نقض قانون حمایت از مالکیت معنوی، معضل نشر دیجیتال

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، از زمان اختراع اولین ماشین چاپ تاکنون فرآیند چاپ و نشر تغییرات زیادی به خود دیده است. چاپ و انتشار کتاب‌ها سرعت پیدا کرده است و در دسترس مخاطبان بیشتری قرار گرفته است. با گسترش فناوری‌های جدید و استفاده از کامپیوتر، گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها، شکل جدیدی از کتاب به نام کتاب الکترونیکی (ebook) به وجود آمده است. از طرف دیگر دسترسی راحت به کتاب‌های دیجیتال زمینه استقبال بیشتر علاقه‌مندان را فراهم کرده است.

ناشران و نویسندگان نیز به دلیل سرعت بالا و کاهش هزینه‌های انتشار، از نرم افزار‌های کتاب‌های الکترونیکی استقبال می‌کنند. به علاوه معتقدند از هر روشی که میزان مطالعه مردم را افزایش می‌دهد، باید حمایت شود.

اما مسئله حائز اهمیت، انتشار غیر قانونی فایل‌های کتاب‌های الکترونیکی است. کپی رایت یا حق نشر یا حق تکثیر یا حق نسخه برداری نوعی حمایت از مالکیت معنوی است که توسط سازمان مالکیت فکری جهانی ارائه شده است. هدف اصلی قانون کپی رایت، حفاظت از تلاش و خلاقیت خالق اثر است.

عباس جبلی مدیر مسئول موسسه فرهنگی هنری سیب سرخ نیکان در این باره می‌گوید: نکته مهمی که باید به آن پرداخته شود، بحث حمایت از حقوق معنوی پدیدآوردندگان آثار است. باید حقوق مولفان و ناشران به صورت حداکثری رعایت شود. اما از امکانی که حوزه نشر دیجیتال در اختیارات ناشر قرار داده است بسیار استقبال می‌کنم و موافق گسترش آن هستم.

البته نشر دیجیتال زیان‌هایی هم برای ناشران دارد؛ محمد عزیزی مدیر مسئول نشر روزگار نیز با اشاره به عدم برخورد جدی دستگاه‌های دولتی با متخلفان این حوزه، گفت: در شبکه‌های اجتماعی و نرم افزار‌های پیام رسان، کانال‌ها و گروه‌هایی اقدام به نشر غیر قانونی فایل‌های کتاب‌های الکترونیکی می‌کنند؛ و برخورد جدی با آنان صورت نمی‌گیرد. این مسئله سبب آشفتگی در بازار نشر شده و صدمات جبران ناپذیری را به ناشران وارد می‌کند.

دعوای ناشران و افراد سودجویی که کتاب‌ها را به صورت غیر قانونی در کانال‌های تلگرامی منتشر می‌کنند تولید نرم افزار‌های کتابخوان است.

مجید شریفی مدیرعامل نرم افزار کتابراه در این باره گفت: این نرم افزار‌ها امروزه طیف گسترده‌ای از مخاطبان را به خود اختصاص داده است. خصوصا با شیوع کرونا ما تا ۳۰۰ درصد افزایش مخاطب داشتیم.

شریفی درباره انتشار غیرقانونی در کانال‌های تلگرامی عنوان کرد: یکی از راه‌های مقابله با نشر غیر قانونی کتاب‌های الکترونیکی، گسترش زیرساخت‌های امنیتی نرم افزار‌های کتابخوانی است، ناشران دلایل دیگری برای چاپ دیجیتال دارند.

حامد شفیق، مدیر عامل کتابشهر ایران درباره مزیت چاپ الکترونیکی کتاب معتقد است: چاپ کتاب فیزیکی برای ناشران خیلی هزینه بر هست. حتی گاهی سرمایه اصلی ناشر بر نمی‌گردد. اما کتاب‌های الکترونیکی با کمترین هزینه ممکن تولید می‌شوند.

فناوری‌های نوین هر روز در حال درنوردیدن مرز‌های تکنولوژی هستند که بخشی از دنیای دیروز انسان‌ها را شکل داده و فردا‌های متفاوتی در مقابلش قرار می‌دهد. حوزه نشر و کتاب هم از این قاعده مستثنی نیست. گسترش کتاب‌های الکترونیکی مصرف کاغذ را حد زیادی کاهش داده است و ناشران می‌توانند کتاب‌ها را با قیمت نازل تری در اختیار مخاطبان خود قرار دهند. دولت و دستگاه‌های اجرایی نیز با اجرای دقیق قوانین حقوق مولفان و ناشران می‌توانند به گسترش زیر ساخت‌های نرم افزار‌های کتابخوانی کمک کنند و در افزایش سرانه مطالعه دخیل باشند.

انتهای پیام/