تخریب یا مرمت؛ کدام یک برای خانه امام جمعه اتفاق افتاده است؟ +فیلم

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، خانه امام جمعه از بنا‌های به یادگار مانده از معماری صفوی و قاجاری در اصفهان است، بنایی که سال‌ها به آن بی توجهی شد، اما به ناگاه اسم آن بر سر زبان‌ها افتاد؛ پس از آنکه دیواری از آن با بیل مکانیکی آوار شد و خبرش تیتر رسانه‌ها.

شروع ماجرا با تخریب دیوار خانه تاریخی

محمدعلی هاشمی مسئول پایگاه حفاظت میراث فرهنگی شهرستان اصفهان گفت: دیوار بنای تاریخی «خانه امام جمعه» به خاطر گذشت زمان، فرسایش، رسیدگی نکردن و ترکیدگی لوله آب، آسیب جدی دیده و ترک‌های متعددی بر آن نقش بسته بود.

وی می گوید: استحکام دیوار آنقدر کم شده بود که اهالی محل نیز شکایت داشتند و نگران بودند که هر لحظه دیوار بر روی عابری آوار شود.

مسئول پایگاه حفاظت میراث فرهنگی شهرستان اصفهان گفت: به همین دلیل تصمیم به برچیدن دیوار گرفته شد البته باید گفت که این دیوار از الحاقات بناست و جزو سازه تاریخی محسوب نمی‌شود.

هاشمی در خصوص برچیدن دیوار خانه تاریخی امام جمعه به صورت شبانه و با بیل مکانیکی می گوید: این دیوار بالاخره باید روزی تخریب می‌شد، ضمن اینکه برچیدن آن شبانه نبوده و آسیبی به اصل سازه وارد نکرده است.

به گفته وی، استشهادیه‌ای از اهالی محل داشتیم که درخواست رسیدگی به وضع دیوار را داشتند، بنابراین تصمیم گرفته شد دیوار تخریب و البته مانند قبل، ولی با محافظت بیشتر احداث شود.

گرد فراموشی و بی توجهی بر خانه صفوی

محسن سیلانی مشاور فنی دفتر امام جمعه اصفهان در این خصوص گفت: در رسانه‌ها مطرح شده که حوزه علمیه اصفهان اقدام به تخریب خانه تاریخی امام جمعه کرده است.

به گفته وی، نکته اول این است که این خانه در مالکیت حوزه علمیه اصفهان نیست و مسئولیت خانه با بخش فنی دفتر امام جمعه اصفهان است.

مشاور فنی دفتر امام جمعه اصفهان می گوید: خانه تاریخی امام جمعه از ۳ مجموعه و حیاط تشکیل شده، عکس‌ها و تصاویری که از این خانه در فضای مجازی منتشر شده بیشتر مربوط به حیاط سوم است.

سیلانی گفت: بیش از ۳۰ سال است که این بخش از خانه به مرور ویران و نخاله‌هایی در آن انباشت شده که برای مرمت بنا لازم بود این نخاله‌ها از خانه خارج شود.

وی گفت: به همین دلیل تیم مرمتگران، متشکل از کارشناسان و خبرگان حوزه مرمت آثار تاریخی، تصمیم گرفتند تا با تخریب دیوار الحاقی دور این مجموعه نخاله‌های ساختمانی را جمع آوری کنند و دری برای حیاط بسازند.

مشاور فنی دفتر امام جمعه اصفهان گفت: اجازه تخریب دیوار الحاقی از مسئولان وقت میراث فرهنگی گرفته شد و کارشناسان اگر به بنا مراجعه کنند متوجه می‌شوند که نخاله‌هایی که در کف حیاط ریخته شده حاصل ریزش سقف‌ها و سازه به خاطر بی‌توجهی به بنا بوده است.

خانه امام جمعه مرمت می‌شود، نه نوسازی و بازسازی

سیلانی گفت: ما در حال مرمت بنا هستیم نه نوسازی یا بازسازی آن و قرار نیست که خانه در همین شرایط باقی بماند، تلاش می‌کنیم تا به سرعت دیوار جایگزین و مراحل مرمت مانند گذشته با حفظ اثر تاریخی طی شود.

وی گفت: از باقیمانده دیوار تخریب شده، نوع آجر‌ها و ملات کاملا مشخص است که دیوار، جدید و الحاقی بوده و ارتباطی به اصل مجموعه ندارد. تخریب بخش‌های زیادی از خانه هم ناشی از بی توجهی است.

بخش خصوصی ناجی آثار تاریخی

شهرام امیری کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: بیش از ۲۲ هزار اثر تاریخی در استان شناسایی شده که بسیاری از آن‌ها یا مالک خصوصی دارند و یا در اختیار بخش‌های دیگر هستند.

وی گفت: یکی از راهکار‌هایی که در دهه اخیر برای نجات خانه‌های تاریخی استان اندیشیده شده واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی برای کاربری گردشگری است، به همین دلیل این خانه‌های تاریخی در اختیار سایر نهاد‌ها و دستگاه‌ها قرار داده می‌شود تا بتوانند با کاربری فرهنگی آن‌ها را حفاظت کند.

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: در شهر اصفهان بیش از ۵۰ طرح بازسازی و بازآفرینی بنا‌های تاریخی داریم که به کاربری‌های فرهنگی یا زیرساخت‌های گردشگری تبدیل می‌شوند.

امیری گفت: در استان نزدیک به ۱۵۰ طرح مرمتی وجود دارد که در واقع بازآفرینی خانه‌های تاریخی برای احیای آنهاست و به عنوان نمونه می‌توان به خانه‌های ملاباشی، جواهری و دهدشتی اصفهان اشاره کرد.

وی گفت: در شهرستان کاشان بیش از ۶۰ اقامتگاه سنتی داریم که با هدف تبدیل و نجات بخشی خانه‌های تاریخی به مراکز فرهنگی و گردشگری تبدیل شده است.

نظارت میراث فرهنگی بر خانه امام جمعه به عنوان اثری ملی

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در خصوص خانه امام جمعه گفت: مسئولیت خانه تاریخی امام جمعه به عهده دفتر امام جمعه اصفهان است، اما چون این خانه ثبت ملی شده است میراث فرهنگی به عنوان نهاد مرتبط بر روند احیا و بازسازی آن نظارت کامل دارد.

امیری گفت: چون خانه امام جمعه ثبت ملی شده اداره کل میراث فرهنگی حفاظت و حراست از این سازه را مسئولیت خود می‌داند که اعطای تسهیلات و مصالح، معرفی کارشناس و تذکر نکات ضرورتی درخصوص حفظ بنا در این قالب است.

وی گفت: مسئولان بخش فنی دفتر امام جمعه اصفهان توانسته اند از این خانه سه حیاطی، مرمت یک حیاط را تا حدود ۸۰ درصد تکمیل و مرمت یکی دیگر را حدود ۳۰ درصد اجرا کنند.

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: قدم بعدی آغاز مرمت حیاط سوم بود که لازم بود دیوار الحاقی دور مجموعه را تخریب کنند.

چرا مرمت خانه امام جمعه تاکنون به تعویق افتاده؟

امیری در پاسخ به این سوال که «چرا بنا به موقع مرمت نشده؟» گفت: مراحل مرمت طولانی و زمان بر است از طرفی این خانه خیلی بزرگ است و ناگفته نماند که بودجه دفتر فنی امام جمعه اصفهان برای مرمت بنا کافی نبوده است.

وی گفت: از طرفی این مجموعه قبل از اینکه در اختیار دفتر امام جمعه اصفهان قرار بگیرد آسیب‌های جدی متحمل شده بود.

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: قبل از مرمت، مسئولان فنی دفتر امام جمعه اصفهان با معاون وقت میراث فرهنگی استان تبادل نظر کردند، اما اجازه تخریب دیوار را به صورت «کتبی» دریافت نکرده بودند و صرفاً شفاهی اجازه تخریب داشتند.

امیری گفت:  به همین دلیل همکاران ما در بخش حفاظت آثار تاریخی پس از اطلاع از تخریب دیوار الحاقی بلافاصله به محل اعزام شدند و تذکرات لازم را به مرمتگران بنا دادند، اما چون این دیوار الحاقی بوده و آسیبی به کل سازه وارد نشده اجازه ادامه مرمت داده شد.

وی گفت:  هیچ خطری این بنای تاریخی را تهدید نمی‌کند.

مرمت آثار و خانه‌های تاریخی اصفهان از چند دیدگاه مورد بررسی است،  نخست اینکه این آثار جزو فرهنگ، تمدن و تاریخ ایران زمین هستند و باید  آن‌ها را از فرسودگی و تخریب نجات داد.

دوم اینکه با بازسازی و مرمت این بنا‌ها می‌توان آن‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرد و تغییر کاربری داد. این اقدام به رونق کسب و کار‌های مختلف به خصوص در حوزه صنایع دستی و هنر‌های سنتی کمک می‌کند و گردشگری را رونق می‌دهد.

گزارش از سپیده صالحی
انتهای پیام/ص