بی اخلاقی که نباید در "حاشیه" بماند/ بخیه‌های فقر بر صورت کودک چهار ساله

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، ششم آذرماه پسر بچه‌ای به نام «‌صدرا زاهدپور» را در پی جراحت چانه به بیمارستان اشرفی اصفهانی واقع در خمینی‌شهر می برند اما به دلیل ناتوانی مالی خانواده کودک در پرداخت هزینه بخیه، پزشک معالج پس از بخیه زدن بر روی زخم صورت این کودک دستور بازکردن بخیه را می‌دهد ...به لطف رسانه ها این مساله به اطلاع همه مردم می رسد و احساسات مردم به شدت جریحه دار می شود،  تلخی ماجرا به حدیست که زبان از ابراز چنین فاجعه ضد بشری ناتوان است.  

 سریال حاشیه چند ماه پیش دست به نقد طنزآمیز جامعه پزشکی زد که با واکنش شدید جامعه پزشکی روبرو شد، هرکدام از پزشکان بی نام و به نام از گوشه و کنار این دیار به پا خاستند که محتوای این سریال توهینی بزرگ به جامعه پزشکیست، حال باید پرسید جمعیت 7هزار نفری که اینهمه سراسیمه اعاده حیثیت میکردند کجا هستند؟؟ 

اصلا مگر می شود پزشکانی که قسم خورده اند تا جان انسانی را در هر شرایطی و بدون هیچ تبعیضی نجات دهند، بخیه از صورت کودکی چهار ساله بازکنند؟دریغ که در جامعه پزشکی جز شخص دکتر هاشمی هیچکسی حتی اندک دلجویی از این کودک نکرد.......

جعفربای آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران گفت: نظام سلامت در جامعه تحت تاثیر مهمترین بخش  پزشکی قرار دارد و در نظام پزشکی اخلاق به عنوان مهمترین بخش ایفای نقش می کند. پزشکان به واسطه نوع شغلی که دارند محرم اسرار مردم اند و باید به واسطه اخلاقی از شایستگی های ممتازی برخواردار باشند تا شهروندان با خیالی آسوده محرمانه ترین اسرار خود را پیش آن ها بیان کنند.

وی گفت:این اتفاق ناجوانمردانه ترین رفتار یک پزشک و وحشیانه ترین نوع رفتار و یک اتفاق ضد بشریست و سنگدلانه هست که نشان می دهد که درجه اخلاق ، انسانیت در جامعه پزشکی توسط برخی پزشکان به نابودی رسیده است البته با احترام به همه پزشکان متهد، دلسوز و خادم، خطاب در این فاجعه با برخی پزشک نمایانی است که مرتکب چنین جنایت وحشیانه های شده اند.

 

مطابق تعریف، اخلاق پزشکی مجموعه ای از اصول اخلاقی است که قضاوت ها و ارزش ها را به عمل پزشکی نسبت می دهد.

در کشور ما پزشکان علاوه بر رعایت اصول اخلاقی نهاد یا سازمانی که در آن مشغول به کار هستند، سوگندنامه ای را نیز پس از پایان دوران تحصیل شان قرائت می کنند که بسیار مختصر است. البته در ایران سال های اخیر پژوهش های زیادی در زمینه اخلاق پزشکی صورت گرفته، اما مرام نامه پزشکان کماکان همان چند خطی است که می توان آن را به روز شده سوگندنامه بقراط دانست.

 پزشکان در پایان دوره تحصیل شان متنی را می خوانند که در آن نوشته شده «سوگند یاد می کنم که همواره حدود الهی و احکام مقدس دینی را محترم شمارم، از تضییع حقوق بیماران بپرهیزم و سلامت و بهبود آنان را بر منافع مادی و امیال نفسانی خود مقدم بدارم در معاینه و معالجه، حریم عفاف را رعایت کنم و اسرار بیماران خود را، جز به ضرورت شرعی و قانونی، فاش نسازم. خود را نسبت به حفظ قداست حرفه پزشکی و حرمت همکاران متعهد بدانم و از آلودگی به اموری که با پرهیزکاری و شرافت و اخلاق پزشکی منافات دارد، اجتناب ورزم. همواره برای ارتقای دانش پزشکی خویش تلاش کنم و از دخالت در اموری که آگاهی و مهارت لازم را در آن ندارم، خودداری کنم. در امر بهداشت، اعتلای فرهنگ و آگاهی های عمومی تلاش کنم و تامین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه را مسئولیت اساسی خویش بدانم.».  در حالی که پزشکان سوگند می خورند بهبود بیماران را بر منافع مادی و امیال نفسانی خود مقدم بدارند، دیده می شود که هم پزشکان و هم مراکز درمانی از درمان بیمارانی که در لحظه مراجعه به اورژانس پول ندارند سرباز می زنند. 

جای این سوال است که آیا چنین رفتارهایی منطبق بر قوانین و مقررات است و نخسین‌بار است که منشور حقوق بیماران زیر پا گذاشته می‌شود‌؟

ماده 12 بند یک منشور خقوقی وزارت بهداشت:در مراقبت‌هاي ضروري و فوري (اورژانس)، بدون توجه به تأمين هزينه‌ي آن صورت گيرد. در موارد غيرفوري(الكتيو) بر اساس ضوابط تعريف شده باشد. 

وی بیان کرد:  امروزه تجاری بودن این شغل شریف باعث بد اخلاقی های ناپسندی نزد پزشکان شده است. رونق علمی و پیشرفت های تحقیقاتی زمینه خوبی را برای پیوند اعضا فراهم کرده است. امروزه شبکه های مافیایی و سازمان یافته زیرزمینی در بیرون از جامعه پزشکان در قاچاق عضو مشغولن. متاسفانه برخی از نا پزشکان بد اخلاق که تعهدی نسبت به شغل خویش ندارند و سوگند یاد شده بقراط را به ورطه فراموشی سپرده اند و با این گروههای مافیایی همکاری می کنند، امروزه قرینه چشم ، کبد ، چشم ، قلب و.. اعضایی هستند که در شبکه های قاچاق عضو توسط قاچاقچیان رواج دارد و عناصر بی تقوا و پزشک نما با این شبکه ها همکاری می کنند تا بتوانند ثروت باد آورده ای را به جیب زنند. امروزه متاسفانه سوگند مقدس بقراط  نزد پزشکان که از اعتبار فوق العاده ای دارد و باید تا پایان شغل و پایان عمر بدان پایبند باشند و اخلاق را محور اصلی خویش قرار دهند. در سال های نخستین خدمت به ورطه فراموشی می سپارند

این آسیب شناس همچنین ادامه داد :متاسفانه نظام آکادمیک دانشگاهی نیز نتوانسته اخلاق را در برخی پزشکان به اصطلاح از خدا بی خبر نهادینه کند. پزشکان بی تقوایی که بیمار را طعمه و پول می بینند و تمام خدمات خود را به مردم در ازای پول می بینند این حادثه تلخ نشان می دهد که باید نظام آموزشی در کشور بازنگری شود و مراکز آموزش پزشکی متحول بشوند و اخلاق محور و انسان گرا و دین سالار شوند، شرایطی فراهم شود که معنویت در راس همه امور قرار بگیرند.

  

امید زمانی نیز در خصوص ضرورت آموزش اخلاق در دانشگاههای پزشکی گفت: آموزش اخلاق دو وجه دارد یکی ارائه واحدهای درسی و آموزش رسمی است که سالهاست در برنامه دانشجویان گنجانده شده و دیگر فراگیری غیر رسمی و در برخوردهای روزمره با اساتید و همکاران است. این وجه به نظر من نقش بیشتری در شکل گیری اخلاق حرفه ای در دانشجویان علوم پزشکی در رده های مختلف دارد.

 اگر اساتیدی مانند دکتر شمس شریعت و دکتر علیرضا یلدا و دکتر پروانه وثوق الگوی آنها باشند قطعا بهتر از اساتیدی است که کارانه ها را به جیب خود می ریزند. در حالی که کار واقعی را دستیاران و دانشجویان گاهی بدون دستمزد می کنند. یا آنهایی که در مطب خود دهها بیمار را بدون دقت کافی ویزیت می کنند و بیمار را از بخش دولتی به بخش خصوصی سوق می دهند.

البته بخشی از این رفتارهای ناپسند همان طور که گفته شد ناشی از عوامل بیرونی است که بر جامعه پزشکی تحمیل شده است، از جمله اشتغال همزمان در بخش دولتی و خصوصی که یادگار سالهای دور کمبود نیروی انسانی و ادغام وزارت بهداری با دانشکده های علوم پزشکی است یا چندشغله بودن برخی مسئولان که علیرغم قوانین مختلف همچنان ادامه دارد.

پزشکان موجود که برای افزایش صفرهای حسابشان دست به هر جنایتی میزنند باید نظام پزشکیشان باطل شود و برای همیشه از طبابت محروم شوند چرا که این ها پزشک نیستند غارتگران پزشک نما هستنددر واقع بازی با جان مردم برای برخی پزشکان وسیله ای برای کسب درآمد شده وحتی کوپکترین تهعدی در قبال بیمار احساس نمیکنند

دکتر امید زمانی جامعه شناس پزشکی در خصوص این سوال که آیا تجاری شدن جامعه پزشکی را به سوی بد اخلاقی سوق نمی دهد گفت : به نظر می رسد نگاه سودآورانه به سلامت و پزشکی که از سالها قبل با طرح هایی مانند خودگردانی بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی شروع شد و امروزه با رقابت آزاد و خصوصی سازی لجام گسیخته پیش می رود و هم چنین عقب نگه داشته شدن فارغ التحصیلان علوم پزشکی از زندگی حرفه ای رضایت بخش تا مدتهای طولانی ممکن است منجر به بروز یا تشدید رفتارهای سودجویانه و دور از اخلاق پسندیده در برخی از ایشان شده باشد. در این میان شرکتهای دارویی و تجهیزات پزشکی گاهی برای فروش و سود بیشتر، هم پیشه وران این حوزه را اغوا می کنند هم در مردم یا مسئولان تقاضای کاذب ایجاد می کنند. کالایی شدن سلامت و پزشکی هم این پدیده را تشدید می کند.

زمانی در خصوص عوامل بد اخلاقی در جامعه پزشکی بیان کرد: نباید برخی رفتارهای ناپسند اخلاقی را به کل جامعه پزشکی تعمیم دهیم و نباید از روند کلی اخلاق در کشور هم غاقل شویم. با این وجود عوامل مؤثر را در سه رده عوامل نزدیک، عوامل زمینه ای و عوامل ریشه ای می توان طبقه بندی کرد. عوامل ریشه ای به سیاستهای کلان کشور، قوانین، اقتصاد، فرهنگ و سرمایه اجتماعی اشاره دارد. عوامل زمینه ای را باید در فضای کسب و کار حرف پزشکی و تعامل این صنف با دیگران جستجو کرد و عوامل نزدیک بیشتر شامل انگیزه های شخصی، دانش و نگرش شاغلان این حرفه ها است. 

 زمانی تصریح کراد: گر چنین تصویر کلان و شبکه علیتی را بررسی و ترسیم کنیم متوجه می شویم که برای بهبود اخلاق پزشکی چه مسیرها و گلوگاه های کلیدی وجود دارد و چه کارهایی باید کرد. از جمله سرمایه گذاری بیشتر برای سلامت و رفاه مردم همان گونه که در قانون اساسی پیش بینی شده و دست شستن دولت از سیاستها و برنامه های مخل سلامت مردم از جمله تآمین هزینه از جیب آنها و جامعه پزشکی به جای پوشش کامل بیمه ای و قطع برنامه ریزی شده رابطه مالی مستقیم بیمار و درمانگر در همه بخشهای دولتی، خصوصی و عمومی. از سوی دیگر هم جو کلی جامعه هم با اخبار اختلاس ها، رانتخواری ها و رسوایی های فراوان مادی و اخلاقی مسموم شده است و پزشکان عمر و سرمایه فکری خود را برباد رفته می بینند

جالب این جاست که با توجه به اجرای طرح تحول سلامت که هدف آن ارایه بیشترین وبهترین خدمات با کمترین خدمات به مردم است واینکه این بیمارستان یکی از بیمارستان های دولتی بوده جای بسی تاسف است که بیمار اورژانسی با این واکنش کادر درمان مواجه شده است تازه با در نظر گرفتن اینکه بیمار یک کودک بوده که درهیچ کجای دنیا اخلاق ومنش پزشکی این را برنمی تابد... همچنین.ضروری است که در طرح تحول سلامت به نقش اخلاق نگاه ویژه ای صورت بگیرد

حوزه پزشکی نسبت به سایر حوزه‌ها از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا با جان افراد و بیماران سر و کار دارد.شاید به همین دلیل است که کوتاهی و اشتباه در ارایه خدمات این حوزه حتی به اندازه بسیار کم هم بسیار بزرگ جلوه می‌کند و گاهی هم جبران ناپذیر می‌شود. در کنار اهمیت رفتار و عملکرد علمی پزشکان، رعایت اخلاق و حرمت بیماران و در شرایط روحی و حتی مالی بیماران اهمیت پیدا می‌کند.

البته در این میان پزشکان دلسوزی که با جان ودل خادمین مردم هستند مد نظرنیست وبا حفظ احترام به آ نها این متن نگاشته شده است اما حکایت این روزهای جامعه پزشکی به قول معروف حکایت سیب کرم خورده است که اندک زدگی ای می تواند کل جامعه پزشکی را در گیر کندهمچنین پزشکان بد اخلاق بدانند که هیچ تفسیر وتوجیه مالی نمی تواند معامله برسر جان یک انسان را نمیتواند پاک کند .

گزارش از ژيلا تختي

برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.

انتهای پیام/