زندگی دوباره در انتظار کودکانی که کتاب می‌خوانند/ کتابخانه های سیار فرصتی برای اجرای عدالت فرهنگی

به گزارش  باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، اهمیت کتاب و کتاب خوانی بر هیچ کس پوشیده نیست و همانطور که میدانیم یکی از مهم‌ترین روش‌های افزایش توانمندی‌های کودک، کتاب خواندن برای وی است. شاید پیش خود فکر کنید کودکان با خواندن کتاب فقط مدتی را در کنار مادر یا پدر به آرامش سپری می‌کنند و تنها فایده آن خوب به خواب رفتن کودک است، اما این کار نه تنها برای امروز کودک مفید است بلکه روی شخصیت آینده وی نیز تاثیر مستقیم دارد. کودکان نیازمند آموختن مهارت‌های زندگی است و کتاب، منبعی مورد اعتماد در این زمینه است.

سیما غفوری کارشناس کتاب کودک و نوجوان در خصوص تاثیر کتابخوانی در پرورش کودک می گوید: کتابخوانی در کودکان در رده بندی ها از صفر تا سه سالگی شروع می شود؛ این موضوع به این معنا است که برای این سن هم کتاب وجود دارد و خانواده ها می توانند در این سن نیز کتاب در دسترس کودکان قرار دهند؛ کتاب هایی که در دسترس این کودکان قرار می گیرد کتاب های حمام هستند که جنس آنها از پارچه یا سفره است که به راحتی پاره نمی شود.

مهربانی و صلح طلبی؛ ره آورد کتابخوانی کودکان 

او می افزاید: کتابی که برای کودک صفر تا سه ساله خوانده می شود با هدف تکامل ذهنی کودک است؛ کودک کتاب را در دست می گیرد و مهارت های حرکتی او افزایش پیدا می کند و کتاب های ویژه این کودکان ویژگی های خاص خودش را دارد.

این کارشناس کتاب کودک و نوجوان ادامه می دهد: از سن چهار سالگی کودک باید کتاب هایی توسط والدین تهیه شود که مهارت های زندگی را به کودک بیاموزد؛ کودک شاید یکسری مشکلات داشته باشد مانند:  ترسیدن از تاریکی، ترس از جدایی از مادر، دروغ گفتن؛ این چنین مشکلات را والدین می توانند با کتابخوانی برای کودک حل کنند.

بیشتر بخوانید

• ارتباط دانش‌آموزان و کتابخانه مدارس باید احیا شود

غفوری بیان می کند: خیلی از مشکلات کودکان با کتابخوانی حل می شود و فقط باید پدر و مادر آنقدر آگاهی داشته باشند تا بتوانند یک کتاب مناسب را در اختیار کودکشان قرار دهند؛ نکته مهم اینجاست که کودکان اصلا آموزش مستقیم را دوست ندارند و تاثیر گذاری این نوع آموزش بر روی آنها بسیار پایین است و کتاب های خوبی که در زمینه تربیت کودکان تاثیر گذار هستند کتاب هایی است که به صورت غیر مستقیم به آنها آموزش می دهد. 

او تصریح می کند: کودکانی که کتاب می خوانند گنجینه لغات بیشتری نسبت به کودکانی که کتاب نمی خوانند دارند؛ رشد مغزی و اطلاعات عمومی آنها بیشتر است در نتیجه این کودکان با تجربه تر خواهند بود؛ کودکانی که از سنین پایین رسوم، سنت ها و اتفاقات کوچک و بزرگ اطرافشان را از طریق کتاب می شناسند زمانی که به بزرگسالی برسند جنگ طلب نیستند و و به دین و مذهب و فرهنگ و رسوم کشور های دیگر احترام می گذارند و خودشان را بالاتر از دیگران نمی بینند.

این کارشناس کتاب کودک و نوجوان تاکید می کند: کودکانی که از سنین پایین رسوم، سنت ها و اتفاقات کوچک و بزرگ اطرافشان را از طریق کتاب می شناسند زمانی که به بزرگسالی برسند جنگ طلب نیستند و و به دین و مذهب و فرهنگ و رسوم کشور های دیگر احترام می گذارند و خودشان را بالاتر از دیگران نمی بینند.

تقویت قدرت تخیل، یکی دیگر از فواید کتابخوانی

غفوری اظهار می کند: کودکی که کتاب زیاد می خواند یا برایش کتاب خوانده می شود خلاقانه فکر می کند و مسائل خود را در کودکی و بزرگسالی بهتر حل می کند؛ کتاب هایی مانند فلسفه برای کودکان البته مناسب برای سن کودک به کودک داده شود تا او تفکر انتقادی منطقی را بیاموزد در کنار داستانی که می خواند.

بیشتر بخوانید

• برگزاری مسابقه بزرگ کتابخوانی شور، عشق، حماسه
• کتابداری هیچ وقت تعطیل نیست
• کتاب پشت در بهشت؛ نگاهی نو به دفاع مقدس

او می افزاید: کودکی که تفکر انتقادی اش رشد می کند می تواند مسائل را از بالا نگاه و حل کند؛ این کودکان در بزرگسالی انسان های موفق و با اعتماد به نفسی خواهند بود.

این کارشناس کتاب کودک و نوجوان ادامه می دهد: کتابخوانی باعث می شود که کودکان احساسات خودشان را ابراز کنند و در خود مانده نشوند زیرا که کودکی که در خردسالی نتواند احساسات خود را بشناسد در بزرگسالی احساسات دیگران را درک نمی کند و باعث رنجش دیگران می شود.

برای کودکتان هر کتابی را نخوانید!

غفوری بیان می کند: لطفا برای کودکتان هر کتابی را نخوانید؛ کتاب هایی که در دکه ها به فروش می رود نه محتوا و داستان مناسبی دارد و نه تصویر سازی! تصویر سازی برای رشد بصری کودک بسیار مهم است و بعضی از کتاب ها با داستان سازی ضعیف به روح و روان کودک آسیب می زنند چراکه کودکان هنوز خیلی از مسائل را نمی توانند درک کنند.

او تصریح می کند: بهترین مرجع برای خرید کتاب کودک برای والدین شورای کتاب کودک است؛ این شورا هر ساله کتاب های کودک چاپ شده در ایران را بررسی و کتاب های خوب را به خانواده ها معرفی می کند.از طریق سایت این شورا می توانید کتاب های خوب را شناسایی کنید.

این کارشناس کتاب کودک و نوجوان بیان می کند: سوالی که شاید برای خیلی از خانواده ها مطرح شده باشد این است که چگونه کودکمان ا کتابخوان کنیم؟ مهمترین و اولین موضوع این است که خود والدین کتاب دست بگیرند؛ ساعت کتابخوانی داشته باشند؛ همراه با خود کودک برایش کتاب بخرند.

رعایت عدالت فرهنگی؛ افتخار شاخص کانون پرورشی فکری کودکان

محبوبه بزم آرا مدیر روابط عمومی کانون پرورشی فکری کودکان می گوید: کتابخوانی علاوه بر ایجاد لحظات لذت‌بخش و سرگرم‌کننده در کودکان، می‌تواند با بردن آن‌ها به دنیای خیال پردازی و رویا و همراه کردن مخاطب با هیجان و فراز و فرود داستان، در رهایی کودکان از افکار منفی و کاهش اضطراب و ناراحتی آن‌ها نقش بسزایی داشته باشد.

او می افزاید: علاوه بر آن کتابخوانی می‌تواند در کنار ایجاد دنیایی سرشار از خیال‌پردازی، کشف و آفرینندگی که بسیار لذت آفرین و شادی‌بخش است؛ مهارت‌های لازم برای زندگی فردی و اجتماعی را نیز در قالب داستان به کودکان بیاموزد.

مدیر روابط عمومی کانون پرورشی فکری کودکان ادامه می دهد: مهارت‌هایی شامل تقویت همدلی، دوستی، امید، قدرت تفکر و استدلال، مسئولیت‌پذیری، صبوری و بسیاری موارد دیگر که توسط نویسندگان کودک به شکلی هنرمندانه، جذاب و غیرمستقیم و در قالب مورد علاقه کودکان یعنی داستان و شعر، قابل ارائه و انتقال است.

بزم آرا بیان می کند: از دیگر نتایج کتابخوانی می‌توان به زبان‌آموزی و آشنایی با ظرایف زبان مادری، گسترش دایره واژگانی و تقویت مهارت‌های کلامی، پرورش حس زیبایی‌شناسی، گسترش تفکر خلاق، تقویت خیال‌پردازی و به دنبال آن پرورش استعداد‌های ادبی و هنری و بسیاری دستاورد‌های مثبت دیگر در کودکان اشاره کرد.

او تصریح می کند: یکی از افتخارات شاخص کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، گام نهادن در مسیر رعایت عدالت فرهنگی در مناطق محروم و کم‌برخوردار، روستاها، حاشیه‌ی شهر‌ها و مناطق دور از مراکز فرهنگی ثابت بوده و کتابخانه‌های سیار شهری و روستایی، کتابخانه‌های پستی، تماشاخانه سیار و پیک امید کانون نیز با توجه به همین هدف فعالیت می‌کنند و ترویج فرهنگ کتابخوانی، امانت کتاب و ارائه خدمات فرهنگی، هنری و ادبی با محوریت کتاب و با رویکرد آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان و نوجوانان عمده فعالیت آنهاست.

در خراسان رضوی هم کتابخانه سیار وجود دارد؟

حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر سبزیان مدیر کل اداره کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی   می‌گوید: امروزه کتابخانه های عمومی نه تنها مروجین فرهنگ کتاب و کتابخوانی بلکه نقش فضاهای آموزشی غیررسمی در راستای آگاه سازی جامعه از حوادث و وقایع اتفاق افتاده در کشور و راه های پیشگیری از این موارد است؛ درحال حاضر سه کتابخانه سیار در سطح استان خراسان رضوی فعالیت می کنند.

او می افزاید: اولین کتابخانه سیار؛ کتابخانه نور رحمت در شهرستان تایباد است که در سال ۱۳۹۵ توسط اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی افتتاح شد؛ در این کتابخانه هفت هزار و ۴۱۶ نسخه کتاب وجود دارد و روستاهای پشته، ابقه، کرات، دهنه، جوزقان، چهاربرجی، اسداباد در بند، فرمان آباد تحت پوشش این کتابخانه سیار هستند.

مدیر کل اداره کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی ادامه می‌دهد: کتابخانه سیار دیگری در سال ۱۳۹۷ توسط حسین داوودی خیر بومی در کاشمر به نام نورالهدی راه اندازی شد که در این کتابخانه سیار  سه هزار و ۱۲۲ نسخه کتاب وجود دارد؛ روستا‌های عارف آباد، قوژد، عشرت آباد، محمدیه، زنده جان تحت پوشش این کتابخانه هستند.

همت خیر مشهدی در تاسیس تنها کتابخانه سیار فعال خراسان رضوی

سبزیان بیان می کند:  کتابخانه سیار سردار شهید ابوالفضل روشنک مشهد در سال ۱۳۹۷ توسط علیرضاروشنک خیر و عضو هیئت امنای مجمع توسعه کتابخانه‌ها و توسعه کتابخوانی خراسان رضوی همراه با تجهیزات کامل در مشهد تاسیس شد؛ این کتابخانه دارای پنج هزار و ۹۷۲ نسخه کتاب می باشد و  روستاهای گرجی سفلی، کشف رود، کاظم آباد، دهرود، کال زرکش، منطقه حاشیه‌ای درو تحت پوشش این کتابخانه سار هستند.

او تصریح می کند: کتابخانه سیار سردار شهید ابولفضل روشنک به عنوان یکی از کتابخانه سیار خراسان رضوی با هدف اجرای عدالت فرهنگی به منظور ارائه خدمات کتابخانه‌ای یکسان برای همه اقشار جامه به ویژه مناطق کم برخوردار و دورافتاده که امکان احداث کتابخانه مستقر وجود ندارد، راه اندازی شد.

مدیر کل اداره کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی تاکید می‌کند: این کتابخانه بالغ بر ۶۰۰ نفر عضو و بالغ بر هزار و ۶۰۰ نسخه امانت کتاب در شش ماه اول سال ۱۴۰۰ در منطقه کال زرکش، دهرود، گرجی سفلا، کاظم آباد پنج شنبه، منطقه دروی و کارده شهرستان مشهد مشغول ارائه خدمات کتابخانه‌ای است.

کتابخوانی برای کودکان به منزله باز شدن دریچه ای به سوی دنیایی جدید است که آنهارا با چالش های زندگی آشنا می سازد.

گزارشگر؛ مهلا جیرفتی

انتهای پیام//م.ج.