فقرزدایی به شیوه کریم اهل‌بیت (ع)

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، امام حسن، فرزند اول امیرالمومنین (ع) و حضرت فاطمه (س)، به دلیل کرامت بیش از حد خود، به کریم اهل بیت شهرت دارد. این کرامت به حدی است که ایشان بارها اموال خود را به نیازمندان بخشیده و آن‌ها را دست خالی از در خانه‌ی خود بازنگردانده است. در ادامه غزلی در وصف این امام کریم را از نظر می‌گذرانید.

ای حوصله محض! چه تشبیه سخیفی ست / با حلمت اگر کوه برابر شده باشد
با این که قضا دست تو را بست ندیدیم / جز آن چه بخواهی تو مقدر شده باشد
از عمر تو، یک روز جمل آیه فتح است / با صلح اگر مابقی اش سر شده باشد
فریاد سکوت تو چه آهنگ رسایی ست / شاید پس از آن گوش جهان کر شده باشد

این‌ها بخشی از غزلی است که هادی جانفدا به مناسبت شهادت امام‌حسن (ع) سروده است. امامی که به کریم اهل‌بیت (ع) مشهور است و هر چقدر از صبر و حلم ایشان بگویی باز هم کلام از وسعت بیکران شخصیت و منش امام دوم شیعیان قاصر است. پسر ارشد امام‌علی (ع) و فاطمه‌زهرا (س)، نوه ارشد پیامبراسلام (ص) آن‌طور که از احادیث و اسناد مشخص است، حضرت محمد (ص) او و برادرش امام‌حسین (ع) را بسیار دوست داشت و حضورشان را در همه جا گرامی می‌داشت، وقتی آن‌ها کودک بودند را روی زانوانش می‌نشاند و با این دو برادر که مانند نور چشمش بودند، بازی کرده و آن‌ها را سرگرم می‌کرد.

طبق روایات امام‌حسن (ع) جنگجوی بسیار خوبی بوده، آنقدر متبحر که پدرش امیرالمومنین (ع) هر زمان لازم بود چه زمانی که خلافت مسلمین را به عهده نداشت و چه زمانی که امیرمومنین شد، پسر ارشد خود را به میدان جنگ می‌فرستاد، چون می‌دانست او پیروز از میدان به در خواهد آمد. حالا تصور کنید مردی چنین شجاع و بی‌باک، آنقدر درایت و آینده‌نگر باشد و زمانه خود را بشناسد که به جای جنگ با معاویه با او صلح کند، اما آنقدر بنی‌امیه از امام‌حسن (ع) واهمه و ترس داشته باشد که او را مسموم کرده و به شهادت برسانند به این دلیل که می‌دانستند نمی‌توان در جنگ رو در رو، بر امام دوم شیعیان پیروز شد.

رحم به قاتل خود

هادی جانفدا که درباره زندگی، سلوک رفتاری و سبک زندگی ائمه (ع) بسیار خوانده و بدون تحقیق درباره مرام آن‌ها سخن نمی‌گوید، درباره حلم و صبوری امام‌حسن (ع) می‌گوید: تاریخ‌نگاران درباره بزرگواری و صبر ایشان نوشته‌اند: روزی که جعده، همسر امام (ع) با برنامه‌ریزی معاویه تصمیم به مسموم کردن و به شهادت رساندن ایشان گرفت، امام (ع) روزه بود و موقع افطار بسیار تشنه. وقت اذان، کوزه را برداشت که آب بنوشد و روزه‌اش را افطار کند.

سمی که جعده در کوزه آب ریخته بود آنقدر غلیظ و آب آنقدر تلخ بود که امام (ع) متوجه شد همسرش او را مسموم کرده. با این حال به جعده گفت: «خانه را ترک کن، چون به‌زودی برادران و اهل‌بیت‌ام می‌رسند و می‌بینند که تو مرا به قتل رسانده‌ای، پس تو را خواهند کشت. اما به معاویه و یزید پناه مبر و به سمت آنان نرو، چون نیرنگ‌بازند و تو را فریب داده اند و باز هم فریبت خواهند داد». این اوج حلم و کرامت امام‌حسن‌مجتبی (ع) است که حتی به قاتل خود رحم کرده و به او می‌گوید از خانه برود تا تاوان اشتباهش را نبیند.

دشمن بر او گریست

جانفدا می‌گوید: صحبت کردن درباره اوصاف حسنه اهل‌بیت (ع) بسیار دشوار است، چون اوصاف آنان آنقدر زیاد است که مانند دریاست و ما هر چه بگوییم فقط به میزان یک قطره می‌توانیم این صفات را توصیف کنیم. درباره فضل و بزرگواری امام‌حسن (ع) اسناد تاریخی و مستند زیادی وجود دارد.

در یکی از روایات نوشته شده که وقتی ایشان به شهادت رسید در روز خاکسپاری، مردم مروان‌بن حکم را که دشمن آشکار و سرسخت اهل‌بیت (ع) بود در قبرستان بقیع دیدند که گریه می‌کند. به او گفتند تو دیگر چرا گریه می‌کنی؟ تو که این خاندان را دوست نداری و دشمن آنانی گفت: «امروز انسانی را به خاک می‌سپارید که حلم و صبرش از کوه‌ها بیشتر بود.» این خودش یک معجزه در نشان دادن محبوبیت ذاتی اهل‌بیت (ع) است.

در دنیا و همه اعصار و دوره‌ها اگر دشمن در مراسم خاکسپاری فردی اشک بریزد و گریه کند، یعنی آن فرد بسیار ارزشمند و بزرگوار بوده است. امام‌حسن‌مجتبی (ع) آنقدر شریف، حلیم و بخشنده بود که حتی دشمنش برایش اشک ریخت. ما از توصیف چنین شخصیت بزرگی ناتوان هستیم. باید از چه کلماتی برای بیان چنین شخصیتی استفاده کنیم تا به ایشان ادای دین کرده باشیم.

شیفتگان حضرت

به باور من امام‌حسن (ع) اگر اکنون هم زنده و در میان مردم می‌زیستند، باز هم مردم با هر دین و مسلکی، شیفته مرام ایشان می‌شدند، حتی اگر مذهبی نبودند و شیعه. انسانی مانند امام دوم شیعیان با رفتار و عمل خود همه را متاثر می‌کردند. همه اهل‌بیت (ع) کریم‌اند، اما این که به امام‌حسن‌مجتبی (ع) می‌گویند کریم اهل‌بیت، به این دلیل است که ایشان بسیار بخشنده بود.

طبق اسناد تاریخی، امام (ع) چندبار همه ثروت خود را با فقرا و نیازمندان نصف کردند و دو بار هم کل ثروت خود را به نیازمندان بخشیدند. این بخشش برای این بود که به سبک پیامبراسلام (ص) از جامعه فقرزدایی کنند. امام‌حسن (ع) مال و املاک زیادی داشته و ثروتمند بودند به سبک پدر و مادر و پدربزرگ خود از این ثروت برای برطرف کردن نیاز افراد فقیر استفاده می‌کردند.

تشریفات و تجمل‌گرایی در سبک زندگی ایشان جایی نداشت. دین اسلام با فقر مخالف است. پیامبر اسلام بار‌ها درباره مضرات فقر گفته‌اند و امام‌علی (ع) وقتی خلافت مسلمین را عهده‌دار بودند، می‌گفتند: «خیالم راحت است که در حکومت من کسی گرسنه نمی‌خوابد.» امام‌حسن (ع) پیرو پدرشان بودند و با وجود ثروت زیادی که داشتند، مانند افراد معمولی زندگی کرده و همه تلاش خود را می‌کردند افراد جامعه فقیر نباشند و فقر آن‌ها را از اسلام و دین دور نکند.

منبع: جام جم

انتهای پیام/