تصویب یا عدم تصویب مجلس چه تاثیری بر روند اجرایی برجام دارد؟

میرهادی قره سید رومیانی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: عنوان توافق را بر برجام نمی‌توان گذاشت زیرا که توافق به معنای agreement (تفاهم‌نامه) عنوان می‌شود و قرارداد هم نمی‌توان به آن اطلاق کرد، زیرا که قرارداد به مفهوم treaty (معاهده) است. از طرفی به هیچ عنوان معاهده یا convention (کنوانسیون) هم نمی‌توان نامید، زیرا که طرفین معاهده با توجه به این که مفهوم توافق، معاهده یا کنوانسیون را می‌دانستند یک برنامه مشترک را اعلام کردند.

وی در ادامه گفت: در حقیقت عنوان joind comprehensire action plane of action را که در ایران به برنامه جامع مشترک که از طرفین باید انجام شود انتخاب کردند که به آن برجام می‌گویند.

رومیانی تصریح کرد: در خصوص اینکه بر ماهیت برجام joind action (برنامه عملیاتی) توافق هست یا نیست اختلافات فراوانی وجود دارد. طرفداران و کسانی که برجام را معاهده می‌دانند عنوان می‌کنند که براساس کنوانسیون 1969 وین تمام شرایط شکلی‌ای که یک معاهده باید داشته باشد را دارد و آن 5 شرط شکلی کنوانسیون وین در این برجام وجود دارد، لذا تمام اوصاف و شرایط کنوانسیون بر برجام منطبق است.

وی اظهار کرد: از طرفی عده‌ای از اساتید عنوان می‌کنند که این معاهده یک توافق، agreement (تفاهم نامه) و convention (کنوانسیون) نیست، زیرا که اگر معاهده بود باید در سازمان ملل در treaty body (هیئت نظارتی) یا treaty sery (مجموعه معاهدات) ثبت می‌شد که تا الان به عنوان معاهده ثبت نشده است.

رومیانی افزود: اما گذشته از این که ایران به کنوانسیون معاهدات 1969 ملحق نشده، آیا این کنوانسیون به حقوق عرفی تبدیل شده؟ این پاسخ را باید بدهیم که این موضوع چه کنوانسیون چه موافقتنامه چه توافق باشد یک عنوان جدیدی دارد که برجام نامیده می‌شود و joind comprehensire action plane of action (برنامه عملکرد) و در حقیقت آیا در حوزه بین‌الملل ایران را ملزم به انجام تعهداتی کرده است یا خیر؟ یعنی ablirigation (ملزومات) را در ایران باز کرده است یا خیر؟

به نظر بسیاری از حقوقدانان برجام در حوزه حقوق بین‌الملل صرفنظر از تصویب آن در مجلس چه در مجلس ایران و نیز در مجلس آمریکا برای ما الزام‌آور شده است و برای این موضوع دلایل شان را اینگونه مطرح می‌کنند که نهایتا با یک قرارداد یا معاهده یک context (محتوا) را دارد که به عنوان چارچوب است که کاملا سیاسی بسته می‌شود.

وی گفت: داخل context (محتوا) یک text (متن) است که این متن هم کاملا حقوقی و فنی بسته می‌شود که خط قرمز نظام باید در آنجا دیده شود. گذشته از اینها مقدمه‌ای است که در صورت بروز اختلاف رسیدگی می‌شود.

رومیانی اظهار کرد: این اختلال در حقیقت کجا باید رسیدگی شود؟ در برجام یک کمیسیون مشترک و ویژه‌ای را برای حل اختلاف تعیین کرده‌اند، اما در حوزه بین‌الملل، حل اختلاف همانطور که می‌دانید در سازمان ملل با 3 رکن اساسی انجام می‌شود.generalassembly  (مجمع عمومی)، security concil (شورای امنیت سازمان ملل متحد) و دادگاه بین‌المللی که به عنوان دیوان بین‌المللی دادگستری از آن یاد می‌کنیم.

وی تصریح کرد: International court justice icj که تمام اختلافات دولت‌ها در دیوان بین‌المللی دادگستری مطرح می‌شود.

فرض کنید برجام صرفنظر از تصویب یا عدم تصویب آن در مجالس دولت‌ها چه در ایران و چه در آمریکا و چه در اتحادیه اروپا این اختلاف به icj می‌برد و دیوان بین‌المللی دادگستری باید در این مورد تصمیم بگیرد.

رومیانی عنوان کرد: اما اگر رویه دیوان بین‌المللی دادگستری را بررسی کنیم، به یک نتیجه مشخص می‌رسیم که در مواردی که تصمیم‌گیری از ناحیه ارکان دیگر سازمان ملل باشد، دیوان بین‌المللی دادگستری هم بر همان اساس تصمیم خواهد گرفت.

وی گفت: در پرونده کیس لاکروبی مطرح شد، با توجه به اینکه در این موضوع قطعنامه شورای امنیت صادر شده بود، دیوان بین‌الملل دادگستری اینگونه استدلال کرد که دیوان صلاحیت بررسی و آنالیز قطعنامه شورای امنیت را ندارد و قطعنامه درست یا غلط بود، تصویب نشد که ایران هم براساس آن رای داد.

رومیانی خاطرنشان کرد: در این خصوص ما قطعنامه 2231 را در حوزه بین‌الملل که می‌تواند شاه دلایل و شاه استادات طرفین قرار گیرد، داریم. در صورت توافق و تراجع طرفین به دیوان بین‌المللی دادگستری، دیوان براساس قطعنامه 2231 تصمیم خواهد گرفت، لذا با این فرضیه‌ها می‌توانیم اینگونه استنتاج کنیم که ایران اسلامی در حقوق بین‌الملل و حوزه بین‌الملل با امضای این برجام که تعهداتی را تقبل کرده و با این تعهدات الزامی به ایران شده است، قرار دارد.

وی گفت: یک مثال دیگر که تائید این مطلب باشد اختلاف بین بحرین و امارات است که در حوزه‌های مرزی اختلاف داشتند، نمایندگان بحرین و اماراتی به مذاکره نشستند و مذاکراتشان منتج به یک معاهده نشد، وقتی دیوان بین‌المللی دادگستری این اختلاف را بررسی کرد، استناد به مشروح مذاکرات آنها کرد و براساس آن رای داد.

رومیانی افزود: اینجا هم یک برجام داریم که امضاء شده توسط نماینده دولت است و از طرفی مشروح مذاکرات را داریم که در حقیقت نشان می‌دهد که ما در حوزه بین‌المللی با یک تعهدی که الزام‌آور است مواجه هستیم.

وی خاطرنشان کرد: تصویب یا عدم تصویب مجلس چه تاثیری بر روند اجرایی برجام خواهد داشت؟ به نظر می‌رسد که قبل از تصویب با توجه به صدور قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل این الزام برای ما وجود دارد، اما مجلس شورای اسلامی می‌تواند صرفا در 2 حوزه نسبت به واکسیناسیون برجام اقدام انجام دهد، همانطور که می‌دانید مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند در داخل چارچوب توافق شده کلمه‌ای را کم یا زیاد کند، چرا که در برجام شرط تحقق یا حق شرط و در حقوق بین‌الملل این اجازه را به طرفین نداده و اگر بخواهد کلمه‌ای اضافه یا کم کند، باید مجددا مذاکره انجام شود، این به نظر می‌رسد که غیرقابل انجام یا امکان باشد.

رومیانی گفت: لذا صرفا در 2 حوزه مجلس شورای اسلامی باید تاکید کند مواردی که نقض آشکار حقوق داخلی جمهوری اسلامی ایران است که می‌تواند این را در متمم یا در پروتکل الحاقی به این برجام عنوان کند و به دولت تاکید کند مواردی که در برجام امضاء شده مواردی را که با حقوق داخلی مغایرت و مباینت آشکار دارد، آنها را به دولت گوشزد کند که به دنبال تغییر دیپلماسی باشد.

وی تصریح کرد: دوم با بیانیه‌ةای سیاسی با بیانیه‌های حقوقی عنوان کند که روش تفسیری برجام انجام شود، چون در حقوق بین‌الملل 2 نوع روش تفسیری عددی که subjective یعنی صرفا کلمات متن را نگاه کنند و تفسیر کنند روش تفسیری objective یا معمولی که در تفسیر اختلافات و در تفسیر متن نگاه به مشروح مذاکرات، روح مذاکرات و هدف مذاکره کننده می‌کنند که ما باید تاکید بر انجام روش مفهومی تفسیری کنیم.

انتهای پیام/