مشارکت نخبگان در انتخابات بیم یا امید

با ثبت‌نام کاندیداها برای حضور در مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی، گامي عملی برای شکل‌گیری مجالس مذکور برداشته شد و امید است با انتخابات پرشور در اسفندماه شاهد نشاط و حماسه سیاسی جدیدي در زمينه افزایش مشارکت مردم در تعیین سرنوشت و جابه‌جایی قدرت به صورت قانونی و مسالمت‌آمیز باشیم.

پس از اعلام نتایج ثبت‌نام و بیان افزایش ثبت‌نام‌شونده‌ها موجی از امید همراه با نگرانی به‌راه افتاده است. این سؤال امروز مطرح است که آیا افزایش مشارکت در کاندیداتوری مجلسین موجب خوشحالی است یا نگرانی؟ قبل از پاسخ به این پرسش خوب است مروری بر آمار داشته باشیم.

 با قطعی‌شدن آمار ثبت‌نام داوطلبان، تعداد ٨٠١ نفر برای خبرگان و ١٢هزارو ١٢٣ نفر برای مجلس شورای اسلامی نام‌نویسی کردند؛ به این معنا که میزان مشارکت داوطلبان مجلس خبرگان به نسبت دوره‌های قبل ٦٢ درصد و مجلس شورای اسلامی ١١٥ درصد افزایش داشته است.

طبق این آمار افزایش داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی اين‌گونه بوده است:  تهران با سهم ٢٣ درصد، در رتبه اول؛ اصفهان با هشت درصد، در رتبه دوم؛ خراسان رضوی با هفت درصد، در رتبه سوم؛ فارس با شش درصد، در رتبه چهارم و خوزستان و آذربایجان شرقی در رتبه پنجم و ششم قرار گرفتند.

١٦ نفر از زنان برای نخستین‌بار در مجلس خبرگان ثبت‌نام کردند و سهم مشارکت زنان در مجلس شورای اسلامی با هزارو ٢٣٤ نفر به میزان ١٠ درصد نسبت به دوره‌های قبل افزایش داشته است. براساس اصول متعدد قانون اساسی، انتخابات، اصلی‌ترین راه برای مشارکت واقعی و مؤثر مردم در اداره کشور است؛ درعین‌حال مسالمت‌آمیزترین شیوه برای انتقال قدرت و مسئولیت در جوامع امروزی است که خوشبختانه در قانون اساسی جمهوری اسلامی تاکنون تکیه‌گاه اصلی برای مدیریت کشور بوده است.

 مجلس شورای اسلامی نماد مشارکت همه‌جانبه و گسترده مردم برای پیشرفت و توسعه کشور است و مجلس خبرگان به استناد فصل هشتم قانون اساسی جایگاه اصلی را در انتخاب رهبری برعهده خواهد داشت. شکل‌گیری دو نهاد مهم و تصمیم‌ساز برای پیشرفت و تعالی کشور اگر با مشارکت اکثریت ملت ایران باشد باید خوشحال بود یا نگران؟ 

کشور و ملت ایران برخوردار از تنوع جغرافیایی، فرهنگی، قومی و سیاسی است و انتخابات، به‌ویژه انتخابات مجلس همیشه تبلور آرا، اندیشه و تمایلات مردم، به‌ویژه نخبگان و احزاب و کنشگران و فعالان سیاسی و اجتماعی و مدنی و آحاد جامعه بوده است. آیا احساس مشارکت نخبگان جامعه که بیش از ٨٨ درصد آنان از مدرک کارشناسی ارشد و دکترا برخوردارند برای مشارکت مؤثر در شکل‌گیری مجلس شورای اسلامی جای خرسندی ندارد؟  

آیا افزایش بیش از ٦٠ درصد علمای متعهد بلاد مختلف و بزرگان حوزه و علم و جامعه و انقلاب برای حضور مؤثر در شکل‌گیری و ایفای مسئولیت در مجلس خبرگان جای امیدواری ندارد؟

آیا اعلام آمادگی زنان که نیمی از جامعه هستند برای حضور در مجلس خبرگان و یا افزایش زنان برای جلب مشارکت آحاد جامعه برای شکل‌دادن یک مجلس متعادل و کارآمد که حقوق زنان را پی بگیرد و وضعیتی که بر جامعه زنان از دیرباز رفته است را با تصویب قوانین مترقی مبتنی بر فقه پویا کاهش و جامعه زنان را بیش از گذشته به کارآمدی قوانین جمهوری اسلامی امیدوار کند جای نگرانی است؟ 

براساس آمار وزارت کشور بیش از ٧٣ درصد داوطلبان مجلس کمتر از ٥٠ سال و ١٨ درصد آنها بین ٣٠ تا ٣٥ سال سن دارند که این آمار نشان می‌دهد نسل جوان کشور بیش از گروه‌های سنی دیگر به مشارکت در اداره کشور دلبسته‌‌اند و این پیام معنی‌داری است که جوانان تحصیلکرده نسبت به مسائل مهم کشور از جمله انتخابات مجلس احساس مسئولیت مضاعف دارند. آیا این احساس وظیفه و تعهد برای کشوری که دارای جمعیتی جوان و میانه سنی آن حدود ٣٢ سال است یک فرصت نیست؟

بررسی‌های گذشته نشان می‌دهد که هر میزان مشارکت گروه‌های مرجع و نخبگان و فعالان سیاسی و اجتماعی برای داوطلبی عضویت در مجالس شورا، خبرگان، شورا‌های شهر و ریاست جمهوری بیشتر باشد قشر وسیع‌تری از مردم در انتخابات شرکت خواهند کرد و اصولا حماسه سیاسی در انتخابات آن‌گاه خواهد بود که رقابت جدی و واقعی باشد و رقابت آنگاه جدی خواهد بود که امکان حضور افراد با دیدگاه‌های مختلف و حتی متضاد فراهم شود و این مهم جز با حضور و افزایش تنوع و کثرت کاندیداها میسر نخواهد شد.

به نظر می‌رسد مشارکت بالای افراد برای داوطلبی مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی واقعیتی است که موجب امید و نشاط و تحرک و پویایی است.اگر نگرانی در حوزه نظارت از منظر سازمانی است که حجم وظایف و تعهدات شورای محترم نگهبان را مضاعف و این موجب وقت و تلاش بیشتر و مسئولیت‌های فراوان برای اعلام‌نظر درخصوص کاندیداهاست؛ به‌نظر می‌رسد می‌توان تمهیدات لازم را برای تسریع در اعلام صلاحیت‌ها با همکاری هیأت‌های اجرائی، وزارت کشور و نهادهای چهارگانه احراز صلاحیت فراهم آورد تا دچار کمبود زمان نشوند. 

اما در رویکرد دیگر افزایش مشارکت می‌تواند منشأ امید و نشاط و شادابی جامعه باشد از جمله:

- موفقیت مردم و نخبگان در انتخابات ریاست جمهوری ٩٢ نشان داد که انتخابات می‌تواند مناسب‌ترین شیوه برای تغییر در جامعه باشد و امید به تغییر و بهبود را در دل مردم زنده نگه ‌دارد.

- مردم نتیجه آرای خود را در تغییر سیاست‌های دولت ازجمله در موضوع هسته‌ای و عرصه‌های اقتصادی مشاهده کردند و برهمین‌اساس امیدوارند دولت را در توفیق سیاست‌ها همراهی کنند؛ به‌ویژه آنکه از دید مسئولان دولتی (ازجمله وزیر محترم کشور) افزایش مشارکت نه تنها جای نگرانی ندارد بلکه موجب امیدواری است.

- همه دلسوزان کشور از موج افراط‌گرایی که در یک دهه گذشته در کشور شکل گرفته و کشور را با چالش‌هایی مواجه کرده است نگرانند. انتخابات فرصتی است که هم مجلس شورا مجلس متعادلی شود و هم مجلس خبرگان از گزند افراطیون مصون بماند.

 باید هوشیارانه تلاش کرد که انتخابات فرصتی برای افزایش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی باشد که جامعه ما بیش از هر زمان به آن نیازمند و امیدوار است. باید امید مردم را پاس داشت و زمینه مشارکت حداکثری در انتخابات را برای حفظ مصالح ملی فراهم کرد. 

انتهای پیام/