فارن افرز: ریشه های قدرت جنبش گولن در ترکیه / از اتحاد با اردوغان تا اتهام کودتا
وبسایت نشریه فارن افرز در مطلبی به بررسی تاریخ حضور عناصر وابسته به فتح الله گولن در بخش های مختلف ترکیه پرداخت.
به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران جوان وبسایت نشریه فارن افرز در مطلبی نوشت: دو هفته از کودتای نافرجام ترکیه می گذرد و هنوز پرسش های بسیاری درخصوص توطئه کودتا و افراد دخیل در آن وجود دارد.
حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم در ترکیه، فتح الله گولن و حامیان وی را در توطئه کودتا دخیل می داند. پیش از این بین حزب حاکم و طرفداران فتح الله گولن جنگ قدرت در جریان بوده است و مدارکی نیز وجود دارد که ثابت می کند حامیان قدرتمند گولن در برنامه ریزی کودتا و اجرای آن دست داشته اند. همچنین این مدارک باعث بروز ناراحتی هایی میان ترکیه و آمریکا شده است. آمریکا درخواست استرداد گولن به ترکیه را نپذیرفت و همین امر روابط میان دو کشور را تیره و تار کرده است.
پس از کودتای نافرجام ترکیه، تاریخ پیچیده روابط دولت اردوغان با جنبش فتح الله گولن بار دیگر مورد توجه قرار گرفت. محمد فتح‌الله گولن واعظ، نویسنده و مدرس الهیات است که در سال 1999 و دو سال بعد از کودتای نظامی علیه دولت نجم الدین اربکان، معمار اسلام‌گرایی در ترکیه، به بهانه درمان به آمریکا مهاجرت کرد. البته گفته می‌شود وی به دلیل ترس از محاکمه در ترکیه به آمریکا سفر کرد.
با قدرت گرفتن اردوغان در سال 2002، گولن از وی حمایت کرد. طرفداران اردوغان و گولن برای ساختن آینده ای بهتر با یکدیگر متحد شدند. همه چیز به خوبی پیش می رفت. رجب طیب اردوغان قدرت سیاسی ترکیه را در دست داشت و طرفداران و افراد وابسته به گولن، در بخش های اداری، دادسراها، قوه قضاییه و اداره های پلیس مشغول به کار بودند. هر دو گروه می کوشیدند تا قدرت ارتش را تحت کنترل درآورند و آن را محدود کنند.
اما سرانجام، منافع مختلف و دیدگاه های متفاوت در عرصه سیاسی، اتحاد آنها را متزلزل کرد. گولن و اردوغان درخصوص موضوعات مختلف مواضع متفاوتی داشتند و اختلافات بین آنها بالا گرفت. اردوغان سعی کرد وابسته های گولن را از عرصه رسانه و کسب و کار حذف کند. روزنامه نگاران بسیاری از مطبوعات ترکیه کنار گذاشته شدند. پس از آن، کودتایی نظامی در ترکیه درصدد براندازی حکومت اردوغان برآمد.
اردوغان در ساعات اولیه کودتا، اعلام کرد فتح الله گولن عامل اصلی توطئه در ترکیه است. پس از شکست کودتا، پاکسازی بخش های مختلف ترکیه از عناصر وابسته به گولن شدت گرفت. 8600 افسر نظامی به طور رسمی دستگیر و 15000 افسر نیز بازداشت شدند. دولت ترکیه 10 ها هزار نفر از کارکنان دولت را نیز به جرم ارتباط با جنبش گولن از کار برکنار کرد.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد افراد وابسته به گولن از دهه 80 میلادی به بعد سعی داشتند وارد ساختار نظامی ترکیه شوند. با متحد شدن گولن و اردوغان، موانع سر راه افراد وابسته به گولن برای رسیدن به قدرت برطرف شد.
اما نافرجام ماندن کودتای ترکیه و پایان زودهنگام آن، نشان داد جنبش گولن نهاد بسیار منسجمی نبوده است. دولت ترکیه لیستی از افسران وابسته به گولن و کارکنان بخش های مختلف که طرفدار گولن بودند، در اختیار داشت. بازداشت این افراد بلافاصله پس از کودتای نافرجام ترکیه آغاز شد.
نکته قابل توجه اینجاست که گولن گرایشی اسلامی دارد. با این حال، تفسیر وی از اسلام بیشتر با تفسیر آمریکایی ها همخوانی دارد. از سوی دیگر، ارتش ترکیه از آغاز طرفدار سکولاریسم بوده است. آنها با حکومت اسلامی موافق نبودند و پیش از این نیز کودتاهای دیگری علیه نظام های اسلامی حاکم بر ترکیه انجام داده بودند.
پرسش اینجاست که آیا گولن و طرفدارانش برای براندازی دولت اردوغان با سکولارهای ارتش ترکیه متحد شده بودند؟ گولن دست داشتن در کودتا را انکار کرد؛ اما بدیهی است از موفقیت کودتا و براندازی دولت اردوغان خوشحال می شد. با این حال، شواهدی وجود دارد که افراد وابسته به جنبش گولن در کودتای نظامی علیه دولت اردوغان نقش داشته اند.
انتهای پیام/
