دلیل اصلی بیماری ارتفاع، رفتن به بلندی‌ها با سرعت زیاد است

این مراحل به‌عنوان وفق دادن (هم‌هوایی) یا عادت کردن شناخته می‌شود و عموماً 1 تا 3 روز برای هر ارتفاعی وقت می‌گیرد؛ برای مثال اگر شما تا ارتفاع 3000 متری بالا بروید و چندین روز را در آن ارتفاع بمانید، بدن شما به ارتفاع 3000 متری عادت می‌کند. اگر شما تا ارتفاع 6500 متری بالا بروید، بدن شما دوباره به آن ارتفاع عادت می‌کند.

تغییرات زیادی در بدن شما رخ می‌دهد تا بدن، اجازه عمل با اکسیژن کاهش یافته را پیدا کند. افزایش عمق هر تنفس و افزایش فشار سرخرگ های ریوی، خون را مجبور می‌کند تا در قسمت هایی از ریه که در حالت عادی، در ارتفاع دریا از آنها استفاده نمی‌شود، جریان پیدا کند.

بدن گلبول های قرمز بیشتری جهت حمل اکسیژن تولید می‌کند. بدن آنزیم خاصی را که اکسیژن رسانی را تسهیل می‌کند، بیشتر تولید می‌کند.

سردرد
انواع بیماری ارتفاع
به طور کلی بیماری های ارتفاع به سه دسته تقسیم می شوند:
سندرم ارتفاع زدگی حادسردرد اولین علامت ناشی از AMS است. معمولا سردرد در AMS همراه با بقیه علائم رخ می دهد، از جمله بی خوابی، ضعف عضلانی، سرگیجه، بی اشتهایی و تهوع.
این سردرد معمولا در شب و با فعالیت زیاد بدتر می شود. بی خوابی بعد از سردرد، دومین علامت شایع است. اختلال در خواب معمولا به دنبال تنفس دوره ای، سردرد شدید، سرگیجه و نفس تنگی رخ می دهد.
بی اشتهایی و تهوع نیز از علائم شایع هستند. کاهش ادرار(حتی با وجود مصرف مایعات) نیز ممکن است رخ دهد.

ادم مغزی در ارتفاعات
در موارد شدید ارتفاع زدگی حاد فرد دچار عدم تعادل، گیجی و تغییر در سطح هوشیاری می شود که به این حالت، ادم مغزی ناشی از ارتفاع زدگی می گویند.

 ادم ریوی در ارتفاعات
ادم ریوی در ارتفاعات بالا معمولا در عرض 2 تا 5 روز بعد از رسیدن به ارتفاع بالا رخ می دهد.
ادم ریوی به ندرت در ارتفاعات زیر 2500 تا 3000 متری رخ می دهد و همین طور به ندرت در افرادی که در ارتفاع خاص، حدود یک هفته هم هوایی داشته اند اتفاق می افتد.
اولین علائم ادم ریوی تنگی نفس فعالیتی، سرفه و کاهش ناگهانی عملکرد ورزشی است.
در پی ادم ریوی، تنگی نفس استراحتی و خس خس سینه شروع می شود. سرفه بدتر می شود و در نهایت خلط کف آلود صورتی رنگ که بیانگر ادم ریوی است، دیده می شود

عوارض جانبی استازولامید-قرص ارتفاع:

با رواج روز افزون صعودهای سرعتی در بین برخی کوهنوردان، مصرف قرص استازولامید بعنوان یکی از رایج ترین داروها جهت پیشگیری و درمان بیماری حاد ارتفاع یا ارتفاع زدگی، بطور چشمگیری افزایش یافته است. این افزایش بی رویه مصرف دارو، بدون اطلاع از عوارض جانبی آن می تواند سلامت کوهنورد را مورد تهدید قرار دهد. بویژه اینکه افراد مختلف پاسخ های متفاوتی به یک دارو می دهند. اینکه بدن ما ممکن است چه واکنشی در مقابل دارو نشان دهد، امریست پیچیده. آگاهی ما از عوارض دارو بما کمک می کند تا نسبت به بروز مشکلات جسمی در حین فعالیت کوهنوردی و عوامل آن آگاه باشیم.

عوارض شایع:

افزایش حجم ادرار(دیورز) ،کرختی، مور مور شدن و تغییر حسی(پارستزی) بخصوص در دستها و پاها و نواحی تحت فشار، مصرف نوشیدنیهای کربن دار ممکن است بی مزه بنظر برسد، تهوع، عدم تعادل الکترولیتی.

سایر عوارض:ناخوشی- عدم آگاهی نسبت به زمان و مکان، افسردگی، خستگی، ضعف عضلانی، بی اشتهایی، استفراغ، کاهش وزن، خشکی دهان، تشنگی، اسهال، افزایش دفع کلسیم، پتاسیم، منیزیم و سدیم، اسیدوز متابولیک( کاهش میزان PH مایع خارج سلولی ناشی از افزایش یونهای هیدروژن و یا کاهش  یونهای بیکربنات. این وضعیت ممکن است منجر به یک یا بیش از یکی از موارد زیر شود: خمودی، ضعف، درد شکمی،  تهوع، استفراع، دیس پنه یا تنفس مشکل،  هیپرپنه پیشرونده یا افزایش تعداد تنفس، دهیدراتاسیون ، تشنگی، برافزوختگی صورت، نبض پرجهنده، خواب آلودگی فزاینده، اغتشاش شعور، جنگجویی.)؛ هیپرگلیسمی (افزایش اندازه گلوکز در خون که منجر به پوست گر گرفته و خشک ،  فشارخون پایین ، نبض بالا، افزایش شمارش تنفس، پر اداری ،پرخوری، پرنوشی  و خواب آلودگی می شود.)؛

هیپراورسیمی (اسیداوریک  بیش از حد در خون که منجر به درد پهلو، معده، یا مفاصل می شود)؛ تکرر ادرار، پرادراری، سوزش ادرار، اختلال فعالیت کبد.

عوراض تهدید کننده زندگی:

فلج شل؛ اگرانولوسیتوز (عارضه ای که با عفونت شدید همراه است و بوسیله تب بالا، لرز، ضعف و بی حالی شدید و زخم شدن غشاء مخاطی نظیر دهان، رکتوم یا واژن تظاهر میکند.)

نکاتی در مورد مصرف دارو:

 مصرف طولانی مدت استازولامید منجر به کاهش شدید پتاسیم می شود و نیاز به رژیم سرشار از پتاسیم وجود دارد.

 گلودرد یا زخم دهان، خونریزی غیر عادی، تب و مشکلات پوستی یا کلیوی را گزارش کنید.

بی حسی، گزگز، سوزش، خواب آلودگی و مشکلات بینایی را گزارش کنید.

بمنظور کاهش  خطر تشکیل سنگهای کلیوی، بقدر کافی مایعات مصرف کنید.

سردرد شدید را هم اضافه می کنم و بی حسی کرختی و مور مور اطراف دهان.
توصیه میکنیم هیچ گاه دارویی را برای اولین بار در کوه مصرف نکنید و ابتدا آن را در حالت عادی تست کنید تا در صورت بروز عوارض نا شناخته یا شناخته شده دچار مشکل نشوید.و در کوه سعی کنید از داروی همان شرکتی استفاده کنید که قبلا امتحانش کرده اید.بسیار دیده شده است که کسی به یک نوع دارو از یک مارک حساس نباشد ولی با همان دارو از مارک دیگر عوارض نشان دهد.

تغذیه و بیماری ارتفاع در کوهنوردی

در برنامه هاي كوهنوردي كمتر از دو روز نياز به رژيم غذايي پر پروتئين وجود ندارد.
در اين برنامه ها اغلب مواد رژيم غذايي بايد كبوهيدرات و چربي باشد.
در حين فعاليت شديد در كوهنوردي (صعود دماوند) مصرف كربو هيدرات و آب از همه مهمتر است. مصرف چربي و پروتئين (مانند تن ماهي ) قبل از شروع فعاليت سنگين مثلا صبح روز صعود توصيه نمي شود.
در حين فعاليت شديد مصرف آب به ميزان1000-750 سی سی در ساعت توصيه مي شود.
در ارتفاعات بالا مصرف آب ليمو يا ليمو ترش مي توانداز ميزان ارتفاع زدگي بكاهد.
در هواي گرم و تعريق شديد بايد نمك نيز به آب آشاميدني افزوده شود.
مصرف انجير خشك ، كشمش ، آلو خشك و خرما در حين صعود مفيد است.
تركيب نوشابه ورزشي بصورت اضافه كردن يك قاشق چايخوري+2قاشق غذا خوري شكر+1 سيسي آب ليمو
نوشابه ورزشي به ميزان 250سي سي هر 20دقيقه در حين صعود دشوار و در هواي گرم و هر 1 ساعت در صعود معمولي استفاده مي شود.
ميوه هاي آبدار مانند پرتقال ، گوجه ، خيار و سيب نيز ضمن تامين قند ، آب لازم را نيز در حين صعود فراهم مي كنند.
بهتر از حداقل 30 دقيقه بعد از خوردن غذا استراحت شود و بلافاصله اقدام به صعود نشود.
غذاهاي چرب مانند تن ماهي در ارتفاع باعث تشديد تهوع ناشي از بيماري ارتفاع مي شود مواد قندي و ترش درارتفاعات بيشتر توصيه مي شود.
كم آبي بدن خطرناكترين عارضه كوهنوردي در فصل تابستان است كه بايد ب آشاميدن آب كافي مانع آن شد.
جهت برنامه كوهنوردي كه در پيش داريد برنامه غذايي و نوشيدني خود را چه از لحاظ كميت و كيفيت و چه از نظر زمان مصرف شخص و تعيين نماييد.
سعي كنيد در هر ساعت حداقل 2گرم كربوهيدرات (قند) استفاده كنيد.
اگر در برنامه اي دماي پايين پيش بيني مي كنيد ، چيزي براي خوردن برداريد كه به صورت سرد هم قابل خوردن باشد.
خوردن آب و غذاي سرد در كوه ها به هنگامي كه هوا سرد است و دما پايين ، عمده بر اينكهكوهنورد را دچار سوء هاضمه مي كند مي تواند تاثيراتي چون از دست دادن حرارت بدن و آسيب به اعضاي داخلي بدن به علت سرد شدن ناگهاني مانند آسيب به حنجره ، لوزه ، دندان ها و غيره را پي داشته باشد.
تنوع غذايي حتي در صورت داشتن غذاي مورد علاقه مي تواند بسيار آزار دهنده باشد.
توصيه هاي فراواني در خصوص حداقل يك وعده غذايي گرم در ميان جيره غذايي روزانه كوهنوردان شده است. يكي از دلايل اين توصيه ها جنبه هاي رواني غذاي گرم است.
ارتفاع و ورزش هر دو باعث كم اشتهايي مي گردد.
غذاهاي با ميزان چربي بالا بيشتر غذاهاي با كربوهيدرات بالا باعث ناراحتي معده و گرفتن عضلات مي شود.
بهتر است در هر فرصتي (مثل استراحتهاي كوتاه) غذاي مختصري بخوريد تا اين كه هر از گاهي حجم زيادي غذا بخوريد.
استفاده از تنقلات و مغزهاي خام و شكلات هاي مغزدار بسيار مفيد است.
قبل از شروع برنامه غذايي را كه قبلا نخورده ايد و ممكن است مجبور باشيد در طول برنامه بخوريد را آزمايش كنيد.
سعي كنيد غذايي را كه قصد داريد ببريد در خانه بپزيد.
گوشت بدون استخوان مرغ ، برگه هاي سرخ شده گوشت ، سبزيجات پخته و ... جايگزين هاي مناسبي براي كنسروها هستند.
بعد از گرسنگي شديد و طولاني يك مرتب مقدار زيادي غذا بخوريد.
ترس و استرس باعث كاهش ترشحات معده و سوئ هاضمه مي شود.
همه‌چيز در مورد كوه‌گرفتگي بيماري ارتفاع و قوانين طلايي آن كوه‌گرفتگي يا بيماري ارتفاع موضوعي است مورد توجه كليه كساني كه پاي به كوه مي‌گذارند و به طور جدي به آن نگاه مي‌كنند. آنها بارها در مورد آن به تفكر پرداخته و گاه از آن وحشت داشته اند، در حالي كه چنانچه با آن آشنايي كامل داشته باشيم به خوبي قابل پيش‌بيني و پيشگيري است. در اين مقاله سعي بر آن داريم تا با زبان ساده و قابل استفاده براي همه از اين پديده صحبت كنيم.
قبل از هرچيز لازم است تعريف ارتفاع بلند را بدانيم:
- 3000-1500 متر را ارتفاع بلند
5500-3000 متر را ارتفاع خيلي بلند
به بالا را ارتفاع نهايي
مي‌ناميم. اصل اساسي صعود به اين ارتفاعات هم هوايي مي‌باشد. چنانچه هم هوايي به خوبي انجام شود مشكلي در صعود نخواهيم داشت. گرچه ممكن است كوه‌‌زدگي در ارتفاعات حتي 2500 متري و يا كمتر اتفاق بيفتد ولي معمولاً اين مشكل در ارتفاعاتي بالاتر از 3000 متر مشاهده مي‌شود. اين پديده يعني هم هوايي عبارت است از:
تطابق بدن با كمبود اكسيژن كه در ارتفاعات با آن روبه‌رو هستيم. اين تطابق طي روندي كند و طولاني و با مكانسيم‌هاي زير انجام مي‌شود:
ازدياد دم و بازدم (نفس نفس زدن)
ازدياد ادرار
ازدياد گلبول قرمز به دليل تسريع در ساخت آنها ( و غليظ شدن خون به دليل ازدياد ادرار).

انتهای پیام/