کهن میراث ماندگار، گنجینه اندیشه‌های دیروز و فردا

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، میراث از ریشه «ارث»، به هر چیزی اطلاق می‌شود که از گذشتگان و نیاکان به ما رسیده است، از آب و ملک و خانه و... تا خلق و خوی ومظاهر فیزیکی که از طریق وراثت از نسلی به نسلی می‌رسد.

در ماده یک قانون اساس نامه سازمان میراث فرهنگی کشور، مصوب سال ۱۳۶۴، میراث فرهنگی چنین تعریف شده است: «میراث فرهنگی شامل آثار باقی مانده از گذشتگان است که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ است و با شناسایی آن، زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی میسر می‌شود و از این طریق زمینه عبرت برای انسان فراهم می‌آید». به عبارت دیگر، میراث فرهنگی رد پای انسان در طول تاریخ است که حامل پیامی انسانی است.

میراث فرهنگی مادی و معنوی

به طور کلی میراث فرهنگی دو نوع است: میراث فرهنگی ملموس و مادی، که به مجموعه مظاهر مادی که خارج از وجود ما تحقق مادی و فیزیکی دارد اطلاق می‌شود.

بیشتر ارزش‌های تاریخی و هنری بر آثار و مظاهر مادی مترتب است. مانند: شهر‌ها و بناها، اشیاء و...، میراث فرهنگی غیر ملموس ومعنوی، مجموعه مظاهری هستند که گرچه وجود خارجی ندارند، اما جلوه‌های مادی آن‌ها قابل درک و در دسترس است. مانند: زبان، باورها، اعتقادات و آداب و رسوم که به خودی خود مادی نیستند.

سازمان میراث فرهنگی کشور، مسئول و عهده دار میراث فرهنگی ملموس و مادی ایران است و اشیاء و اموالی که نشان دهنده فرهنگ باشد، مورد توجه این سازمان است؛ زیرا این آثار می‌توانند بازگو کننده و برقرار کننده ارتباط فرهنگی انسان در طول تاریخ باشند.

اهمیت حفظ میراث فرهنگی

هر چیزی که از گذشتگان به جای مانده، حامل پیامی است، پیامی از چگونگی زندگی، تلاش و نبرد انسان برای زنده ماندن و غلبه بر طبیعت، برای رفع نیاز خود و استفاده درست از آن چه در دسترس بوده است.

سفال‌های هزاره پنجم و ششم بیش از میلاد نقش بسته، بیان کننده درک مفاهیم و شناخت از طبیعت توسط مردم فلات ایران در آن روزگار است. یک قطعه سفال منقوش به جای مانده از هزاران سال پیش، برگی مستند از تاریخ این سرزمین است.

این تلاش‌ها به صورت تجربیات راهگشا در تکوین و تکامل تمدن‌های بشری نقش اساسی داشته است. تصویری که بر سفال‌های هزاره پنجم و ششم بیش از میلاد نقش بسته، بیان کننده درک مفاهیم و شناخت از طبیعت توسط مردم فلات ایران در آن روزگار است. یک قطعه سفال منقوش به جای مانده از هزاران سال پیش، برگی مستند از تاریخ این سرزمین است.

بیشتر بخوانید

• ثبت ملی هشت اصله درخت کهنسال در فهرست آثار ملی

به کمک همین نقوش می‌توان راز پیدایش خط را دریافت. از این رو حتی یک سفال ارزش بسیار می‌یابد و حفظ آن به عنوان میراث بشری ضرورت می‌یابد. همین طور یک مکان یا محوطه تاریخی، ارزشی گسترده می‌یابد که باید در حفظ و نگهداری آن کوشید.

میراث فرهنگی در قرآن

در قرآن، آیات بسیاری وجود دارند که توجه به گذشته و آثار باقی مانده از آن را با الفاظ گوناگون بیان کرده است، مثلاً قرآن کریم در آیه ۸۲ سوره غافر می‌فرماید: «آیا روی زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که بیش از آن‌ها بودند چه شد؟» 

در آیه ۱۲۸ سوره طه می‌خوانیم: آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسل‌های پیشین را که (طغیان کردند) هلاک نمودیم، و این‌ها در مسکن‌های (ویران شده) آنان راه می‌روند. مسلما در این امر، نشانه‌های روشنی برای خردمندان است.

با توجه به کلمات به کار رفته در آیات الهی همچون عبرت، ذکر، موعظه و آیه، قرآن توجه به آثار گذشتگان را از مراجع اصلی هدایت مردمان و در واقع منبع علم و معرفت معرفی کرده است.

مواریث فرهنگی منقول و غیر منقول

مواریث فرهنگی برحسب نحوه انتقال آن‌ها به دو نوع منقول و غیرمنقول تقسیم می‌شوند. مواریث فرهنگی منقول شامل اشیای باستانی، تاریخی و هنری است که در گنجینه‌های ملی و شخصی نگهداری می‌شوند و قابل انتقال هستند.

مواریث فرهنگی غیرمنقول شامل تپه ها، بناها، کتیبه ها، محوطه‌ها و... هستند که این آثار قابل نقل و انتقال نبوده و باید در محل خود نگهداری شوند.

میراث فرهنگی چهارمحال و بختیاری

قدمت میراث فرهنگی ایران

ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، به عنوان کشوری که با فرهنگ دیرین، در شکل گیری تمدن‌های جهانی دخیل بوده، میراث فرهنگی گسترده‌ای دارد. آثار به جا مانده از گذشتگان ما همواره زینت بخش موزه‌های جهان بوده است.

نتایج مطالعات و کاوش‌های باستان شناسی، بازگو کننده آن است که ایران دارای یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری بوده است.

سیر تکامل فنون معماری و خانه سازی از مرحله استفاده از خشت‌های دست ساز و قالبی، اول بار درایران و در بین النهرین یافت شده است. ابزار سنگی به دست آمده از ساکنان اولیه حاشیه کوه‌های خراسان، زاگرس و البرز در نوع خود از مستندترین مدارک تاریخی است که قدمت کهن میراث فرهنگی ایرانیان را نشان می‌دهد.

میراث فرهنگی منحصر به فرد، غیرقابل جایگزینی و در میان نسل‌ها از ارزش و احترام برخوردار است. چیز‌های کوچک‌تر ازجمله آثار هنری و دیگر شاهکار‌های فرهنگی در موزه‌ها و گالری‌های هنری گردآوری می‌شوند در حالی که برخی دیگر همچون بنا‌های باستانی در مجموع یک میراث فرهنگی شناخته می‌شود.

ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، به عنوان کشوری که با فرهنگ دیرین، در شکل گیری تمدن‌های جهانی دخیل بوده، میراث فرهنگی گسترده‌ای دارد. آثار به جا مانده از گذشتگان ما همواره زینت بخش موزه‌های جهان بوده است.

نتایج مطالعات و کاوش‌های باستان شناسی، بازگو کننده آن است که ایران دارای یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری بوده است.

ساخت و ساز‌های نوین در روستای پلکانی ایران معروف به ماسوله زاگرس

ساخت و ساز‌های نوین در سرآقا سید روستای پلکانی ایران با حفظ بافت سنتی انجام می‌شود.

غفاری رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کوهرنگ گفت: معماری سرآقا سید پلکانی است به همین دلیل به آن ماسوله زاگرس می‌گویندواین روستادر فهرست آثارملی ایران است.

او افزود: در ساخت خانه‌های این روستا از خشت خام و چوب استفاده شده است و دیوار‌های پهن و نبود پنجره و در‌های کوچک چوبی از ویژگی‌های خانه ها‌ی محلی است.

غفاری اضافه کرد: پشت بام منزل پایینی، حیاط منزل بالایی و محل گذر ساکنان روستا است، خانه‌های این روستا دارای بخش مجزا برای سکونت اهالی خانه و نگهداری دام و طیور و انبار است.

او با اشاره به ساخت و ساز‌های جدید در این روستا ادامه داد: صدور پروانه ساختمانی در روستای گردشگری سرآقاسید منوط به موافقت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.

غفاری گفت: در این ساخت و ساز‌ها حفظ الگوی معماری بومی روستا با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن باید حفظ شود.

او افزود: پیش‌بینی مکان جدید خارج از روستا به منظور اسکان سرریز جمعیت و تأمین اعتبار لازم برای مشارکت در مرمت بنا‌های موجود سرآقاسید باید در دستور کار قرار گیرد.

روستای سرآقاسید در ۴۵ کیلومتری شهر چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ و از روستا‌های زیبا و مکان‌های دیدنی استان چهارمحال و بختیاری است که گردشگران بسیاری از این روستای زیبا دیدن می‌کنند.

حفظ میراث فرهنگی

حفظ و حراست از میراث فرهنگی وظیفه همه افراد جامعه و در واقع وظیفه‌ای ملّی و همگانی است. در کشور ما به واسطه وجود میراث فرهنگی غنی، حفاظت از آثار باستانی، جلوه بیشتری می‌یابد.

متأسفانه در زمان رژیم منحوس پهلوی و قبل از آن در دوره قاجار، بسیاری از اشیاء قدیمی که حاوی مطالب و نکاتی از گذشتگان ما بود توسط بعضی از کشور‌های خارجی همچون روسیه، انگلیس و آمریکا به تاراج رفت. میراث فرهنگی، نشان از هویت و غرور ملی و باعث تداوم و غنی فرهنگ یک کشور است؛ از این رو حفظ و نگهداری آثار به جای مانده از گذشتگان تلاش و کوشش جدی و پیگیر همه مردم ومسؤلان را می‌طلبد.

انتهای پیام/ش