سفر وزیر خارجه دوحه به تهران؛ تلاش دقیقه نودی امیر قطر برای نجات برجام یا صلح در منطقه؟

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی، وزیرخارجه قطر ظهر دیروز ۲۷ بهمن  در رأس هیئتی متشکل از وزیر راه این کشور به تهران سفر کرد. او با حضور در محل وزارت امور خارجه با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان دیدار کرد. مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله موضوعات مورد گفت‌وگوی دو وزیر خارجه دو کشور حاشیه خلیج فارس است.

رئیس دستگاه دیپلماسی ۲۷ بهمن در توئیتی ضمن اشاره به دیدار‌های اخیر خود پیرامون تحولات منطقه، نوشت: دیپلماسی فعال ایران به پیش می‌رود. در طول هفته گذشته، با مارتین گریفیتس، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن و امروز با محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر امور خارجه قطر دیدار داشتم. معاونان وزرای خارجه ایران، ترکیه و روسیه روز سه شنبه در سوچی در خصوص پیشبرد فرایند آستانه دیدار خواهند داشت. منطقه ما اولویت ماست.

 دی ماه امسال سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در سفر به دوحه با وزیر خارجه قطر دیدار و گفت‌وگو کرده بود. ظریف پیش از این سفر نیز با همتای قطری خود تلفنی گفت‌وگو کرده بود.

گفت‌وگوی فرستاده  قطر با مقامات ایران/ چراغ سبز دوحه برای مساعدت بین روابط تهران_واشنگتن

ظریف در دیدار با همتای قطری خود ضمن تشریح سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران در مخالفت با سیاست‌های مبتنی بر زور و اجبار در منطقه، بر ضرورت همکاری‌های کشور‌های منطقه برای حل و فصل مسائل و رسیدن به یک ترتیبات منطقه‌ای و با ثبات تأکید و روابط دوجانبه ایران و قطر را حائز نقش مهمی در این مسیر ارزیابی کرد.

محمد بن عبدالرحمن آل ثانی هم نیاز منطقه به رویکردی جدید و همکاری‌های همه جانبه را مورد تاکید قرار داد و آمادگی قطر را برای ایفای نقش کلیدی و موثر اعلام و ابراز امیدواری کرد هر چه زودتر مسائل موجود در چارچوب ابتکارات منطقه‌ای حل و فصل یابد. محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی با بیان اینکه ایران کشور همسایه قطر است و مسائل منطقه بر این کشور بازتاب دارد، تشریح کرد که ارتباطات با ایران و آمریکا متوقف نشده و همچنان در جریان است.

بررسی راه‌های گسترش روابط اقتصادی و همچنین حوزه‌های مشترک همکاری‌ها از دیگر محور‌های مورد گفت‌وگو و تبادل نظر وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و قطر در این دیدار بود.

حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان هم عصر دوشنبه در دیدار با وزیر امور خارجه قطر، با اشاره به تحولات اخیر در منطقه و ضرورت توسعه همکاری‌های مشترک بین تهران و دوحه، تاکید کرد: روابط دو کشور در سال‌های گذشته بسیار خوب و رو به گسترش بوده و با ایجاد شرایط جدید بین المللی باید از فرصت‌های ایجاد شده برای توسعه و تعمیق روابط و همکاری‌ها استفاده شود.

روحانی همچنین با اشاره به توافقات حاصل شده در سفر سال گذشته امیر قطر به ایران و توافق‌های کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، بر ضرورت تسریع در اجرایی و عملیاتی شدن این توافقات تاکید کرد و گفت: ایران و قطر می‌توانند در زمینه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، فرهنگی، علمی، گردشگری همکاری‌ها را گسترش دهند و بخش‌های خصوصی دو کشور نقش مهمی در این راه ایفا می‌کنند.

رئیس جمهور کشورمان در ادامه با اشاره به تحولات اخیر در کشور آمریکا و پایان ترامپیسم در این کشور و اعلام سیاست‌های متفاوت از سوی دولت جدید این کشور از جمله تمایل به بازگشت به برجام، اظهار کرد که امروز برای همه دنیا ثابت شده که سیاست فشار حداکثری شکست خورده و دولت جدید آمریکا چاره‌ای جز جبران اشتباهات دولت قبل و عمل به تعهدات قانونی ندارد. رئیس جمهور با تاکید بر ضرورت لغو تحریم‌ها از سوی آمریکا و بازگشت به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل از سوی این کشور، تشریح کرد: هر زمانی که آمریکا تحریم‌های غیرقانونی را لغو و به قانون بازگردد، بلافاصله ایران هم به همه تعهدات خود در قالب برجام بازخواهد گشت.

وزیر خارجه قطر در دیدار با رئیس جمهور کشورمان، پس از تقدیم پیام کتبی امیر قطر به رئیس جمهور کشورمان، از جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور قدرتمند و تاثیرگذار منطقه یاد کرد و بر ضرورت همکاری و همفکری کشور‌های منطقه و خلیج فارس برای حل مشکلات تاکید کرد. او همچنین از ایران به عنوان یک کشور دوست در منطقه نام برد و بر توسعه و تعمیق روابط دو جانبه در همه زمینه‌ها بویژه همکاری‌های تجاری و اقتصادی تاکید کرد.

بن جاسم آل ثانی همچنین گفت: همواره معتقد به حفظ آرامش و ثبات و گفت‌وگو میان کشور‌های منطقه بوده‌ایم و ما نیز در تداوم طرح ابتکار صلح هرمز و طرح امید، خواستار گفت‌وگو‌های منطقه‌ای برای حل مشکلات میان کشور‌های منطقه هستیم. وزیر امور خارجه قطر با قدردانی از همراهی و همکاری ایران در دوره تحریم‌ها علیه این کشور، اظهار کرد: امیدواریم هرچه سریعتر با بازگشت آمریکا به برجام، مشکلات و تحریم‌ها در چارچوب این توافق حل و فصل شود و در این راه قطر از هرگونه مساعدت برای شکل گیری این اتفاق دریغ نخواهد کرد.

علی بن فهد الهاجری نماینده ویژه وزیر امور خارجه قطر در امور منطقه، که به همراه وزیر امور خارجه آن کشور به تهران آمده بود هم روز گذشته با سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه  دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار عراقچی با اشاره به روابط خوب دو کشور، بر لزوم استمرار رایزنی‌ها درباره مسائل دوجانبه و منطقه‌ای تاکید کرد و گفت: ایجاد امنیت و ثبات منطقه‌ای در چارچوب گفت‌وگو‌های منطقه‌ای و با حضور تمام کشور‌های منطقه و بدون دخالت خارجی تحقق می‌یابد و جمهوری اسلامی ایران در رابطه با امنیت منطقه خلیج فارس تنها با کشور‌های منطقه گفت‌گو می‌کند.

 نماینده ویژه وزیر امور خارجه قطر در امور منطقه نیز با اشاره سرنوشت مشترک کشور‌های منطقه بر لزوم توجه به توسعه سیاسی و اقتصادی منطقه تاکید کرده و بهترین شکل مناسبات را حل و فصل سیاسی بحران‌ها و رفع نگرانی‌ها از طریق گفت‌وگو خواند. وی بر اراده و علاقه مندی قطر برای توسعه مناسبات دو کشور در حوزه‌های مختلف تاکید کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در این دیدار ضمن خوش آمدگویی و تبریک موفقیت‌های اخیر قطر در پایان بخشیدن به محاصره این کشور، اهمیت روابط دوجانبه با قطر از دیدگاه دولت و ملت ایران را مورد اشاره قرار داد و بر آمادگی کشورمان برای گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف تأکید کرد.

ابعاد پیدا و پنهان سفر وزیر خارجه دوحه به تهران

محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی وزیر خارجه قطر در حالی به تهران آمد که چندی پیش در گفت‌وگویی با یک رسانه آمریکایی از کشور‌های حاشیه خلیج فارس خواست وارد گفت‌وگو با ایران شوند و آمادگی کشورش را برای میانجی‌گری به منظور برگزاری نشستی بین اعضای ۶ کشور شورای همکاری خلیج فارس و جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره آمادگی کشور‌ها برای میانجیگری بین ایران و آمریکا از جمله اظهارات مقامات قطری در این زمینه گفت: ما از کمک همه استقبال می‌کنیم و قطر در بین دوستان و همکاران نزدیک منطقه‌ای ایران قرار دارد و همواره رایزنی‌های بسیاری نزدیکی بین دو کشور در سطوح مختلف برقرار بوده است. ما از هر حرکتی که به کاهش تنش‌ها کمک کند، استقبال می‌کنیم. اجرای تعهدات آمریکا خیلی نیازمند پیام بردن نیست، آمریکا فردای روزی که بخواهد از مسیر شکست خورده دولت قبلی فاصله بگیرد، راهش باز است و به سادگی می‌تواند چنین کند.

البته خود محمد بن عبدالرحمان آل ثانی در توییتر نوشته است که برای دیدار با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و رایزنی درباره تحولات اخیر در منطقه و روش‌های افزایش امنیت و ثبات بوسیله مذاکرات سازنده به تهران سفر کردم.

 تلاش دقیقه نودی دوحه برای بهبود روابط تهران و واشنگتن 

با توجه به اینکه تا سوم اسفند زمان زیادی باقی نمانده است و ایران طبق قانون مجلس شورای اسلامی اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی  را با توجه به عدم تعهدم طرف های برجامی و برنداشته شدن تحریم های آمریکا  در قبال ایران متوقف کند، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که قطر درصدد بود با میانجیگری در این زمان اندک حداقل کاری برای برجام کند.

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در این باره معتقد است: با توجه به اینکه قطر در طول سال‌های گذشته به ویژه از سال ۲۰۱۸ دچار فشار‌های منطقه‌ای شده است، عربستان، امارات، بحرین و مصر با تشکیل ائتلافی دوحه را به شدت تحریم کردند و فشار‌هایی به این کشور برای کاهش مناسبات خود با تهران انجام دادند، ولی عربستان سعودی اخیرا با تغییراتی که در کاخ سفید به وجود آمده، درصدد تغییر رفتار خود برآمده و مناسبات خود را با قطر از سر گرفته است.

او با بیان اینکه ایران اخیرا تهدید کرده است که اگر کشور‌های ۱+۵ همچنان به تعهدات خود عمل نکند و آمریکا تحریم‌ها لغو نکند، ما از پروتکل الحاقی خارج خواهیم شد، تصریح کرد: این تهدید تاثیر خود را گذاشت و به همین دلیل امیر قطر با ارسال نامه‌ای به مقامات ایرانی درصدد است که بین ایران و آمریکا برای ایجاد راهکار مشترک و بازگشت واشنگتن به برجام و از سوی دیگر میانجیگری بین تهران و ریاض ایجاد کند تا مناسبات عربستان و ایران در چارچوب تغییراتی که اخیرا در جهان به ویژه در آمریکا رخ داده برقرار شود.

کارشناس مسائل بین المل با تاکید بر اینکه سفر وزیر خارجه قطر به ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، تشریح کرد: با توجه به اینکه قطر اکنون جایگاه مهم تری پیدا کرده است، چراکه پادشاهی عمان بعد از فوت سلطان قابوس و خروج یوسف بن علوی از وزارت خارجه تقریبا نقش تاثیر گذاری نداشته است و دچار انزوا شده است و اکنون قطر درصدد است تا نقش فرادستی ایفا کند و تنش‌ها را در منطقه کاهش دهد و باعث شود آمریکا به برجام بازگردد.

گزارش از فاطمه زهرا نصراللهی

انتهای پیام/