کرمان؛
کبیسه ای با رنگ و بوی 120 ساله یا 4ساله ؟!
تقویم امسال بعد از چهار سال میزبان سال کبیسه است؛ اما، در تقویم ایران پیش از اسلام مردمان سال کبیسه را بعد از 120 سال تجربه می کردند.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان؛ گاهی که می خواهیم برای کسی دعا کنیم، آرزومی کنیم 120 ساله شود. چرا؟ برای پاسخ به این سؤال به میان مردم رفتیم، از پیرمرد خوش برخوردی که در بازار کرمان در حال فروشندگی بود، علت 120 سالگی را در دعا هایمان جویاشدیم. وی در پاسخ گفت: از قدیم رسم بوده است که هرکس می خواست درباره ی کسی دعا کند، اولین دعایش همین بود که می گفت: امیدوارم به حق پیامبر یا خداوند 120 ساله بشی، فقط حرف از 120سال بود.
از پسر جوانی که در مغازه ای حضور داشت، درباره ی این دعاپرسیدیم . وی در پاسخ کمی عمر را بهانه آورد و گفت : لابد 120 سال عمری نبوده است.
در بازار به آقای فتحی زاده مسئول دفتر قرآنی اداره ی ارشاد برخوردیم، فلسفه ی این موضوع را از وی نیز جویا شدیم، وی در پاسخ گفت: ظاهراً در قدیم کمترین عمر 120 سال بوده است یعنی: عمرها طولانی بوده است. وی سبک زندگی سالم وخوب در قدیم را سبب طولانی بودن عمر و زندگی ماشینی امروز را سبب کوتاهی عمرها و فرسوده کردن انسان ها می دانست.
در دانشگاه شهید باهنر کرمان نیز از دانشجوی دختری پرسیدیم که او نیز در پاسخ گفت: نمی دانم.
کارشناسان معتقدند میان آرزوی 120 سالگی و نحو ه ی محاسبه ی سال کبیسه ارتباطی وجود دارد.
می دانیم که طول سال خورشیدی حدود 6 ساعت بیشتر از 365 روز است و نحوه ی محاسبه ی این 6 ساعت در تقویم، سال های کبیسه را مشخص می کند.
محمود مدبری دکترای زبان و ادبیات فارسی و استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان و رییس دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، با اشاره به سابقه ی درخشان ایرانیان در تنظیم تقویم در ایران قبل و بعد از اسلام گفت: یکی از مسائلی که در تقویم پیش و بعد از اسلام مطرح بود، تفاوت محاسبه بود.
وی افزود: منجمان در تقویم پیش از اسلام، تشخیص داده بودند که سال 365 روز و نزدیک به 6 ساعت است. آن ها به این صورت عمل می کردند که 5 روز از 365 روز را بر می داشتند و360 روز را تقسیم به 12 ماه می کردند و در آن صورت برای هر ماه به صورت متساوی 30 روز در نظر گرفته می شد، جمع این ها 360روز می شد و 5 روز همیشه متغیر بود .
کبیسه ی پیش از اسلام مثل امروز نبود، در ایران پیش از اسلام خرده های نزدیک به 6 ساعت، 120 سال یک بار جمع می شد و یک ماه را می ساخت وسال کبیسه یک ماه اضافه داشت نه یک روز اضافه داشته باشد؛ منتهی، هر 120 سال یک بار اتفاق می افتاد. این است که در زبان و فرهنگ خودمان بدون اینکه مردم دقت داشته باشند، دعا می کنند می گویند: الهی 120 سال زنده باشی، یعنی: در حقیقت یک کبیسه ی کامل را به چشم ببینی؛ والا، 120 در اول به نظر می آید که عدد خاصی نیست . در این محاسبه است که درست می شود یعنی: یک کبیسه ی کامل.
امانحوه ی محاسبه ی سال کبیسه در تقویم جلالی
دوست محمدی که دکترای فیزیک با گرایش نجوم دارد و استاد دانشگاه شهید باهنر که در دانشکده ی فیزیک دانشگاه باهنراست، در دانشکده ی فیزیک دانشگاه باهنر درباره محاسبه سال کبیسه در تقویم جلالی که امروز مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: سال به طور دقیق 365 روز 24 ساعت نیست و یک خرده که حدود 5 ساعت و 48 دقیقه و45 ثانیه است و به عبارت دیگر حدود 6 ساعت است، اضافه می آورد، این خرده در گاهشمار جلالی که تقویم بسیار دقیقی است، به دقت مورد محاسبه قرار گرفته است.
به این صورت که باید 4 سال بگذرد و چهارتا از این حدود 6 ساعت جمع شود و به سال 365 روز اضافه شود.
محاسبه ی سال های کبیسه در دوره های 4 یا 5 ساله نشانگر دقت بالای تقویم جلالی است. تقومی، با قدمتی 938 ساله که نشانی روشن و افتخار آمیز از نبوغ دانشمندان ایرانی مسلمان است.
انتهای پیام/ح
