مشکل بی‌آبی یکی از خشک‌ترین کشورهای دنیا چگونه حل شد؟

به گزارش  گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، عربستان سعودی بزرگترین کشور حاشیه خلیج فارس است که 2.2 میلیون کیلومتر مربع مساحت و 31 میلیون نفر جمعیت دارد. سرانه آب تجدیدپذیر (شامل جریان رودخانه‌ها و آب‌های باران) در عربستان 79 متر مکعب به ازای هر نفر در سال 2013 بوده است و جزء خشک‌ترین کشورهای دنیا محسوب می‌شود(1).

سازمان ملل کشورهایی را که سرانه آب تجدید پذیر در آن‌ها کمتر از 1000 متر مکعب در سال باشد، کشورهای مواجه با کمبود آب (water scarce) تعریف می‌کند و بر این اساس عربستان با کمبود شدید منابع آب تجدیدپذیر روبه‌رو است. با وجود این کمبود شدید منابع آبی تجدیدپذیر، عربستان توانسته است آب مورد نیاز برای توسعه و رشد صنعتی و جمعیتی خود را تأمین کند.

 بر اساس آمارهای بانک جهانی این کشور در 10 سال اخیر به طور میانگین 5.5% رشد تولید ناخالص داخلی و 2.5% رشد جمعیت داشته است(2) و اگر تنها به منابع آبی تجدیدپذیر اکتفا می‌کرد در این مسیر با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شد. اما عربستان که از شرق به خلیج فارس و از غرب به دریای سرخ دسترسی دارد، با اتخاذ راهبرد شیرین‌سازی آب دریا توانسته است بر مشکل کمبود آب خود غلبه کند. این کشور توانسته است با تأسیس آب‌شیرین‌کن‌های بزرگ، ظرفیت شیرین‌سازی آب را از صفر متر مکعب در روز در سال 1964 به بیش از 14 میلیون متر مکعب در روز در سال 2013 برساند به نحوی که اکنون بیشترین ظرفیت شیرین‌سازی آب را در دنیا به خود اختصاص داده است.

نیمی از آب شرب مورد نیاز مردم عربستان از طریق آب شیرین‌کن‌ها تأمین می‌شود. به عنوان نمونه آب شهر ریاض (پایتخت عربستان)، از طریق آب شیرین‌سازی شده در خلیج فارس تأمین می‌شود که از طریق خط لوله انتقال آب به طول 467 کیلومتر به این شهر منتقل می‌شود. یکی از مهم‌ترین آب‌شیرین‌کن‌های عربستان، واحد نیروگاه و آب‌شیرین‌کن رأس الخیر است که بزرگترین آب‌شیرین‌کن دنیا محسوب می‌شود و می‌تواند روزانه بیش از یک میلیون متر مکعب آب شیرین کند که برای تأمین آب شرب 5 میلیون نفر کفایت می‌کند.

بر اساس آمار بانک جهانی، سرانه آب تجدیدپذیر در عربستان کمتر از یک بیستم ایران است اما با این وجود، سعودی‌ها توانسته‌اند با شیرین‌سازی مشکل آب خود را حل کنند، مشکلی که می‌توانسته است به یکی از مهم‌ترین موانع پیشرفت و توسعه‌ی آن‌ها تبدیل شود. این در حالی است که مشکل کمبود آب، مانع بزرگی بر سر راه توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق مختلف کشور از جمله مناطق ساحلی جنوب –که به آب‌های آزاد دسترسی دارند– شده است. هر چند دولت تلاش‌هایی را برای حل مشکل این مناطق با افزایش ظرفیت شیرین‌سازی آب انجام داده است اما سرعت گسترش آب‌شیرین‌کن‌ها در کشور بسیار کند است و ضروری است دولت محترم با اتخاذ راهبردهای مناسب، ایجاد زمینه‌ی مساعد برای سرمایه‌گذاری و احداث این واحدها به میزان مورد نیاز را در دستور کار قرار دهد.