قاتل در دادگاه منکر جنایت شد؛
من جسد را آتش نزدم
فیک‌نیوز یا اخبار جعلی چگونه ساخته و نفوذ می‌کند؟
اخبار جعلی به حقیقت اهمیت می‌دهند فقط تا آن اندازه که بتوانند ما را از آن منحرف کرده و بر باور‌ها و رفتار‌های ما تأثیر بگذارند،این بخشی از مقاله مفصل «اکسل گلفرت» در «فیلاسوفر مگزین» است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، «اکسل گلفرت» پس از یک مقدمه‌چینی به سراغ تاریخچه این اخبار رفته و از نخستین آن‌ها چنین حکایت می‌کند:
بیشتربخوانید: فیک نیوز چیست؟ + اینفوگرافیک
«ویلیام راندولف هرست (که زندگیش الهام‌بخش اورسن ولز برای ساخت فیلم «همشهری کین» بود)، ناشر نیویورک ژورنال در سده نوزدهم را به یاد آوریم که جنگ‌افروزیِ نیرنگ‌آمیزش را زمینه‌ساز جنگ میان اسپانیا و آمریکا در سال ۱۸۹۷ می‌دانند. نیویورک ایوینینگ‌نیوز که یکی از رقیبان نیویورک ژورنال بود اظهار تأسف می‌کند که نیویورک ژورنال «فکت‌ها را به‌طور فاحشی کژنمایی می‌کند» و «داستان‌هایی جعل می‌کند تا عامه مردم را برانگیزد.»
گلفرت ضمن اینکه تئوری گوبلز (رئیس تبلیغات هیتلر) مبنی بر اینکه «دروغ هرچه بزرگ‌تر، باورش آسان‌تر است» را یکی از ملاک‌های ساخت اخبار جعلی می‌داند، می‌نویسد:
«میزان دروغ و اطلاعات غلطی را که دست به دست می‌چرخد افزایش بده و آنگاه ممکن است افکار عمومی به‌طور برگشت‌ناپذیری در مسیری تازه بیفتد و روز به روز بدتر شود.»
او یکی از دلائل افزایش اخبار جعلی را علاوه‌بر گردش سریع‌تر اخبار و اطلاعات و همچنین تعدد حیرت‌آور مراکز خبرپراکنی، پذیرش مردم می‌داند و اضافه می‌کند:
«هرچه که باشد مشکل «اخبار جعلی» نه فقط به عرضه (به‌علت افزایش منابع اینترنتیِ نامعتبر، از وب‌سایت‌های نامعتبر در زمینه سلامت گرفته تا وب‌سایت‌های خبری، چون برایتبارت نیوز) بلکه به تقاضا نیز مربوط است: افکار عمومی دوقطبی شده و هر طرف علائق و سلیقه خود را می‌جوید...»
اکسل گلفرت، اخبار جعلی را با اخبار کذب متفاوت دانسته و تفاوتش را در عمدی بودنش در دروغ‌پردازی و فریب به‌حساب می‌آورد و جداکردنش از سیستم خبر رسانی امروز را نه تنها دشوار، بلکه جزیی از ذات این سیستم به شمار می‌آورد.
او می‌نویسد:
«این احساس که شبکه‌های مختلف رسانه‌ای به‌طور پیوسته ما را غرق در اطلاعات می‌کنند، وادارمان می‌سازد به شیوه‌ای سردستی و عجولانه راه‌های سریع‌تری را به‌کارگیریم تا از آخرین خبر‌ها مطلع شویم. بسیاری از این راه‌های سریع‌تر ذهنی، تابع علائق و سلیقه‌هایی هستند، که طی سال‌ها در ما به‌وجود آمده است. این سلیقه‌های احساساتی انتخابگر اخبار در کنار تکرار مداوم، عامل اصلی تأثیر اخبار جعلی می‌شوند. تکرار باعث می‌شود اطلاعات در ذهن ما، حتی ذهن‌هایی که انتظار می‌رود آگاه‌تر باشند، هرچه بیش‌تر جاگیر شوند و وقتی با زبان احساسات آماده شده باشیم، آنگاه نخواهیم توانست اطلاعاتی را که به ما می‌رسد درست ارزیابی کنیم.»
مطلب مجله «فیلسوفان» این‌گونه خاتمه می‌یابد:
«آنچه اخبار جعلی در دوران کنونی را به‌طور خاص تنفرانگیز می‌کند این است که این اخبار از نهادهایی بهره می‌گیرند که ظاهرا باید بتوان به آن‌ها اعتماد کرد، نهادهایی، چون رسانه و مطبوعات در کشور‌های غربی، علم و نهاد‌های آموزشی در این ممالک. خبرهای جعلی به‌ظاهر خبر هستند، اما به شیوه‌ای سیستمی فریب‌آمیز و گمراه‌کننده‌اند طوری که همیشه نمی‌توان به‌آسانی فریب‌آمیز و گمراه‌کننده بودنشان را تشخیص داد.»
منبع: روزنامه کیهان
انتهای پیام/
