومتری مرزهای ایران، ساخت ترمینالهای تبدیل گاز مایع و همچنین ساخت یک خط لوله گازی 700 کیلومتری است.
پیش تر چنین تصور می شد که این خط لوله برای انتقال گاز ایران به نیروگاههای شهر نواب شاه در نظر گرفته شده است، اما معلوم شد که خط لوله مذکور برای انتقال گاز قطر در نظر گرفته شده است.
اما با عنایت به حجم گاز مایعی که قطر قرار است به پاکستان تحویل دهد، این رقم معادل سالانه حدود 5 میلیارد متر مکعب گاز است که کفاف نیازهای پاکستان در آینده را نخواهد داد. از طرفی، احداث یک خط لوله 700 کیلومتری، صرفا برای انتقال این حجم از گاز چندان به صرفه نیست.
با نگاهی به گزارش وزارت اقتصاد پاکستان، از سال 2009 تولید داخلی گاز دیگر کفاف نیازهای داخلی این کشور را نمی دهد و هر سال بر شکاف میان تولید داخلی و نیازهای گازی این کشور افزوده می شود، بطوری که انتظار می رود تا سال 2025 نیاز به مصرف گاز پاکستان حدود 290 میلیون متر مکعب در روز باشد، که این رقم حدود سه و نیم برابر بیشتر از تولید داخلی خواهد بود.
البته پاکستان قراردادی نیز برای واردات گاز از ترکمنستان دارد. ترکمنستان قرار است در صورت احداث خط لوله «تاپی» به افغانستان، پاکستان و هند گاز بفروشد، اما با توجه به اوضاع نابسامان امنیتی افغانستان و دشمنی هند و پاکستان، این گزینه با اما و اگرهای فراوانی مواجه است.
