غار کرفتو کردستان؛ محصول مشترک انسان و طبیعت

به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛   در سال‌های اخیر شاهد گسترش فرهنگ گردشگری در کشور بوده‌ایم و در این میان علاقه‌مندی به سفر‌های خارج از کشور نیز بیش از پیش افزایش یافته است. این موضوع اگر‌چه از دیدگاه جهان‌گردی و کسب تجربه و اطلاعات امری پسندیده است اما این در حالی است که هنوز بسیاری از مردم کشورمان شناخت کافی نسبت به مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های گردشگری تعداد زیادی از شهرهای ایران ندارند.
 
در حالی که اگر هزینه‌های سفرهای خارجی در داخل ایران که تاریخ و تمدنی کهن و طبیعی کم‌نظیر دارد، ‌صرف شود اثرات مثبت چشمگیری در زمینه‌های مختلف از جمله هتلداری، صنایع دستی،‌ حمل و نقل و غیره خواهد داشت که در مجموع موجب رونق اقتصادی کشور و اشتغال‌زایی می‌شود.
 
در ایران‌زمین، قصد داریم تا هر هفته با معرفی یکی از جاذبه‌های سرزمین‌مان اطلاعاتی در‌جهت آشنایی بیشتر با مناطق گردشگری ارائه کنیم.

استان کردستان، در دامنه‌ها و دشت‌های پراکنده رشته‌کوه‌های زاگرس میانی، استانی سرسبز و زیباست که می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری تبدیل شود.
 
این استان حدود 1/7 درصد از ساخت کل کشور را شامل می‌شود و حدود 1/5 میلیون نفر جمعیت دارد.  
شهرستان دیواندره که در شمال این استان قرار گرفته‌است به رغم اینکه تنها حدود ۱۵ ٪ از وسعت استان کردستان را شامل می‌شود، تمدنی چهار هزار ساله دارد.

 آثار باستانی غار کرفتو نشانگر وجود تمدن و حیات تا دو هزار سال قبل از میلاد در این منطقه است. این غار در 31 کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره  در استان کردستان قرار گرفته‌ و یکـی از آثـار معـماری صخـره ای مـربـوط به قـرن سـوم مـیـلادی است. این غار، که غاری آهکی است در دوران سوم زمین‌شناسی شکل گرفته‌است و بخش‌هایی از آن، دست‌کند است و کتیبه‌هایی از دوران پیش از تاریخ دارد.

با توجه به پژوهش‌های به عمل آمده، غار کـرفـتـو در دوران ـ مـزوزوئـیـک ـ زیـر آب بـوده و در اواخـر هـمـیـن دوره ارتـفاعات کـرفـتـو از آب بـیـرون آمـده است. ایـن غار آهـکـی است و در دوره های مخـتـلـف انـسـان در آن سکـونـت میکـرده و به هـمـیـن دلـیـل تـغـیـیـر حالـت داده است. در داخـل غار هـنوز هـم آب وجـود دارد و بـرای دیـدن بعـضـی از جاهای مخـتـلـف آن بایـد از قایـقـهای کـوچک اسـتـفاده کـرد وجـود تصاویـر واشکال نـقـاشـی شـده داخـل غار از جـمله دیـدنـی های مـوجـود در ایـن اثـر باسـتانـی می باشـد که هـر بـیـنـنـده ای را به خـود جـلـب می کـنـد.

 معـماری ایـن غار صخـره ای ، چهار طـبـقـه در دل کـوه است و در حال حاضر طول آن حدود 750 متر و ارتفاع سقف آن از یک تا 12 متر متفاوت است.   
 
این غار در ارتفاعی بیش از 100 متر از سطح زمین قرار دارد که برای رسیدن به آن باید بیش از 180 پله را طی کرد. 

 فـضاهای داخل غار توسط حجاران تـراشـیـده شده و اتـاقـها، راهـروها و دالانهای مـتعـددی به وجـود آمده است که به هم مرتبط اند و نورگیرهایی به سمت بیرون در آنها تعبیه شده‌ است.  بـر سـر در یکـی از اتـاقـهای طـبـقـه سـوم کـتـیـبـه ای یـونانـی وجـود دارد و به هـمـیـن عـلـت غار را معـبد هـراکـلـس (هـرکـول ) می نامـنـد ، در ایـن کـتـیـبـه آمـده: "در ایـن جا هـراکـلـس سکـونـت دارد باشـد که پـلـیـدی در آن راه نـیابـد" 

بر دیواره عمودی طبقات مختلف غار آثار متعددی از گوزن مارال، سوارکار با اسب، حیواناتی ناشناس و غیره وجود دارد که به سختی قابل مشاهده اند که در میان آنها نقش های گوزن های مارال که تعداد آنها در طبقه دوم به چهار مورد می رسد از همه قدیمی ترند. 

 قدمت و سابقه سكونت و یا مورد استفاده قرار گرفتن این غار تا پیش از كاوش های علمی  زمستان 79 و تابستان و پائیز 80 ، بر پایه معماری موجود و نیز كتیبه نوشته شده به خط یونانی  موجود در آن، به دوره سلوكی به بعد یعنی اشكانی، ساسانی و اسلامی ارتباط داده شده بود. اما پس از انجام كاوش های ذکر شده و نتیجه  بدست آمده از مطالعات محوطه های اطراف غار، مشخص گردید كه در پیش از تاریخ، به احتمال از اواخر هزاره پنجم پیش از میلاد  و هزاره چهارم پیش از میلاد  این غار همزمان با پناگاهها و غارهای دیگر از جمله غار كانی میكائیل مورد استفاده قرار گرفته است. 

متاسفانه همانند بسیاری دیگر از آثار باستانی کشورمان،دیواره های این غار نیز از کنده کاری های بازدیدکنندگان مصون نمانده و یادگاری نویسی های بسیاری را میتوان در آن دید.
 
این غار صخره ای منحصر به فرد، در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شمارهٔ ثبت ۳۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.


گزارش از زهرا علی اکبرلو





انتهای پیام/