معادل فارسی کلمات «پاتولو‍ژی»،«آنالیز» و «آیفون» چیست؟

به گزارش خبرنگارحوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ واژه‌های زبان اوستایی از لحاظ دوگانگی به دو دسته، اهریمنی و اهورایی تقسیم می‌شد. در این تقسیم بندی، هر واژه‌ای را که بر نیکی دلالت می‌کرد، اهورایی و هر واژه‌ای را که بر بدی دلالت می‌کرد، اهریمنی می‌نامیدند. این تقسیم بندی ریشه در اعتقادات دینی مردم داشت. مردم در آن زبان منشا هر نیکی را خداوند و منشا هر بدی را شیطان یا همان اهریمن می‌دانستند. با ورود اسلام به ایران، به دلیل تقدسی که دین اسلام برای آن‌ها داشت، واژه‌های اهریمنی در زبان فارسی متروک می‌شوند، یا تغییر معنایی پیدا می‌کنند. در این زمان مشاهده می‌کنیم، مسئله‌ای اعتقادی، سبب متروک شدن یا تغییر معنایی یک کلمه می‌شود. این مسئله نیز به دلیل یک تحول فرهنگی و اجتماعی در بین ایرانیان ایجاد شد. البته تاثیر مسائل اجتماعی و فرهنگی در تحول زبانی‌، تنها به این دوره محدود نمی‌شود و در تمام ادوار زبان فارسی، جریان پیدا می‌کند. به عنوان مثال با روی کارآمدن سلسله صفویان در ایران و توجه این سلسله به تشیع و صوفیان، واژه‌های متناسب با آن نیز به زبان فارسی راه پیدا می‌کند. 

1- «پاتولو‍ژی»:‌ معادل آن را «آسیب شناسی» قرار داده‌اند. این معادل از ترکیب اسم، بن مضارع فعل «شناختن» و « یاء مصدری» ساخته شده است. تمام اجزاء این کلمه در زبان امروز رواج دارد و تمام این کلمات را می‌توان، در زبان امروز دید. البته در قیاس با این کلمه می‌توان به کلماتی چون «روانشناسی» در زبان امروز اشاره کرد. این معادل در زبان فارسی به صورت کلمه ای مستقل کاربرد دارد، اما به عنوان معادل کلمه لاتین استفاده نمی‌شود. دلیل این امر، ایجاد در هم آمیختگی میان معنای مستقل کلمه و کلمه لاتین است. در صورتی که این کلمه، به عنوان معادل کلمه لاتین استفاده شود، مخاطب در فهم مقصود اصلی گوینده دچار سردرگمی خواهد شد.

2- «آنالیز»‌: این کلمه در زبان لاتین، به صورت (analysis) به‌کار می‌رود و کلمه «آنالیز» تلفظ فارسی کلمه لاتین محسوب می‌شود. فارسی زبانان هنگام تلفظ کلمه لاتین از تلفظ (is) امتناع ورزیده‌اند. دلیل این امتناع دشوار شدن تلفظ آن برای فارسی زبانان بود. فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز به جای ساخت واژه، تلفظ فارسی کلمه لاتین را به عنوان معادل انتخاب کرد. این مسئله، روش جدیدی برای معادلسازی نیست، بلکه این روش را می‌توان در معادلسازی کلمات عربی توسط فارسی زبانان مشاهده کرد. البته معادلسازی کلمات عربی، تنها هنگام ورود اسلام به ایران اتفاق افتاد و پس از آن‌، معادلسازی برای کلمات این زبان ایجاد نشد.

3- «آیفون»‌: معادل آن را «صدا بر» ساخته‌اند. این کلمه از ترکیب اسم و بن مضارع «بردن» ساخته شده است. با وجود آنکه کلمات «صدا» و «بر» در زبان فارسی به‌کار می‌رود، اما ترکیب این دو کلمه به عنوان معادل کاربردی ندارد. دلیل آن را می‌توان استفاده از بن مضارع فعل «بردن» در ساختار آن دانست. در صورتی به جای آن از کلمه «رساننده» بهره می‌بردند و معادل «رساننده صدا » را می‌ساختند، شاید امیدی به کاربرد آن توسط مردم بود. همچنین کلمه « آیفون » می‌توانست به عنوان معادل مانند کلمات دیگری چون «آنالیز» وضع شود.

انتهای پیام/