از بروکسل چه انتظاری می‌توان داشت؟

به گزارش حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران، رویکرد کنفرانس وارسا که ماه گذشته در پایتخت پولند برگزار شد، بیشتر بر حمایت‌های نظامی از افغانستان استوار بود. در کنفرانس وارسا تعهد شد که ناتو هر ساله چهارونیم میلیارد دلار برای نیرو‌های امنیتی کشور اختصاص می‌دهد. هم‌چنان در کنفرانس وارسا تعهد شد که نیرو‌های نظامی تا اخر سال جاری از افغانستان بیرون نخواهند شد و تعدادشان هم در همین حد کنونی باقی خواهد ماند.

کنفرانس بروکسل که در اوایل ماه اکتبر امسال برگزار می‌شود، بیشتر روی حمایت‌ها و کمک‌ها برای بخش ملکی افغانستان تمرکز خواهد داشت.

حاضران در نشست بروکسل، فعالیت‌های دولت افغانستان را در عرصه وعده‌هایی که به جامعه جهانی سپرده‌ است، بررسی می‌کنند. مهم‌ترین وعده‌ای که دولت افغانستان به جامعه جهانی داده است، مبارزه با فساد اداری است. افغانستان از سالیان درازی در رتبه‌های نخست کشور‌های فاسد جهان قرار دارد. فساد گسترده در افغانستان باعث شد که رقم‌های نجومی کمک‌ها به این کشور به تاراج برود و کم‌ترین تغییری به وجود نیاید.

به‌دنبال آن همین فساد باعث شد تا کمک‌های جامعه جهانی به شدت کاهش پیدا کند. رهبران حکومت وحدت ملی در زمان مبارزات انتخاباتی‌شان روی مساله فساد اداری به شدت تاکید داشتند. آنان با استفاده از این ابزار تلاش می‌کردند که آرای بیشتری را به صندوق‌های خود بریزند.

پس از شکل‌گیری حکومت وحدت ملی نیز رهبران حکومت، به جامعه جهانی وعده سپردند که در راستای محو فساد اداری بیشترین فعالیت را به خرج خواهند داد. با این‌که فعالیت‌های ملموسی در راستای مبارزه با فساد صورت گرفته، ولی با توجه به حجم گسترده فساد در کشور، این فعالیت اصلا به چشم نمی‌آید. هنوز تعداد زیادی از افرادی که در حکومت‌های سابقه متهم به فساد گسترده‌اند، در حکومت حضور قوی دارند. تلاش‌های برای مبارزه با فساد به‌دلیل این‌که خود سیستم به شدت ناقص و ناکارا است، به‌طور مداوم به شکست روبه‌رو می‌شود.

رییس‌جمهور، برای این که فعالیت‌هایش در راه مبارزه با فساد، به موفقیت برسد بیشترین نقاط اساس اقتصادی را خودش مدیریت می‌کند. ریاست شورای عالی اقتصاد، مدیریت نهاد تدارکات ملی و غیره که توسط اشرف غنی رییس‌جمهور پیش برده می‌شود، برای این‌که گویا مبارزه با فساد توسط خود رییس‌جمهور مدیریت شود. ولی خود این مساله فساد‌آور است. رییس‌جمهور می‌رود که کم کم حکومت تک‌محور را شکل بدهد و حکومت‌های تک‌محوری بیشتر از هر شکل حکومتی دیگر، مستعد به فساد‌اند.

مسلما جامعه جهانی با دقت این مسایل را دنبال می‌کند. هرچند تا هنوز به‌طور مشخص نقد‌های تند جامعه جهانی که در زمان حکم‌روایی حامد کرزی به‌طور دایم علیه حکومت او شنیده می‌شد، هنوز برای حکومت وحدت ملی وارد نشده، اما نمی‌توان انکار کرد که ضعف‌های زیادی در حکومت وحدت ملی وجود دارد. بنا انتظاراتی که ما از کنفرانس بروکسل داریم، مستقیما ربط دارد به انتظاراتی که جامعه جهانی از ما دارد. ما باید به کنفرانس بروکسل با دست پر‌تری وارد شویم. حداقل باید دست‌آورد‌های ملموسی برای کنفرانس بروکسل نشان بدهیم تا در عوض بتوانیم کمک‌های جامعه جهانی را به سوی افغانستان سرازیر کنیم.

چالش‌های مختلف در طول این سال‌ها، به شدت دموکراسی نیم‌بند افغانستان را با خطر روبه‌رو کرده است. بحران شکل‌گیری حکومت براساس یک توافق سیاسی، اصل قانون اساسی را که حکومت بر اساس آرای مردم ایجاد می‌شود را زیر پا گذاشت. رکود فعالیت نهاد‌های مدنی، عدم توسعه احزاب سیاسی، افتادن به پرتگاه تبارگرایی نفرت بار و عدم حمایت از رسانه‌ها در کشور، دموکراسی افغانستان را نیز با چالش روبه‌رو ساخته است. در کنفرانس بروکسل، اگر نهاد‌های مدنی و سیاسی بیرون از دولت هم حضور داشتند، باید روی جلب توجه جامعه جهانی به خطراتی که دموکراسی تازه پا گرفته افغانستان را تهدید می‌کند، بیشتر تمرکز صورت بگیرد.

انتظار از کنفرانس بروکسل این است که جامعه جهانی با توجه به تعهد صادقانه‌تری که دولت فعلی نسبت به تعهداتش دارد، حمایت بیشتر خود را از نظام افغانستان اعلام بدارند. توقع می‌رود که جامعه جهانی یکبار دیگر تعهدات کنفرانس‌های قبلی در مورد افغانستان را تایید کرده و بر تداوم آن تاکید کنند. اگر این انتظارات از کنفرانس بروکسل برآورده شود، ما وارد یک فاز سیاسی جدید در تاریخ معاصر کشور خواهیم شد. فازی که می‌تواند امید‌ها را برای یک آینده روشن‌تر رقم بزند.